Serce to nie tylko walentynkowy symbol, lecz także przede wszystkim jeden z najważniejszych organów. Pracuje bez przerwy przez całe życie, rozprowadzając krew do każdej komórki. Niestety jest też wyjątkowo narażone na choroby. Jakie są najczęstsze choroby układu krążenia i kiedy powinno się zgłosić do kardiologa?
Serce to pompa ssąco-tłocząca składająca się z czterech jam – prawej i lewej komory oraz prawego i lewego przedsionka. Każda z nich ma swoją zastawkę, która zapobiega cofaniu się krwi, zapewniając jej jednokierunkowy obieg. Krew zawierająca tlen trafia najpierw do lewego przedsionka, a później do lewej komory. Stamtąd pompowana jest do aorty, a dalej rozprowadzana do każdej komórki ciała. Krew bez tlenu płynie żyłą główną dolną do prawego przedsionka i następnie do prawej komory, skąd przepływa do tętnicy płucnej. Tętnicą rozprowadzana jest do płuc, aby ponownie tlen związał się z hemoglobiną. Ta natlenowana krew trafia do lewego przedsionka i obieg się zamyka.
Serce może pompować krew dzięki regularnym skurczom mięśnia sercowego. Rytmiczność tej pracy jest bardzo ważna dla utrzymania odpowiedniego poziomu tlenu w komórkach. Sam organ chronią osierdzie – worek zbudowany z podwójnej błony surowiczej i włóknistej – mostek oraz żebra.
Choroby układu krążenia uznawane są za jedną z głównych przyczyn zgonów. Wśród tych najczęściej występujących wymienia się: chorobę wieńcową nazywaną również chorobą niedokrwienną serca, niewydolność lub zapalenie mięśnia sercowego, wady zastawek, zaburzenia rytmu serca w tym arytmię, migotanie przedsionków, tachykardię i bradykardię, nerwicę serca, zapalenie osierdzia albo wsierdzia oraz blok przewodnictwa przedsionkowo-komorowego. Duże zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka stanowią również miażdżyca, niedrożność tętnic oraz zakrzepica – mogą one bezpośrednio prowadzić do zawału mięśnia sercowego. Niebezpieczne jest także nadciśnienie tętnicze, które często skutkuje udarem mózgu.
Na choroby serca narażone są szczególnie osoby starsze, otyłe, żyjące w przewlekłym stresie, palące papierosy i nieaktywne fizycznie. Te czynniki ryzyka można przynajmniej częściowo ograniczyć, ale warto pamiętać, że zachorowanie na choroby układu krążenia zależy w dużej mierze również od predyspozycji genetycznych.
Jakie są objawy choroby serca? Niepokojące powinny być kołatania serca – zwłaszcza przyspieszone, silne bicie, uczucie duszności, nadmierne zmęczenie, obrzęki w kończynach dolnych oraz ból w klatce piersiowej, szczególnie jeżeli promieniuje do ramienia lub szczęki.
Jak rozpoznać najczęściej występującą chorobę serca? Choroba wieńcowa – objawy: ból w klatce piersiowej przeważnie za mostkiem nasilający się w trakcie stresu i podczas wysiłku, zawroty głowy, mdłości, spłycony oddech, nadmierna potliwość, osłabienie oraz kołatanie serca. Podobne, chociaż mniej swoiste symptomy daje migotanie przedsionków. Objawy, które wymagają konsultacji lekarskiej to: zmęczenie, osłabienie, duszności, zawroty głowy, zasłabnięcia lub omdlenia, a także dzwonienie w uszach. Tylko część z diagnozowanych pacjentów skarży się na uczucie nieregularnego bicia serca, dlatego tę chorobę jest dużo trudniej wykryć niż inne schorzenia układu krwionośnego.
