Cukrzyca – objawy, rodzaje, powikłania. Po czym poznać, że ma się cukrzycę?

Powrót

Cukrzyca zaliczana jest do przewlekłych schorzeń metabolicznych. W zależności od przyczyny i przebiegu wyróżnia się kilka jej typów. Za podstawowe uznaje się typ 1 nazywany inaczej insulinozależnym oraz typ 2 – insulinoniezależny. Bez względu na postać choroby konieczne jest wdrożenie odpowiedniego postępowania. Jeżeli bowiem cukrzyca nie zostanie zdiagnozowana albo pacjent świadomie nie dostosuje się do zaleceń lekarza, może dojść do poważnych powikłań, np. zaburzenia widzenia, zaburzenia świadomości, czy stopy cukrzycowej. Dlaczego utrzymywanie prawidłowego poziomu cukru we krwi jest istotne? Na czym polega leczenie cukrzycy? Jakie są ostre powikłania cukrzycy? Odpowiadamy!

Spis treści:

  1. Czym jest cukrzyca?
  2. Jakie są typowe objawy cukrzycy?
  3. Przyczyny cukrzycy
  4. Czynniki ryzyka cukrzycy typu 2
  5. Jakie są skutki nieleczonej cukrzycy? Powikłania ostre
  6. Przewlekłe powikłania cukrzycy
  7. Jak długo można żyć z nieleczoną cukrzycą?
  8. Czym jest cukrzyca ciążowa?
  9. Jak zapobiegać cukrzycy typu 2?

Czym jest cukrzyca?

Cukrzyca (łac. diabetes mellitus) uznawana jest za chorobę cywilizacyjną. W Polsce cierpi na nią około 2 mln ludzi – mowa wyłącznie o zdiagnozowanych pacjentach – a według szacunków nawet drugie tyle może nie być świadomym istniejącego problemu.

Dlaczego się tak dzieje? Cukrzyca w początkowej fazie nie daje objawów, natomiast symptomy, które pojawiają się później, nie są charakterystyczne. Mimo to hiperglikemia, czyli podwyższony poziom glukozy we krwi typowy dla tego schorzenia wynikający z defektu produkcji albo działania insuliny, negatywnie wpływa na organizm. Do jakich chorób prowadzi nieleczenie cukrzycy?

Chorzy na cukrzyce w Polsce
Chorzy na cukrzyce w Polsce

Szacuje się, że 422 miliony osób na całym świecie choruje na cukrzycę, z czego 179 milionów, to osoby, u których choroba jeszcze nie została zdiagnozowana.

Prognozy zachorowań na cukrzycę na świecie
Prognozy zachorowań na cukrzycę na świecie

Jakie są objawy cukrzycy?

Za najczęstsze typowe objawy cukrzycy typu 1 i 2 można uznać:

  • uczucie suchości w ustach,
  • nagła utrata masy ciała,
  • problemy z koncentracją,
  • ogólne osłabienie organizmu,
  • wzmożone pragnienie oraz uczucie głodu,
  • oddawanie dużych ilości moczu.

Ponadto po wielu latach trwania choroby, jaką jest cukrzyca typu 2, może dojść do:

  • powolnego gojenia się ran;
  • pogorszenia widzenia,
  • zapalenia dziąseł,
  • mrowienia w dłoniach,
  • trwale nawracających infekcji skóry.

Przyczyny cukrzycy typu I i II

Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną, w której układ odpornościowy atakuje i niszczy komórki beta trzustki odpowiedzialne za produkcję insuliny. Insulina jest hormonem niezbędnym do przetwarzania glukozy z pożywienia na energię potrzebną organizmowi. Przyczyny cukrzycy typu 1 nie są do końca znane, ale uważa się, że istotną rolę odgrywają czynniki genetyczne wraz z czynnikami środowiskowymi.

Cukrzyca typu 2 jest spowodowana występowaniem insulinooporności, co oznacza, że tkanki organizmu stają się mniej wrażliwe na działanie insuliny. Mimo że trzustka wciąż wytwarza ten hormon prawidłowo, komórki nie reagują na niego i nie pobierają glukozy z krwi. W rezultacie poziom cukru i insuliny we krwi wzrasta, co jest charakterystyczne dla stanu przewlekłej hiperglikemii.

