Anemia nazywana inaczej niedokrwistością to stan, w którym liczba erytrocytów albo ilość zawartej w nich hemoglobiny nie jest wystarczająca do odpowiedniego natlenienia tkanek. Na niedokrwistość narażone są szczególnie małe dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze oraz mające niektóre choroby przewlekłe. Co jest najczęstszą przyczyną anemii? Jakie są znane odmiany tej choroby? Jak rozpoznać anemię? Odpowiadamy!
Spis treści:
Anemia (niedokrwistość) to stan chorobowy, w wyniku którego u pacjenta spada stężenie hemoglobiny, liczba erytrocytów – czerwonych krwinek oraz wskaźnik hematokrytowy. Hemoglobina (HGB) to białko występujące w erytrocytach — odpowiadające za transport tlenu z płuc do komórek organizmu. Jej stężenie u dorosłych powinno wynosić powyżej 12 g/dl u kobiet oraz 13 g/dl u mężczyzn. Przy anemii może występować wyłącznie obniżony poziom hemoglobiny albo jednoczesny spadek liczby erytrocytów.
Jakie są rodzaje anemii? W zależności od stopnia nasilenia wyróżnia się niedokrwistość:
Oprócz tego typy niedokrwistości dzieli się ze względu na przyczynę występowania. Najczęściej diagnozowana jest anemia związana z niedoborem żelaza – stanowi ponad 80% wszystkich przypadków niedokrwistości. Szacuje się, że ten rodzaj anemii występuje u około 2% całej populacji. Częściej diagnozuje się ją u kobiet niż u mężczyzn zwłaszcza żyjących w krajach Europy Środkowej.
Ponadto wyróżnia się inne rodzaje anemii, takie jak:
Anemia z niedoboru żelaza jest jednym z najczęstszych rodzajów niedokrwistości. Jej objawy mogą obejmować uczucie chronicznego zmęczenia, osłabienie, bladość skóry i błon śluzowych oraz kruche paznokcie. Co więcej, osoby z niedokrwistością z niedoboru żelaza mogą doświadczać zawrotów głowy, duszności, zaburzeń koncentracji i osłabienia układu odpornościowego.
W przypadku anemii hemolitycznej dochodzi do przedwczesnego rozpadu czerwonych krwinek, co prowadzi do niedoboru tych komórek we krwi. Objawy niedokrwistości hemolitycznej mogą obejmować bladość skóry, zmęczenie, osłabienie, zawroty głowy, żółtaczkę (żółtawe zabarwienie skóry i oczu), ciemne zabarwienie moczu oraz powiększenie śledziony.
Anemia aplastyczna jest rzadkim, ale poważnym schorzeniem, które charakteryzuje się upośledzoną produkcją krwinek przez szpik kostny. Objawy anemii aplastycznej mogą obejmować chroniczne zmęczenie, osłabienie, bladość skóry, skłonność do siniaków i krwawień oraz infekcje powracające. Ponadto pacjenci z tą postacią anemii mogą mieć niski poziom płytek krwi i białych krwinek, co zwiększa ryzyko powikłań krwotocznych i infekcyjnych.
Anemia sierpowata jest rzadką chorobą dziedziczną, która wpływa na czerwone krwinki. W jaki sposób? Przyjmują one nietypowy kształt sierpa zamiast normalnego kształtu dysku. To powoduje, że czerwone krwinki są sztywne i mają trudności w przepływie przez drobne naczynia krwionośne, co prowadzi do niedokrwienia tkanek. Osoby chore na ten rodzaj anemii wykazują zwiększoną podatność na infekcje, a także skarżą się na nagłe ostre bóle stawów bądź brzucha.
Jakie zatem są najczęstsze przyczyny anemii? Są to przede wszystkim:
Do najczęstszych objawów anemii zalicza się przede wszystkim:
Anemia z niedoboru żelaza dodatkowo u pacjentów obserwuje się osłabienie włosów i paznokci.
