Anemia nazywana inaczej niedokrwistością to stan, w którym liczba erytrocytów albo ilość zawartej w nich hemoglobiny nie jest wystarczająca do odpowiedniego natlenienia tkanek. Na niedokrwistość narażone są szczególnie małe dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze oraz mające niektóre choroby przewlekłe. Co zalicza się do przyczyn anemii? W jaki sposób objawia się ta choroba?
Anemia to stan chorobowy, w wyniku którego u pacjenta spada stężenie hemoglobiny, liczba erytrocytów – czerwonych krwinek oraz wskaźnik hematokrytowy. Hemoglobina (HGB) to białko występujące w erytrocytach odpowiadające za transport tlenu z płuc do komórek organizmu. Jej stężenie u dorosłych powinno wynosić powyżej 12 g/dl u kobiet oraz 13 g/dl u mężczyzn. Przy anemii może występować wyłącznie obniżony poziom hemoglobiny albo jednoczesny spadek liczby erytrocytów.
Jakie są rodzaje anemii? W zależności od stopnia nasilenia wyróżnia się niedokrwistość:
Oprócz tego typy niedokrwistości dzieli się ze względu na przyczynę występowania. Najczęściej diagnozowana jest anemia z niedoboru żelaza – stanowi ponad 80% wszystkich przypadków niedokrwistości. Szacuje się, że ten rodzaj anemii występuje u około 2% całej populacji. Częściej diagnozuje się ją u kobiet niż u mężczyzn zwłaszcza żyjących w krajach Europy Środkowej. Oprócz tego wyróżnia się anemię pokrwotoczną będącą efektem przewlekłej lub znacznej utraty krwi np. w wyniku urazu, anemię syderoblastyczną – wrodzone albo nabyte zaburzenia produkcji hemu, anemię megaloblastyczną – z niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego, anemię hemolityczną – ze zbyt szybkiego rozpadu czerwonych krwinek, anemię aplastyczną wynikającą z niewydolności szpiku, a także anemię chorób przewlekłych np. autoimmunologicznych, nowotworów itd.
Jakie zatem są najczęstsze przyczyny anemii? Utrata krwi w wyniku urazów, obfitych krwawień miesięcznych lub problemów z przewodem pokarmowym, zmniejszenie produkcji erytrocytów w efekcie niedoboru żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego, zaburzeń wchłaniania albo nowotworów, nadużywanie alkoholu, zwiększenie lub przyspieszenie niszczenia czerwonych krwinek ze względu na wady w ich budowie spowodowane wadami genetycznymi (niedokrwistość sierpowatokrwinkowa), infekcjami (malaria) lub chorobami autoimmunologicznymi oraz schorzeniami przewlekłymi, w tym reumatoidalnym zapaleniem stawów, przewlekłą niewydolnością serca, przewlekłym zapaleniem jelit albo toczniem rumieniowatym układowym.
Wśród objawów charakterystycznych dla wszystkich rodzajów anemii wymienia się osłabienie organizmu, szybsze męczenie się – znaczące zmniejszenie wydolności fizycznej, zaburzenia koncentracji i uwagi, problemy z uczeniem się, bóle głowy, zawroty głowy, odczuwanie duszności, kołatania serca oraz tachykardii, zwiększoną podatność na infekcje, bladość skóry, spojówek i błon śluzowych. U części pacjentów anemia powoduje zasłabnięcia i utraty przytomności.
W przypadku najczęściej występującej anemii z niedoboru żelaza dodatkowo u pacjentów obserwuje się osłabienie włosów i paznokci.
Leczenie niedokrwistości zależne jest od przyczyny choroby i stopnia jej zaawansowania. Zawsze zaczyna się od zwalczania schorzenia podstawowego, które wywołuje anemię. Jeżeli u pacjenta anemia wynika z niedoboru żelaza, zaleca się suplementację doustną – często stosowane są preparaty skojarzone z witaminą C. Zazwyczaj suplementy te przyjmuje się na czczo, ponieważ niektóre produkty spożywcze wpływają negatywnie na wchłanianie żelaza. Dodatkowo pacjenci muszą stosować dietę bogatą w ten składnik – zwracać uwagę na ilość spożywanego mięsa, zielonych warzyw, jaj, nasion i orzechów.
Skierowanie na kolonoskopię wywołuje u większości pacjentów duży strach i stres. Praktycznie wszyscy obawiają się bólu, dyskomfortu oraz tego, że ostatecznie usłyszą niepomyślną diagnozę – nowotwór. Rak jelita grubego to drugi występujący najczęściej nowotwór złośliwy u kobiet i trzeci u mężczyzn w Polsce. Często wykrywany jest zbyt późno właśnie ze względu na odwlekanie kolonoskopii. Dlaczego warto pokonać lęk i zapisać się na badanie?
