Czy odmienny kolor moczu powinien być powodem do niepokoju? Kiedy warto udać się do lekarza?

Powrót

Mocz zdrowego człowieka powinien mieć jasnożółty, słomkowy kolor. Czasami barwa ta może się zmieniać w zależności od spożytych pokarmów, przyjmowanych preparatów, np. leków przeciwhistaminowych albo ilości wypitych płynów. Niekiedy jednak zmianę barwy moczu mogą wywoływać toczące się procesy chorobowe w organizmie, takie jak odmiedniczkowe zapalenie nerek lub zapalenie gruczołu krokowego. Jaki kolor moczu powinien być powodem do niepokoju? Kiedy należy udać się do lekarza? Odpowiadamy!

Spis treści:

  1. Na czym polega badanie moczu?
  2. O czym może świadczyć nieprawidłowy kolor moczu?
  3. Prawidłowy kolor moczu, czyli jaki?
  4. Nieprawidłowy kolor moczu — kiedy udać się do lekarza?
  5. Badanie moczu – o czym należy pamiętać?
  6. Obecność krwi w moczu — o czym może świadczyć?
  7. Ciemny mocz w ciąży
  8. Podsumowanie

Na czym polega badanie moczu?

Badanie ogólne moczu to jedno z podstawowych badań wykorzystywanych w diagnostyce. Jest nieinwazyjne, proste i tanie – jeżeli chce się je wykonać prywatnie – a pozwala na szybką ocenę pracy nerek czy pęcherza moczowego, ale nie tylko. Podczas badania ocenia się takie parametry jak kolor, klarowność, gęstość, pH, obecność białka, glukozy, ketonów, bilirubiny, krwi, leukocytów i innych składników. W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości lub wątpliwości zawsze zaleca się skonsultowanie wyników z lekarzem w celu dalszej oceny i diagnozy.

Podczas badania moczu sprawdza się:

Co jest badane w moczu?
Co jest badane w moczu?

O czym może świadczyć nieprawidłowy kolor moczu?

Nieprawidłowa barwa lub skład moczu mogą być m.in. oznaką:

  • toczących się stanach zapalnych,
  • cukrzycy albo stanu przedcukrzycowego,
  • zapalenia wątroby,
  • zapalenia gruczołu krokowego,
  • zaburzenia pracy wątroby,
  • uszkodzenia mechanicznego nerek.

Prawidłowy kolor moczu, czyli jaki?

Za kolor moczu odpowiada barwnik – urochrom. W zależności od tego, jakie jest jego stężenie, mocz ma jaśniejszą lub ciemniejszą barwę. Właściwy kolor moczu to słomkowy, czyli jasnożółty. Świadczy o odpowiednim nawodnieniu organizmu i jednocześnie o prawidłowym stanie zdrowia.