Czynniki ryzyka cukrzycy typu 2

Istnieje kilka czynników, które zwiększają ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, np.:

  • nadwaga,
  • nieprawidłowa dieta,
  • brak aktywności fizycznej,
  • choroby układu krążenia,
  • cukrzyca w rodzinie,
  • podwyższony poziom trójglicerydów.

Jakie są skutki nieleczonej cukrzycy? Powikłania ostre

Skutki nieleczonej cukrzycy mogą być naprawdę poważne. Powikłania wynikające z braku odpowiedniego leczenia dzieli się na ostre, inaczej wczesne oraz przewlekłe – późne. Do ostrych zalicza się przede wszystkim:

  • kwasicę ketonową,
  • kwasicę hiperosmotyczną,
  • kwasicę mleczanową,
  • hiperglikemię.

Kwasica ketonowa

Kwasica ketonowa nazywana również DKA najczęściej występuje u chorych na cukrzycę typu 1. Charakterystycznymi objawami dla tego schorzenia są:

  • bóle brzucha,
  • wymioty,
  • nudności,
  • wzmożone pragnienie,
  • zmęczenie,
  • senność,
  • częste oddawanie moczu,
  • głęboki oraz szybki oddech, często o zapachu zgniłych jabłek.

Ze względu na to, że kwasica jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia, w przypadku wystąpienia powyższych symptomów należy jak najszybciej udać się do szpitala. Brak podjęcia leczenia może doprowadzić bowiem do poważnych powikłań, takich jak wstrząs, śpiączka cukrzycowa, choroby nerek, a nawet śmierć pacjenta.

Kwasica hiperosmotyczna

Oprócz kwasicy ketonowej u chorych występuje również kwasica hiperosmotyczna, chociaż to powikłanie diagnozuje się stosunkowo rzadko. Kwasica tego typu jest efektem skrajnego odwodnienia połączonego z zaburzeniami gospodarki elektrolitowej. W niektórych przypadkach doprowadza do zaburzeń świadomości, śpiączki, a u około 40% pacjentów do śmierci.

Kwasica mleczanowa

Kwasica mleczanowa to kolejne z przewlekłych powikłań cukrzycy. To zaburzenie metaboliczne powstaje przez nagromadzenie się kwasu mlekowego w organizmie. Stwierdza się, że ten rodzaj kwasicy występuje u chorych na cukrzycę rzadziej od innych typów śpiączki, ale charakteryzuje się ciężkim przebiegiem oraz aż 50% śmiertelnością.

Hiperglikemia

Jeżeli chodzi o hiperglikemię, mówi się o niej wtedy, gdy poziom cukru we krwi zdecydowanie przekracza normę. Daje takie same objawy jak nieleczona cukrzyca – symptomy hiperglikemii to m.in.:

  • zmęczenie,
  • senność,
  • spadek masy ciała,
  • zwiększone pragnienie,
  • częstomocz,
  • infekcje skóry,
  • wydłużone gojenie się ran.

Przewlekłe powikłania cukrzycy

Do czego może doprowadzić nieleczenie cukrzycy? Nie tylko do wystąpienia bardzo niebezpiecznych ostrych powikłań, lecz także poważnych powikłań przewlekłych. U chorych, u których poziom glukozy jest nieunormowany przez dłuższy czas, obserwuje się, m.in.:

  • uszkodzenia naczyń krwionośnych – mikroangiopatie i makroangiopatie,
  • spadek odporności,
  • problemy z gojeniem się ran,
  • zmiany skórne (m.in. owrzodzenia, świąd, rogowacenie ciemne, infekcje).

Mikroangiopatie

Mikroangiopatie to uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych, a także naczyń włosowatych. Zalicza się do nich uszkodzenia:

  • narządu wzroku – retinopatia cukrzycowa i zaćma, których efektem mogą być zaburzenia widzenia, a nawet ślepota,
  • choroby nerek – cukrzycowa choroba nerek skutkująca niewydolnością tego narządu,
  • neuropatie – uszkodzenia włókien nerwowych objawiające się m.in. zaburzeniami czucia w kończynach, drętwieniem i bólem stóp i dłoni,
  • neuropatie autonomicznego układu nerwowego, w tym problemy z działaniem układu pokarmowego, a także nadciśnienie tętnicze, oddawanie dużych ilości moczu, nefropatia cukrzycowa, czy też impotencja.

