Plamki przed oczami opisywane również jako mroczki, błyski, męty, muszki czy paproszki w szarym albo czarnym kolorze to dosłownie ubytki w polu widzenia. Zazwyczaj pojawiają się wtedy, gdy spojrzy się na gładką jasną powierzchnię, np. na białą ścianę lub kartkę papieru. Czarne plamki przed oczami mogą występować pojedynczo – i wówczas nie stanowią powodu do niepokoju – albo w większych grupach – wtedy warto rozważyć wizytę u okulisty. Jeśli dodatkowo obserwuje się błyski świetlne w oku, bóle i zawroty głowy, bóle pod powiekami, swędzenie gałek ocznych oraz ograniczenie ostrości widzenia, najlepiej jak najszybciej udać się do specjalisty. Zapisać na konsultację powinno się także wtedy, gdy mroczki nie znikają i nie zmieniają położenia – zawsze widzi się je w jednym miejscu.
Dlaczego niektórzy widzą mroczki przed oczami? Przyczyny pojawiania się ubytków w polu widzenia są bardzo różne. Czasami wynikają z tworzenia się tak zwanych mętów w ciele szklistym i jest to wynikiem zmian związanych z wiekiem. U osób po 50. roku życia ciecz szklista w oku staje się bardziej płynna, zaś ciało szkliste kurczy się i rozpada. W efekcie pacjent widzi odłamki ciała szklistego objawiające się jako wspomniane plamki.
Jeżeli mroczki w oczach nie mają związku z wiekiem, mogą być spowodowane chorobami takimi jak: choroby siatkówki, retinopatia cukrzycowa, anemia, migrena, nadciśnienie tętnicze, zmianami typu guz wewnątrzgałkowy lub świadczyć o obecności ciała obcego.
Wśród chorób siatkówki powodujących dostrzeganie mroczków przed oczami wymienia się stan zapalny siatkówki obejmujący tętnice albo żyły siatkówki oraz oderwanie się siatkówki od naczyniówki, które w efekcie prowadzi do przedostania się komórek krwi do ciała szklistego.
Częstą przyczyną plamek w polu widzenia są również powikłania cukrzycowe, w tym retinopatia cukrzycowa; anemia łącząca się dodatkowo z zawrotami głowy, kołataniem serca, szumem w uszach i bladością; migrena, w której mroczki i błyski pojawiają się w fazie aury oraz nadciśnienie tętnicze. Rzadziej zdarzają się mroczki będące objawem guza wewnątrzgałkowego naciskającego na naczynia krwionośne w gałce ocznej.
Jeśli zmiany w polu widzenia są stałe, towarzyszą im inne wspomniane objawy lub znacznie utrudniają widzenie, należy skonsultować się ze specjalistą. Na początek można zapisać się na wizytę do lekarza pierwszego kontaktu, który określi, czy trzeba od razu udać się do okulisty, czy np. do neurologa. Okulista przeprowadzi badanie dna oka, zmierzy ciśnienie wewnątrzgałkowe i ewentualnie skieruje na dodatkowe badanie pola widzenia. Neurolog w zależności od własnych podejrzeń zleci tomografię komputerową albo rezonans magnetyczny. Czasami w diagnostyce pomaga również USG tętnic szyjnych.
Jak leczy się mroczki przed oczami? Leczenie zależy od tego, jakie są przyczyny powstawania zmian w polu widzenia. Czasami konieczne jest przeprowadzenie zabiegu lub operacji, np. w przypadku mroczków wynikających z jaskry, guza wewnątrzgałkowego albo odklejenia się siatkówki. W innych sytuacjach efekty może przynieść wdrożenie medykamentów, czyli leczenie farmakologiczne, np. wtedy, gdy mowa o powikłaniach cukrzycowych i nadciśnieniu tętniczym. Jeśli zaś mroczki przed oczami są wynikiem stanu fizjologicznego – wiążą się ze zmianami w ciele szklistym – tak naprawdę nie stosuje się żadnych środków.
Warto pamiętać, że mroczki przed oczami pojawiają się również u kobiet w ciąży – wówczas mogą być spowodowane anemią, niedoborami magnezu i potasu, niskim ciśnieniem krwi albo, rzadziej, świadczyć o stanie przedrzucawkowym. W tym ostatnim przypadku zaburzenia widzenia obejmują także widzenie podwójne.
Zespół jelita drażliwego to przewlekła choroba przewodu pokarmowego. Jej najczęstsze objawy to bóle brzucha i zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego. Z ustaleń badaczy wynika, że przyczyny zespołu jelita drażliwego mogą mieć podłoże genetyczne. Jak rozpoznać tę coraz częstszą chorobę i czy można jej w sposób efektywny przeciwdziałać?