Kolor moczuO czym może świadczyć?
Jasny moczJeżeli mocz ma bardzo jasną barwę lub jest wręcz przezroczysty, może to wynikać z nadmiernego nawodnienia organizmu – wówczas stężenie urochromu będzie małe, stąd jasny kolor. Zazwyczaj nie jest to oznaka problemów zdrowotnych. Trzeba jednak uważać. Przyjmowanie zbyt dużej ilości płynów może powodować nadmierne wydalanie sodu i prowadzić do hiponatremii.
Ciemny moczW przypadku picia niewielkiej ilości wody dochodzi do wysokiego stężenia urochromu i wydalania moczu o ciemnej barwie. Oprócz tego ciemniejszy kolor moczu bywa efektem wysokiej gorączki lub pojawia się po intensywnym wysiłku fizycznym. Zwykle sugeruje odwodnienie, ale nie powinien być powodem do niepokoju.
Brązowy kolor moczuGdy zaś mocz przybiera brązową barwę, warto się zastanowić, czy ostatnio nie zjadło się dużych ilości rabarbaru. Rabarbar powoduje zmianę koloru moczu, ale tu warto podkreślić, że z czasem barwa powinna wracać do normy. Jeżeli nie wraca, warto to skonsultować z lekarzem. Tak ciemny kolor moczu może świadczyć bowiem o chorobach wątroby – stanie zapalnym lub marskości – a nawet o nowotworach.
Pomarańczowy kolor moczuZdarza się, że pacjenci wydalają mocz o intensywnie pomarańczowej barwie. Czasami jest to efektem spożycia marchewek lub soków marchewkowych albo odwodnienia organizmu. Tu, tak jak w przypadku brązowego zabarwienia, warto obserwować, czy kolor moczu wraca do normy. Jeśli się to nie stanie, powinno się wykonać badanie ogólne moczu w celu oceny pracy nerek. Pomarańczowe zabarwienie może sugerować choroby nerek albo problemy z drogami żółciowymi.
Mocz czerwony i różowyRóżowa lub czerwona barwa moczu występuje u pacjentów po zjedzeniu dużych ilości buraków, jeżyn albo jagód do dwóch dni od ich spożycia. W przypadku, gdy utrzymuje się dłużej, osoba aktualnie nie miesiączkuje i nie ma hemoroidów, należy zbadać mocz pod kątem chorób nerek albo pęcherza moczowego.
Zielony, niebieski i czarny kolorW niektórych przypadkach mocz może przybierać zielony, niebieski lub wręcz czarny kolor. Na zielony kolor moczu wpływają przyjmowane suplementy witamin z grupy B, leki przeciwbakteryjne oraz infekcje dróg moczowych spowodowane np. zakażeniem pałeczką ropy błękitnej. Niebieski kolor moczu bywa wynikiem zażywania niektórych leków albo przebytej infekcji bakteryjnej. Z kolei czarny mocz świadczy zazwyczaj o długiej suplementacji żelaza.

Nieprawidłowy kolor moczu — kiedy udać się do lekarza?

Zmiana barwy moczu może świadczyć, np. o zakażeniu bakteryjnym, być naturalną reakcją organizmu na przyjmowane leki lub efektem poważniejszych schorzeń. Warto zatem udać się do lekarza, gdy nieodpowiedni kolor moczu utrzymuje się przez kilka dni. Dodatkowe objawy, takie jak ból, pieczenie przy oddawaniu moczu, częstomocz, nietrzymanie moczu, gorączka lub obrzęki, skrzepy krwi również wymagają natychmiastowej oceny medycznej. Wizyta u lekarza pozwoli dokładnie zbadać oraz zdiagnozować potencjalne przyczyny nieprawidłowego koloru moczu, umożliwiając wczesne rozpoznanie i leczenie ewentualnych chorób.

Badanie moczu – o czym należy pamiętać?

Jeżeli istnieje wskazanie do wykonania badania moczu, przy pobieraniu próbki należy pamiętać o podstawowych zasadach, aby nie wpłynąć na wynik. Przede wszystkim próbkę trzeba dostarczyć w przeznaczonym do tego pojemniku jałowym. Przed rozpoczęciem pobierania warto dokładnie umyć ręce i opłukać okolice intymne, żeby usunąć bakterie. Następnie należy pobrać mocz ze środkowego strumienia i dokładnie zakręcić pojemnik.

Mocz powinno się dostarczyć do laboratorium maksymalnie dwie godziny od pobrania, jeżeli przechowuje się go w temperaturze pokojowej. W przypadku przechowywania w lodówce, w której panuje temperatura od 2 do 4 stopni Celsjusza, czas ten wydłuża się do ośmiu godzin. Gdy mocz zostanie przekazany później, może się okazać, że w próbce doszło do utlenienia bilirubiny lub namnożenia się bakterii.

Zalecenia do badania moczu:

Zalecenia do badania moczu:
Zalecenia do badania moczu:

Obecność krwi w moczu — o czym może świadczyć?

Istnieje kilka możliwych przyczyn pojawiania się krwi w moczu:

