Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Stulejka to zwężenie napletka, które często wywołuje duży niepokój wśród wielu rodziców. W większości przypadków nie stanowi zagrożenia dla zdrowia dziecka, choć u starszych chłopców może być konieczne wdrożenie leczenia. Jakie symptomy mogą sugerować stulejkę u dzieci? Czy stulejka zawsze wymaga interwencji medycznej? Jakie powikłania wiążą się z nieleczoną stulejką? Na te, a także inne pytania odpowiadamy w tym artykule. Zapraszamy!
Z tego artykułu dowiesz się:
Napletek to podwójny fałd skórny znajdujący się w końcowej części penisa i pokrywający całkowicie lub częściowo znajdującą się tam żołądź. Składa się z blaszek wewnętrznej i zewnętrznej, które łączą się ze sobą wokół pierścienia napletka. Główną rolą napletka jest ochrona żołędzi, w tym utrzymywanie prawidłowego poziomu nawilżenia oraz zabezpieczanie przed urazami mechanicznymi. U małych dzieci noszących pieluszki napletek ogranicza kontakt skóry i tkanek miękkich penisa z substancjami drażniącymi obecnymi w moczu, przede wszystkim z amoniakiem. Napletek jest połączony z żołędzią za pomocą delikatnego wędzidełka. W prawidłowych warunkach powinien poddawać się swobodnemu odprowadzaniu i sprowadzaniu, co jest bardzo istotne zarówno w kontekście utrzymywania higieny, jak i satysfakcji z kontaktów seksualnych w dorosłym życiu.
Jedną z najczęstszych nieprawidłowości w zakresie budowy męskich narządów płciowych zewnętrznych jest stulejka. O stulejce mówimy wtedy, gdy nie ma możliwości odprowadzania napletka do rowka zażołędnego. Taka sytuacja wynika z wrodzonego lub nabytego zwężenia napletka. Na tej podstawie wyróżniamy stulejkę fizjologiczną, która jest obecna u większości niemowląt i mniejszych dzieci, a także stulejkę nabytą dotyczącą przede wszystkim dorosłych. Dodatkowo stulejki dzielimy ze względu na stopień anatomicznego zwężenia na stulejkę całkowitą (gdy nie można zsunąć napletka we wzwodzie ani w spoczynku) oraz stulejkę częściową (gdy napletek można zsunąć częściowo).
Brak możliwości całkowitego odprowadzania napletka u niemowląt i małych chłopców jest częstą przyczyną wizyt lekarskich. Wśród najmłodszych dzieci płci męskiej stulejka jest jednak na ogół stanem fizjologicznym wynikającym ze sklejenia blaszki wewnętrznej napletka z żołędzią prącia. Taka sytuacja zazwyczaj nie wymaga interwencji lekarskiej, z wyjątkiem skrajnego przewężenia z towarzyszącym zasłonięciem ujścia zewnętrznego cewki moczowej.
U rozwijającego się chłopca dochodzi do stopniowego gromadzenia pod napletkiem wydzieliny zwanej mastką. Stanowi ona mieszaninę złuszczonego nabłonka i wydzieliny gruczołów łojowych. Wydzielina napletkowa u większości chłopców doprowadza do retrakcji, czyli samoistnego odklejenia napletka. Ma to najczęściej miejsce w wieku kilku lat — u 90% dzieci stulejka znika do 3. roku życia. Wpływ na ten proces mają również naturalnie występujące u chłopców wzwody nocne, jak również tworzenie „balonika” wskutek zbierania się moczu między żołędzią a napletkiem.
Stulejka patologiczna u dziecka może pojawić się z powodu nieodklejenia się napletka od żołędzi (stulejka przetrwała) lub mieć charakter nabyty. Szacuje się, że przetrwała stulejka to problem, który dotyczy do 8% chłopców w wieku 6-7 lat i 1% nastolatków. Najczęstszą przyczyną powstania stulejki patologicznej u małych dzieci jest zrywanie sklejonego napletka na siłę. Wśród wielu rodziców nadal funkcjonuje przekonanie, że odciąganie napletka w warunkach domowych to prawidłowe postępowanie przy występowaniu stulejki u ich synów.
