Mocz zdrowego człowieka powinien mieć jasnożółty, słomkowy kolor. Czasami barwa ta może się zmieniać w zależności od spożytych pokarmów, przyjmowanych preparatów, np. leków przeciwhistaminowych albo ilości wypitych płynów. Niekiedy jednak zmianę barwy moczu mogą wywoływać toczące się procesy chorobowe w organizmie, takie jak odmiedniczkowe zapalenie nerek lub zapalenie gruczołu krokowego. Jaki kolor moczu powinien być powodem do niepokoju? Kiedy należy udać się do lekarza? Odpowiadamy!
Badanie ogólne moczu to jedno z podstawowych badań wykorzystywanych w diagnostyce. Jest nieinwazyjne, proste i tanie – jeżeli chce się je wykonać prywatnie – a pozwala na szybką ocenę pracy nerek czy pęcherza moczowego, ale nie tylko. Podczas badania ocenia się takie parametry jak kolor, klarowność, gęstość, pH, obecność białka, glukozy, ketonów, bilirubiny, krwi, leukocytów i innych składników. W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości lub wątpliwości zawsze zaleca się skonsultowanie wyników z lekarzem w celu dalszej oceny i diagnozy.
Podczas badania moczu sprawdza się:
Nieprawidłowa barwa lub skład moczu mogą być m.in. oznaką:
Za kolor moczu odpowiada barwnik – urochrom. W zależności od tego, jakie jest jego stężenie, mocz ma jaśniejszą lub ciemniejszą barwę. Właściwy kolor moczu to słomkowy, czyli jasnożółty. Świadczy o odpowiednim nawodnieniu organizmu i jednocześnie o prawidłowym stanie zdrowia.
Kolor moczu | O czym może świadczyć? |
---|---|
Jasny mocz | Jeżeli mocz ma bardzo jasną barwę lub jest wręcz przezroczysty, może to wynikać z nadmiernego nawodnienia organizmu – wówczas stężenie urochromu będzie małe, stąd jasny kolor. Zazwyczaj nie jest to oznaka problemów zdrowotnych. Trzeba jednak uważać. Przyjmowanie zbyt dużej ilości płynów może powodować nadmierne wydalanie sodu i prowadzić do hiponatremii. |
Ciemny mocz | W przypadku picia niewielkiej ilości wody dochodzi do wysokiego stężenia urochromu i wydalania moczu o ciemnej barwie. Oprócz tego ciemniejszy kolor moczu bywa efektem wysokiej gorączki lub pojawia się po intensywnym wysiłku fizycznym. Zwykle sugeruje odwodnienie, ale nie powinien być powodem do niepokoju. |
Brązowy kolor moczu | Gdy zaś mocz przybiera brązową barwę, warto się zastanowić, czy ostatnio nie zjadło się dużych ilości rabarbaru. Rabarbar powoduje zmianę koloru moczu, ale tu warto podkreślić, że z czasem barwa powinna wracać do normy. Jeżeli nie wraca, warto to skonsultować z lekarzem. Tak ciemny kolor moczu może świadczyć bowiem o chorobach wątroby – stanie zapalnym lub marskości – a nawet o nowotworach. |
Pomarańczowy kolor moczu | Zdarza się, że pacjenci wydalają mocz o intensywnie pomarańczowej barwie. Czasami jest to efektem spożycia marchewek lub soków marchewkowych albo odwodnienia organizmu. Tu, tak jak w przypadku brązowego zabarwienia, warto obserwować, czy kolor moczu wraca do normy. Jeśli się to nie stanie, powinno się wykonać badanie ogólne moczu w celu oceny pracy nerek. Pomarańczowe zabarwienie może sugerować choroby nerek albo problemy z drogami żółciowymi. |
Mocz czerwony i różowy | Różowa lub czerwona barwa moczu występuje u pacjentów po zjedzeniu dużych ilości buraków, jeżyn albo jagód do dwóch dni od ich spożycia. W przypadku, gdy utrzymuje się dłużej, osoba aktualnie nie miesiączkuje i nie ma hemoroidów, należy zbadać mocz pod kątem chorób nerek albo pęcherza moczowego. |
Zielony, niebieski i czarny kolor | W niektórych przypadkach mocz może przybierać zielony, niebieski lub wręcz czarny kolor. Na zielony kolor moczu wpływają przyjmowane suplementy witamin z grupy B, leki przeciwbakteryjne oraz infekcje dróg moczowych spowodowane np. zakażeniem pałeczką ropy błękitnej. Niebieski kolor moczu bywa wynikiem zażywania niektórych leków albo przebytej infekcji bakteryjnej. Z kolei czarny mocz świadczy zazwyczaj o długiej suplementacji żelaza. |
Zmiana barwy moczu może świadczyć, np. o zakażeniu bakteryjnym, być naturalną reakcją organizmu na przyjmowane leki lub efektem poważniejszych schorzeń. Warto zatem udać się do lekarza, gdy nieodpowiedni kolor moczu utrzymuje się przez kilka dni. Dodatkowe objawy, takie jak ból, pieczenie przy oddawaniu moczu, częstomocz, nietrzymanie moczu, gorączka lub obrzęki, skrzepy krwi również wymagają natychmiastowej oceny medycznej. Wizyta u lekarza pozwoli dokładnie zbadać oraz zdiagnozować potencjalne przyczyny nieprawidłowego koloru moczu, umożliwiając wczesne rozpoznanie i leczenie ewentualnych chorób.