W celu zdiagnozowania anemii należy przeprowadzić odpowiednie badania, które pozwalają ocenić poziom hemoglobiny i czerwonych krwinek we krwi. Pierwszym krokiem jest wykonanie pełnego morfologicznego badania krwi, które obejmuje ocenę liczby krwinek, poziomu hemoglobiny, hematokrytu oraz innych parametrów. Na podstawie wyników lekarz może stwierdzić obecność anemii i ocenić jej nasilenie. Dodatkowo specjalista może zlecić oznaczenie stężenia ferrytyny będącej wskaźnikiem poziomu żelaza w organizmie.
W rozpoznaniu anemii kluczowe jest wykonanie badań, takich jak:
Leczenie niedokrwistości zależne jest od jej przyczyny i stopnia zaawansowania choroby. Zawsze zaczyna się od zwalczania schorzenia podstawowego, które wywołuje anemię. Jeżeli u pacjenta anemia wynika z niedoboru żelaza, zaleca się suplementację doustną – często stosowane są preparaty skojarzone z witaminą C. Zazwyczaj suplementy te przyjmuje się na czczo, ponieważ niektóre produkty spożywcze wpływają negatywnie na wchłanianie żelaza. Dodatkowo leczenie anemii należy wspierać poprzez dietę bogatą w ten składnik. Warto zatem zwracać uwagę na ilość spożywanego mięsa, a także spożywać, zielone warzywa, rośliny strączkowe, jaja, nasiona oraz orzechy.
Anemię wynikającą z niedoboru witaminy B12 można leczyć poprzez jej suplementację. W niektórych przypadkach np. ciężkim przebiegu anemii może być konieczne przetoczenie krwi. Przeważnie transfuzję krwi rozważa się, gdy poziom hemoglobiny i/lub czerwonych krwinek jest bardzo niski, czego efektem jest pogorszenie zdrowia pacjenta. W celu ustalenia najlepszego sposobu leczenia anemii zawsze należy skonsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiednią metodę.
W ciąży anemia występuje stosunkowo często. Niższy poziom hemoglobiny może wynikać ze zwiększonej objętości krwi, której zapotrzebowanie rośnie w czasie ciąży, a produkcja czerwonych krwinek nie nadąża za tym tempem. Ponadto wpływ mogą mieć niedobory składników odżywczych, takich jak żelazo, kwas foliowy czy witamina B12. Nie należy bagatelizować problemu, ponieważ niedokrwistość u kobiet ciężarnych zazwyczaj prowadzi do:
W cięższych przypadkach anemia może mieć negatywny wpływ na rozwój płodu i prowadzić do powikłań, dlatego badania w ciąży są tak ważne przez cały czas jej trwania.
Nieleczona anemia prowadzi do różnych skutków i powikłań zdrowotnych. Niski poziom hemoglobiny i czerwonych krwinek w organizmie może powodować chroniczne zmęczenie, osłabienie i brak energii, co wpływa negatywnie na codzienne funkcjonowanie. Ponadto, osoby z nieleczoną anemią mogą doświadczać zawrotów głowy, bólów głowy, duszności i utraty przytomności. Anemia może również prowadzić do zaburzeń koncentracji, upośledzonej funkcji poznawczej oraz osłabienia układu odpornościowego, co zwiększa podatność na infekcje.
Istnieje kilka kluczowych działań, które można podjąć w celu minimalizacji ryzyka wystąpienia anemii:
Warto zatem działać profilaktycznie, aby zapobiec anemii i uporczywym objawom choroby, które utrudniają codzienne funkcjonowanie.
Bibliografia:
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Zespół jelita drażliwego to przewlekła choroba przewodu pokarmowego. Jej najczęstsze objawy to bóle brzucha i zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego. Z ustaleń badaczy wynika, że przyczyny zespołu jelita drażliwego mogą mieć podłoże genetyczne. Jak rozpoznać tę coraz częstszą chorobę i czy można jej w sposób efektywny przeciwdziałać?
Szacunki podają, że około połowa Polaków odczuwa skutki przesilenia wiosennego. Syndrom zmęczenia wiosennego, bo tak nazywane jest to, co dzieje się z organizmem w trakcie przesilenia, objawia się m.in. obniżonym poziomem energii, ospałością, trudnością z koncentracją, a jednocześnie wiąże się ze spadkiem odporności. Jak można sobie z tym poradzić?