Diagnostyka osteoporozy

Czynniki ryzyka osteoporozy 

Osteoporoza to choroba, polegająca na postępującym zaniku masy kostnej. Taki stan rzeczy prowadzić może do sytuacji, w której nawet drobne urazy prowadzić będą do złamań, określanych jako osteoporotyczne. Po części jest to naturalny proces, który pojawia się wraz z upływem lat. W związku z tym, osteoporoza występuje najczęściej u osób starszych, a jej rozwój związany jest przede wszystkim z wiekiem. W grupie ryzyka znajdują się zatem osoby, które ukończyły 50. rok życia.Do grupy ryzyka należą również kobiety po menopauzie.. W ich organizmie dochodzi bowiem do gwałtownego spadku poziomu estrogenów, przez co stan kości ulec może pogorszeniu. Hormonalne podłoże osteoporozy występować może także u mężczyzn – wówczas wpływ na zmniejszenie się gęstości kości będzie miał zbyt niski poziom testosteronu. 

Na rozwój osteoporozy oddziaływać mogą również różnorodne schorzenia, w tym choroby tarczycy, wątroby lub choroby stawów. Co więcej, istotne czynniki ryzyka osteoporozy to stosowana dieta oraz styl życia. Powstawaniu osteoporozy sprzyja niedobór witaminy D oraz obniżone stężenie wapnia. Składniki te powinny być natomiast dostarczane do organizmu wraz ze spożywanymi pokarmami. Ponadto, osteoporozę powodować mogą zaburzenia odżywiania, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, mała aktywność fizyczna oraz nieprawidłowy wskaźnik BMI. 

Rodzaje osteoporozy 

Schorzenie, jakim jest osteoporoza podzielić możemy na pierwotne i wtórne. Najczęściej występuje jednak osteoporoza pierwotna. Związana jest ona z naturalnym starzeniem się organizmu, które wiąże się z ubytkami w masie kostnej. Ten rodzaj choroby występuje głównie u osób starszych i zwykle wynika ze wspomnianych wyżej zmian hormonalnych, jakimi są niski poziom estrogenów u kobiet oraz niedobory testosteronu u mężczyzn. 

Osteoporoza wtórna wynika natomiast z długotrwałego stosowania określonych leków, np. środków, które przyjmują osoby, chorujące m.in. na nadczynność tarczycy lub hiperglikemię. Innymi źródłami tego typu schorzenia mogą być także zaburzenia odżywiania, choroby układu pokarmowego oraz choroby metaboliczne i reumatyczne, a także nowotwory. 

Objawy osteoporozy 

W większości przypadków osteoporoza rozwija się bezobjawowo. Niepokojącym symptomem, który skłonić powinien do odpowiednich badań, pomocnych przy diagnostyce chorób kości, jest złamanie, które nie pojawiłoby się w „normalnych” okolicznościach. Mowa tu m.in. o urazach, występujących w obrębie kości nadgarstków, bioder, ud oraz przedramion. Co więcej, osteoporoza w zaawansowanej postaci objawia się nagłymi bólami kręgosłupa. Wywołują je kompresyjne złamania kręgów, które wynikają z osłabienia tkanki kostnej. To z kolei prowadzi do tego, że własna masa ciała uciska na kręgosłup. Kompresyjne złamania kręgów mogą powstać również w wyniku niewielkiego ruchu czy kaszlu. Ponadto, ucisk pojawiać może się także w obrębie korzeni nerwowych, na które naciska złamany kręg oraz uszkodzone tkanki. Ucisk ten powodować będzie określone dolegliwości bólowe. Złamania w obszarze kręgosłupa skutkować będą natomiast wieloma zniekształceniami (zarówno w obrębie kręgosłupa, jak i klatki piersiowej – tzw. garb piersiowy), obniżeniem wydolności krążeniowo-oddechowej, pochyleniem ciała oraz ograniczonym zakresem ruchu. 

Badania, pomocne w diagnostyce osteoporozy 

W diagnostyce chorób kości, takich jak osteoporoza, badania laboratoryjne odgrywają kluczową rolę. Analiza poziomu stężenia określonych współczynników, obecnych we krwi i moczu pozwala bowiem na potwierdzenie lub wykluczenie schorzenia. W ramach dostępnego w POLMED pakietu badań diagnostycznych w kierunku osteoporozy, badane są poziomy stężenia następujących substancji: 

• wapń całkowity, 
• fosforany, 
• albuminy, 

• ALP, 
• białko całkowite, 
• witamina D metabolit 25(OH). 

Kto i kiedy powinien wykonać badania w kierunku osteoporozy? 

Na badania, pozwalające potwierdzić lub wykluczyć osteoporozę zdecydować powinny się przede wszystkim osoby, które znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka. Kobiety po menopauzie oraz mężczyźni po 65. roku życia powinni zatem regularnie wykonywać badania krwi i moczu, które umożliwią systematyczne monitorowanie stanu zdrowia oraz wczesne wykrycie ewentualnych schorzeń. Co więcej, występowanie wymienionych wyżej objawów osteoporozy skłonić powinno do wykonania pogłębionej analizy diagnostycznej, która pozwoli na trafne zdiagnozowanie choroby i podjęcie odpowiedniego postępowania leczniczego. 

Badanie osteoporozy – jak się przygotować? 

Oferowane w POLMED laboratoryjne badanie pozwalające potwierdzić lub wykluczyć występowanie osteoporozy wykonywane jest na czczo. W związku z tym, pacjent nie powinien spożywać żadnych posiłków na 8 do 12 godzin przed pobraniem próbki krwi, niezbędnej do badania. Ponadto, we wskazanym odstępie czasowym należy pić tylko wodę. Stosując powyższe zalecenia będziemy mieć pewność, że wynik badania jest prawidłowy i wiarygodny.