Jeżeli istnieje wskazanie do wykonania badania moczu, przy pobieraniu próbki należy pamiętać o podstawowych zasadach, aby nie wpłynąć na wynik. Przede wszystkim próbkę trzeba dostarczyć w przeznaczonym do tego pojemniku jałowym. Przed rozpoczęciem pobierania warto dokładnie umyć ręce i opłukać okolice intymne, żeby usunąć bakterie. Następnie należy pobrać mocz ze środkowego strumienia i dokładnie zakręcić pojemnik.
Mocz powinno się dostarczyć do laboratorium maksymalnie dwie godziny od pobrania, jeżeli przechowuje się go w temperaturze pokojowej. W przypadku przechowywania w lodówce, w której panuje temperatura od 2 do 4 stopni Celsjusza, czas ten wydłuża się do ośmiu godzin. Gdy mocz zostanie przekazany później, może się okazać, że w próbce doszło do utlenienia bilirubiny lub namnożenia się bakterii.
Zalecenia do badania moczu:
Istnieje kilka możliwych przyczyn pojawiania się krwi w moczu:
Ciemny kolor moczu w ciąży może mieć różne przyczyny. Oprócz niewystarczającego spożycia płynów i odwodnienia może towarzyszyć infekcji układu moczowego o podłożu bakteryjnym. Zakażenia układu moczowego (ZUM), np. zapalenie pęcherza, są często diagnozowane u kobiet w ciąży. Mogą one przebiegać bezobjawowo, dlatego kluczowe znaczenie ma badanie ogólnego moczu oraz posiew moczu w celu diagnozy ZUM w ciąży.
Odmienna barwa moczu może wzbudzać niepokój u wielu osób. Najczęstszą przyczyną tego typu objawu są naturalne reakcje organizmu na przyjmowane pokarmy lub leki bądź zapalenia dróg moczowych. Oprócz tego wszelkie nieprawidłowości w kolorze moczu mogą świadczyć o poważniejszych problemach zdrowotnych. Oczywiście, jeżeli odmienny kolor moczu utrzymuje się przez dłuższy czas, towarzyszy mu ból, krwiomocz lub inne niepokojące objawy, wtedy konieczna jest wizyta u lekarza.
Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.
Ustalanie, czy też raczej obliczanie dni płodnych sprawia, że kobieta może w sposób świadomy planować swoje macierzyństwo. Jak można obliczyć dzień owulacji oraz dni płodne? Istnieje kilka metod, np. kalkulator dni płodnych, test owulacyjny albo codzienne mierzenie temperatury ciała. Tym, co je od siebie odróżnia, jest przede wszystkim dokładność uzyskiwanych informacji.
O kortyzolu mówi się, że jest „hormonem stresu” i to właśnie z takim określeniem jest często kojarzony. Jednak biorąc pod uwagę, jak wiele ważnych funkcji spełnia, warto dowiedzieć się więcej na jego temat. Gdzie i jak powstaje, za co odpowiada i do czego prowadzi jego niedobór lub nadmiar w organizmie? Odpowiadamy na wszystkie ważne pytania, dotyczące tego hormonu.
Rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa to badania radiologiczne, które są niezwykle istotne w czasie diagnostyki wielu schorzeń. Czym się różnią?