Makroangiopatie

Uszkodzenia makroangiopatyczne prowadzą z kolei do zwiększonego ryzyka wystąpienia chorób serca i układu krążenia, takich jak:

  • zawał mięśnia sercowego,
  • choroba niedokrwienna serca,
  • udar mózgu,
  • stopa cukrzycowa.

Jak długo można żyć z nieleczoną cukrzycą?

Tak naprawdę tak długo, aż nie pojawią się wyraźne objawy cukrzycy, które skłonią pacjenta do wizyty u lekarza. Trzeba jednocześnie mieć na uwadze, że według szacunków nieleczenie tej choroby skraca życie średnio o sześć lat, dlatego w przypadku wystąpienia niepokojących symptomów lepiej nie zwlekać i udać się do diabetologa, który wykona odpowiednie badanie, głównie oznaczenie stężenia glukozy, a także powie, na czym polega leczenie cukrzycy.

Czym jest cukrzyca ciążowa?

Cukrzyca ciążowa jest stanem, w którym stężenie glukozy we krwi kobiety spodziewającej się dziecka jest stale powyżej normy. To nic innego jak efekt zaburzenia tolerancji glukozy przez organizm w czasie ciąży. Cukrzyca ciężarnych należy do grupy dość często występujących powikłań ciążowych i może dotyczyć zarówno kobiet bez wcześniejszych problemów zdrowotnych, jak i tych, które już wcześniej miały cukrzycę lub zaburzenia endogenne związane z produkcją insuliny, lub insulinoopornością.

Jak zapobiegać cukrzycy typu 2?

By zmniejszyć ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, warto zmienić dotychczasowy styl życia, którego podstawą powinny być:

  • Regularna aktywność fizyczna,
  • Ograniczanie spożywania produktów bogatych w cukry proste,
  • Wybieranie produktów o niskim indeksie glikemicznym,
  • Jeść mniej, a częściej,
  • Nie zapominać o regularnym badaniu poziomu cukru we krwi.

Wdrożenie do swojego życia kilku cennych uwag dotyczących zmiany stylu życia jest kluczowe dla utrzymania zdrowia. Włączenie zdrowej diety, regularnej aktywności fizycznej, utrzymanie prawidłowej masy ciała stanowią pomoc w zapobieganiu cukrzycy. Ponadto należy pamiętać o wykonywaniu badań laboratoryjnych, w tym oznaczaniu glukozy we krwi, co pomoże uniknąć poważnych powikłań zdrowotnych w przyszłości.



Dodano: 10/11/2021
Autor
POLMED Zdrowie
POLMED Zdrowie
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Badania
17/02/2022
Badania, Choroby
Reumatoidalne zapalenie stawów – jak rozpoznać wczesne objawy choroby? Leczenie RZS

Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.


19/12/2022
Badania, Choroby, Dieta
Wrzody żołądka i dwunastnicy – objawy, diagnostyka, leczenie

Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji. 


kortyzol
29/06/2023
Badania
Kortyzol, czyli „hormon stresu”- jakie pełni funkcje? Jak obniżyć kortyzol?

O kortyzolu mówi się, że jest „hormonem stresu” i to właśnie z takim określeniem jest często kojarzony. Jednak biorąc pod uwagę, jak wiele ważnych funkcji spełnia, warto dowiedzieć się więcej na jego temat. Gdzie i jak powstaje, za co odpowiada i do czego prowadzi jego niedobór lub nadmiar w organizmie? Odpowiadamy na wszystkie ważne pytania, dotyczące tego hormonu.  


Zapoznaj się z nasza ofertą
badanie
Diagnostyka prostaty
Niezbędnik każdego mężczyzny po 40-stce.

od 95 zł
badanie
Diagnostyka osteoporozy
Sprawdź czy Twoje kości są w dobrej formie.

od 95 zł
Promocja! teraz taniej o 20%
Pakiet badań
Serce pod kontrolą
Z miłości dla siebie!

od 83 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się