Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Insulina to hormon niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, który m.in. zwiększa transport glukozy do wnętrza komórek, obniżając jej poziom we krwi, bierze udział w metabolizmie tłuszczów, białek i węglowodanów, a także wpływa na czynność jajników. Mimo że jest tak istotny, u niektórych pojawia się insulinooporność, czyli stan, w którym dochodzi do upośledzonej reakcji na insulinę. Dlaczego się tak dzieje? Jak insulinooporność wpływa na zdrowie? Czy trzeba ją leczyć?
Insulinooporność (IO lub IR od ang. insulin resistance) to zaburzenie homeostazy glukozy, w wyniku którego dochodzi do braku wrażliwości komórek obwodowych na działanie insuliny nawet wtedy, gdy jej stężenie jest prawidłowe lub podwyższone. Mówiąc prosto, organizm osoby chorej na insulinooporność produkuje insulinę w trzustce, ale tkanki, które odpowiadają za jej metabolizm – mięśnie szkieletowe i wątroba – nie reagują na jej obecność, to znaczy nie przyswajają glukozy. W efekcie poziom glukozy nawet po dłuższym czasie od posiłku jest podwyższony. To z kolei powoduje odpowiedź trzustki, czyli jeszcze większą produkcję insuliny w celu wtłoczenia glukozy do komórek i obniżenia jej poziomu we krwi. Taki stan nie pozostaje bez wpływu na organizm. Insulinooporność sprawia, że u chorego występują m.in.: nadmierna senność po posiłkach, napady wilczego głodu, przewlekłe zmęczenie, obniżenie nastroju, uczucie zimna, częsta ochota na słodycze, spadek koncentracji, przyrost masy ciała, bóle głowy i stawów, rogowacenie ciemne, niepokój, trudności z zajściem w ciążę oraz drżenie rąk.
Skąd bierze się insulinooporność? Mówi się, że przyczyny tej choroby są liczne. Wśród powodów powstania insulinooporności wymienia się m.in. niewielką aktywność fizyczna, nadwagę z otyłością brzuszną, otyłość, nieprawidłową dietę z częstym spożywaniem wysokokalorycznej żywności o wysokim indeksie glikemicznym, przejadanie się, choroby endokrynologiczne (nadczynność tarczycy, akromegalię, zespół Cushinga, hiperandrogenizm), hemochromatozę, lipodystrofię, niedobór witaminy D, a także przyjmowanie niektórych leków (sterydów, antydepresantów, progestagenu, rifampicyny i wybranych leków przeciwwirusowych). U części pacjentów z insulinoopornością diagnozuje się również zaburzenia o podłożu genetycznym skutkujące nieprawidłową budową cząstek insuliny. W efekcie osoba z tym problemem reaguje na podawaną insulinę, ale nie na swoją własną. Podobnie dzieje się u chorych na cukrzycę typu 1, których organizmy wytwarzają przeciwciała wiążące insulinę.
Do czego w efekcie może prowadzić nieleczona insulinooporność? Przede wszystkim do stanu przedcukrzycowego i cukrzycy typu 2 ze względu na podwyższony poziom glukozy we krwi i ciągłą nadmierną produkcję insuliny. Oprócz tego z insulinoopornością łączą się inne choroby takie jak zespół policystycznych jajników (PCOS) – jajniki reagują na nadwyżki insuliny, produkując duże ilości androgenów wpływających m.in. na trądzik, zaburzenia miesiączkowania i zatrzymanie owulacji, co przekłada się na problemy z zajściem w ciążę. Dodatkowo u insulinoopornych często diagnozuje się choroby układu sercowo-naczyniowego, zwłaszcza nadciśnienie tętnicze i miażdżycę, które wiążą się bezpośrednio z zaburzeniami lipidowymi – podwyższeniem poziomu cholesterolu we krwi. Cholesterol odkładający się w nadmiarze w wątrobie wpływa także na powstawanie niealkoholowego stłuszczenia wątroby. W efekcie przejadania się i napadów głodu pacjenci z insulinoopornością zazwyczaj chorują również na otyłość.
Leczenie insulinooporności polega głównie na wdrożeniu i utrzymaniu zdrowej, zbilansowanej diety opartej na daniach o niskim indeksie glikemicznym, które nie powodują znacznego, szybkiego wzrostu stężenia glukozy we krwi. Bardzo istotnym elementem leczenia jest regularna aktywność fizyczna – minimum 30 minut dziennie. Często tuż po diagnozie zaleca się także obniżenie masy ciała. Dotyczy to szczególnie pacjentów z otyłością. Farmakologię w przypadku insulinooporności stosuje się rzadko. Ta, która jest wprowadzana, uwzględnia podawanie metforminy, czyli substancji zwiększającej wrażliwość tkanek na insulinę.
Trzeba jednak pamiętać, że o sposobie leczenia zawsze decyduje lekarz – endokrynolog, diabetolog, internista czy ginekolog, działający zazwyczaj we współpracy z dietetykiem.
Serce, które kulturowo uznawane jest za organ odpowiadający za odczuwanie miłości, byłoby w stanie pracować bez przerwy nawet przez 120 do 150 lat. To najbardziej wydajna pompa, jaką można sobie wyobrazić – codziennie pompuje 7 tysięcy litrów krwi. Dlaczego zatem w Polsce w wyniku chorób układu krążenia rocznie umiera około 200 tysięcy ludzi? Co zrobić, żeby skutecznie zadbać o mocne zdrowe serce, a tym samym wpłynąć na długość życia swojego i swoich bliskich nie tylko w Walentynki?
Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.
