Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Mocz zdrowego człowieka powinien mieć jasnożółty, słomkowy kolor. Czasami barwa ta może się zmieniać w zależności od spożytych pokarmów, przyjmowanych preparatów, np. leków przeciwhistaminowych albo ilości wypitych płynów. Niekiedy jednak zmianę barwy moczu mogą wywoływać toczące się procesy chorobowe w organizmie, takie jak odmiedniczkowe zapalenie nerek lub zapalenie gruczołu krokowego. Jaki kolor moczu powinien być powodem do niepokoju? Kiedy należy udać się do lekarza? Odpowiadamy!
Spis treści:
Badanie ogólne moczu to jedno z podstawowych badań wykorzystywanych w diagnostyce. Jest nieinwazyjne, proste i tanie – jeżeli chce się je wykonać prywatnie – a pozwala na szybką ocenę pracy nerek czy pęcherza moczowego, ale nie tylko. Podczas badania ocenia się takie parametry jak kolor, klarowność, gęstość, pH, obecność białka, glukozy, ketonów, bilirubiny, krwi, leukocytów i innych składników. W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości lub wątpliwości zawsze zaleca się skonsultowanie wyników z lekarzem w celu dalszej oceny i diagnozy.
Podczas badania moczu sprawdza się:
Nieprawidłowa barwa lub skład moczu mogą być m.in. oznaką:
Za kolor moczu odpowiada barwnik – urochrom. W zależności od tego, jakie jest jego stężenie, mocz ma jaśniejszą lub ciemniejszą barwę. Właściwy kolor moczu to słomkowy, czyli jasnożółty. Świadczy o odpowiednim nawodnieniu organizmu i jednocześnie o prawidłowym stanie zdrowia.
| Kolor moczu | O czym może świadczyć? |
|---|---|
| Jasny mocz | Jeżeli mocz ma bardzo jasną barwę lub jest wręcz przezroczysty, może to wynikać z nadmiernego nawodnienia organizmu – wówczas stężenie urochromu będzie małe, stąd jasny kolor. Zazwyczaj nie jest to oznaka problemów zdrowotnych. Trzeba jednak uważać. Przyjmowanie zbyt dużej ilości płynów może powodować nadmierne wydalanie sodu i prowadzić do hiponatremii. |
| Ciemny mocz | W przypadku picia niewielkiej ilości wody dochodzi do wysokiego stężenia urochromu i wydalania moczu o ciemnej barwie. Oprócz tego ciemniejszy kolor moczu bywa efektem wysokiej gorączki lub pojawia się po intensywnym wysiłku fizycznym. Zwykle sugeruje odwodnienie, ale nie powinien być powodem do niepokoju. |
| Brązowy kolor moczu | Gdy zaś mocz przybiera brązową barwę, warto się zastanowić, czy ostatnio nie zjadło się dużych ilości rabarbaru. Rabarbar powoduje zmianę koloru moczu, ale tu warto podkreślić, że z czasem barwa powinna wracać do normy. Jeżeli nie wraca, warto to skonsultować z lekarzem. Tak ciemny kolor moczu może świadczyć bowiem o chorobach wątroby – stanie zapalnym lub marskości – a nawet o nowotworach. |
| Pomarańczowy kolor moczu | Zdarza się, że pacjenci wydalają mocz o intensywnie pomarańczowej barwie. Czasami jest to efektem spożycia marchewek lub soków marchewkowych albo odwodnienia organizmu. Tu, tak jak w przypadku brązowego zabarwienia, warto obserwować, czy kolor moczu wraca do normy. Jeśli się to nie stanie, powinno się wykonać badanie ogólne moczu w celu oceny pracy nerek. Pomarańczowe zabarwienie może sugerować choroby nerek albo problemy z drogami żółciowymi. |
| Mocz czerwony i różowy | Różowa lub czerwona barwa moczu występuje u pacjentów po zjedzeniu dużych ilości buraków, jeżyn albo jagód do dwóch dni od ich spożycia. W przypadku, gdy utrzymuje się dłużej, osoba aktualnie nie miesiączkuje i nie ma hemoroidów, należy zbadać mocz pod kątem chorób nerek albo pęcherza moczowego. |
| Zielony, niebieski i czarny kolor | W niektórych przypadkach mocz może przybierać zielony, niebieski lub wręcz czarny kolor. Na zielony kolor moczu wpływają przyjmowane suplementy witamin z grupy B, leki przeciwbakteryjne oraz infekcje dróg moczowych spowodowane np. zakażeniem pałeczką ropy błękitnej. Niebieski kolor moczu bywa wynikiem zażywania niektórych leków albo przebytej infekcji bakteryjnej. Z kolei czarny mocz świadczy zazwyczaj o długiej suplementacji żelaza. |
Zmiana barwy moczu może świadczyć, np. o zakażeniu bakteryjnym, być naturalną reakcją organizmu na przyjmowane leki lub efektem poważniejszych schorzeń. Warto zatem udać się do lekarza, gdy nieodpowiedni kolor moczu utrzymuje się przez kilka dni. Dodatkowe objawy, takie jak ból, pieczenie przy oddawaniu moczu, częstomocz, nietrzymanie moczu, gorączka lub obrzęki, skrzepy krwi również wymagają natychmiastowej oceny medycznej. Wizyta u lekarza pozwoli dokładnie zbadać oraz zdiagnozować potencjalne przyczyny nieprawidłowego koloru moczu, umożliwiając wczesne rozpoznanie i leczenie ewentualnych chorób.