  • Kamica nerkowa — choroba charakteryzująca się tworzeniem się kamieni nerkowych w drogach moczowych. Objawy to silne ataki kolki, krwiomocz, nudności, wymioty i gorączka.
  • Nowotwory układu moczowego — guzy dróg moczowych, takie jak rak nerek, moczowodów i pęcherza moczowego, często są rozpoznawane w zaawansowanym stadium. Innymi objawami są ból w okolicy lędźwiowej, częstsze oddawanie moczu i pieczenie w cewce moczowej.
  • Kłębuszkowe zapalenie nerek — choroba spowodowana infekcją wirusową, bakteryjną lub innymi czynnikami. Charakterystycznymi symptomami tego schorzenia są ból lędźwiowy, pienisty mocz, obrzęki twarzy i kostek.
  • Zakażenia dróg moczowych — krwiomocz może towarzyszyć zapaleniu pęcherza moczowego, infekcjom cewki moczowej, moczowodów lub nerek. Ponadto objawiają się pieczeniem podczas oddawania moczu, częstomoczem, bólem i czasami gorączką.
  • Urazy — brunatny kolor moczu, przypominający ciemne piwo, może wskazywać na uszkodzenie nerek.
  • Ciało obce w cewce — wprowadzenie obcego ciała do cewki moczowej może prowadzić do infekcji dróg moczowych i krwiomoczu. Usuwanie ciał obcych wymaga często zabiegu operacyjnego.
Przyczyny obecności krwi w moczu
Przyczyny obecności krwi w moczu

Ciemny mocz w ciąży

Ciemny kolor moczu w ciąży może mieć różne przyczyny. Oprócz niewystarczającego spożycia płynów i odwodnienia może towarzyszyć infekcji układu moczowego o podłożu bakteryjnym. Zakażenia układu moczowego (ZUM), np. zapalenie pęcherza, są często diagnozowane u kobiet w ciąży. Mogą one przebiegać bezobjawowo, dlatego kluczowe znaczenie ma badanie ogólnego moczu oraz posiew moczu w celu diagnozy ZUM w ciąży.

Podsumowanie

Odmienna barwa moczu może wzbudzać niepokój u wielu osób. Najczęstszą przyczyną tego typu objawu są naturalne reakcje organizmu na przyjmowane pokarmy lub leki bądź zapalenia dróg moczowych. Oprócz tego wszelkie nieprawidłowości w kolorze moczu mogą świadczyć o poważniejszych problemach zdrowotnych. Oczywiście, jeżeli odmienny kolor moczu utrzymuje się przez dłuższy czas, towarzyszy mu ból, krwiomocz lub inne niepokojące objawy, wtedy konieczna jest wizyta u lekarza.

Bibliografia:

  1. Haras-Gil M., Kolor moczu – jaka barwa moczu oznacza chorobę?, https://wylecz.to/uklad-moczowo-plciowy/kolor-moczu-a-choroby/ [dostęp online: 24.06.2023]
  2. Drabczyk R., Ogólne badanie moczu, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/51970,ogolne-badanie-moczu [dostęp online: 24.06.2023]
  3. Bolenz C, Schröppel B, Eisenhardt A, Schmitz-Dräger BJ, Grimm MO. The Investigation of Hematuria. Dtsch Arztebl Int. 2018 Nov 30;115(48):801-807. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6365675/ [dostęp online: 24.06.2023]

Dodano: 26/07/2022
Autor
POLMED Zdrowie
POLMED Zdrowie
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Profilaktyka
15/02/2021
Profilaktyka, Choroby
Mroczki przed oczami – czym są i o czym świadczą?

Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?


16/05/2022
Profilaktyka, Choroby
Krwotok z nosa – co może oznaczać jego częste występowanie

Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?


27/06/2022
Profilaktyka
Pierwsza pomoc w przypadku zasłabnięcia lub omdlenia – czy wiesz jak należy postąpić w takiej sytuacji?

Zasłabnięcie to zaburzenie funkcji życiowych – krótkotrwałe osłabienie organizmu, które samo w sobie zazwyczaj nie jest groźne, ale może być efektem poważnych problemów zdrowotnych. Jakie są przyczyny zasłabnięć? Czym różni się zasłabnięcie od omdlenia? Jak postępować w obu przypadkach?


Zapoznaj się z nasza ofertą
Promocja! teraz taniej o 20%
badanie
Badania laboratoryjne dla kobiet
Dbaj nie tylko o innych - czas na Ciebie.

od 79 zł
Promocja! teraz taniej o 20%
badanie
Badania laboratoryjne dla mężczyzn
Sprawdź czy wszystko gra i żyj jak chcesz!

od 79 zł
Promocja! teraz taniej o 20%
badanie
Badania laboratoryjne dla seniorów
Regularne badania profilaktyczne pozwalają monitorować stan naszego zdrowia, a w razie potrzeby szybko reagować na zagrożenia.

od 70 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się