Jeżeli istnieje wskazanie do wykonania badania moczu, przy pobieraniu próbki należy pamiętać o podstawowych zasadach, aby nie wpłynąć na wynik. Przede wszystkim próbkę trzeba dostarczyć w przeznaczonym do tego pojemniku jałowym. Przed rozpoczęciem pobierania warto dokładnie umyć ręce i opłukać okolice intymne, żeby usunąć bakterie. Następnie należy pobrać mocz ze środkowego strumienia i dokładnie zakręcić pojemnik.
Mocz powinno się dostarczyć do laboratorium maksymalnie dwie godziny od pobrania, jeżeli przechowuje się go w temperaturze pokojowej. W przypadku przechowywania w lodówce, w której panuje temperatura od 2 do 4 stopni Celsjusza, czas ten wydłuża się do ośmiu godzin. Gdy mocz zostanie przekazany później, może się okazać, że w próbce doszło do utlenienia bilirubiny lub namnożenia się bakterii.
Zalecenia do badania moczu:
Istnieje kilka możliwych przyczyn pojawiania się krwi w moczu:
Ciemny kolor moczu w ciąży może mieć różne przyczyny. Oprócz niewystarczającego spożycia płynów i odwodnienia może towarzyszyć infekcji układu moczowego o podłożu bakteryjnym. Zakażenia układu moczowego (ZUM), np. zapalenie pęcherza, są często diagnozowane u kobiet w ciąży. Mogą one przebiegać bezobjawowo, dlatego kluczowe znaczenie ma badanie ogólnego moczu oraz posiew moczu w celu diagnozy ZUM w ciąży.
Odmienna barwa moczu może wzbudzać niepokój u wielu osób. Najczęstszą przyczyną tego typu objawu są naturalne reakcje organizmu na przyjmowane pokarmy lub leki bądź zapalenia dróg moczowych. Oprócz tego wszelkie nieprawidłowości w kolorze moczu mogą świadczyć o poważniejszych problemach zdrowotnych. Oczywiście, jeżeli odmienny kolor moczu utrzymuje się przez dłuższy czas, towarzyszy mu ból, krwiomocz lub inne niepokojące objawy, wtedy konieczna jest wizyta u lekarza.
Bibliografia:
Bielactwo to przewlekła choroba o podłożu autoimmunologicznym. W jej przebiegu u chorego pojawiają się liczne przeważnie ostro odgraniczone odbarwione plamy na twarzy – zwłaszcza w okolicy oczu i ust, na szyi, wyprostnych częściach kończyn, grzbietach rąk, narządach płciowych oraz w dołach pachowych. Jakie są przyczyny występowania bielactwa i co można zrobić, żeby złagodzić jego objawy?
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Zespół jelita drażliwego to przewlekła choroba przewodu pokarmowego. Jej najczęstsze objawy to bóle brzucha i zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego. Z ustaleń badaczy wynika, że przyczyny zespołu jelita drażliwego mogą mieć podłoże genetyczne. Jak rozpoznać tę coraz częstszą chorobę i czy można jej w sposób efektywny przeciwdziałać?
Mononukleoza zakaźna jest chorobą wywoływaną przez wirus Epsteina-Barr (EBV). Jej objawy są bardzo podobne do symptomów anginy bakteryjnej, stąd często te dwie infekcje bywają mylone. Jak można się zarazić mononukleozą? W jaki sposób odróżnić ją od anginy bakteryjnej? Jakie leczenie stosuje się w przypadku potwierdzenia mononukleozy, a czego nie należy przyjmować?