Takie zabiegi mogą jednak przynieść odwrotne skutki i doprowadzić do uszkodzenia struktur prącia, krwawienia, zapalenia, jak również powstania trwałych blizn zwężających ujście napletka. Przyczyną stulejki może być również stwierdzane u części niemowląt i dzieci zbyt krótkie wędzidełko uniemożliwiające swobodne przesuwanie napletka, jak również zwłóknienia powstające na podłożu przewlekłych infekcji dróg moczowych. W przypadku starszych dzieci nie można wykluczyć również przyczyn urazowych.
U 90% dzieci stulejka znika do 3. roku życia, natomiast szacuje się, że przetrwała stulejka to problem dotyczący nawet do 8% chłopców wieku 6-7 lat i 1% nastolatków.
Stulejka występuje w każdym wieku, również u dorosłych mężczyzn. Do głównych objawów zgłaszanych przez pełnoletnich pacjentów należy ból przy próbie odprowadzania napletka, dyskomfort podczas kontaktów płciowych oraz trudności z oddawaniem moczu. Występowanie tak uciążliwych dolegliwości sprawia, że u wielu dorosłych pacjentów z problemem stulejki jest konieczne leczenie urologiczne.
Najczęstszą przyczyną stulejki w tej grupie wiekowej są nawracające stany zapalne napletka, żołędzi lub cewki. Każda przewlekła infekcja niesie ze sobą ryzyko uszkadzania tkanek przez mediatory zapalne oraz następowego bliznowacenia z włóknieniem. U dorosłych stulejka jest schorzeniem, które może iść w parze z chorobami przenoszonymi drogą płciową, na przykład rzeżączką, kiłą czy chlamydiozą, przed którymi można ustrzec się poprzez stosowanie metod antykoncepcji barierowej. W przypadku wystąpienia objawów wskazujących na infekcję konieczne jest leczenie, które może zapobiec trwałym zmianom w obrębie napletka. Do rozwoju infekcji predysponuje również niedostateczna higiena penisa. Niezwykle ważne jest regularne usuwanie mazi zbierającej się pod napletkiem, gdyż miejscowy stan zapalny w tym rejonie może być punktem wyjścia poważniejszej infekcji prowadzącej do zwężenia pierścienia napletka i rozwoju stulejki.
Na wystąpienie stulejki nabytej narażeni są również mężczyźni z diagnozą chorób skóry i tkanki łącznej, takich jak łuszczyca, liszaj płaski, atopowe zapalenie skóry czy liszaj twardzinowy. Choroby ogólnoustrojowe predysponujące do zakażeń układu moczowego (przede wszystkim cukrzyca) także mogą prowadzić do zwężenia napletka. Duże znaczenie mają ponadto urazy okolicy krocza. Z kolei u starszych mężczyzn istotnym czynnikiem ryzyka stulejki jest częste cewnikowanie dróg moczowych.
Niezwykle ważne jest regularne usuwanie mazi zbierającej się pod napletkiem, gdyż miejscowy stan zapalny w tym rejonie może być punktem wyjścia poważniejszej infekcji prowadzącej do zwężenia pierścienia napletka i rozwoju stulejki.
Stulejka to schorzenie, które może prowadzić do poważnych powikłań, z których najczęstsze to załupek oraz zapalenie żołędzi.
Załupek polega na braku możliwości sprowadzenia odciągniętego napletka na żołądź. Mechanizmem powstawania załupka jest obrzęk żołędzi i napletka, do którego dochodzi wskutek ucisku ciasnego fałdu skórnego. Do czynników ryzyka rozwoju załupka należą niski poziom higieny, długotrwałe cewnikowanie, a także niewłaściwa opieka nad chorymi niesamodzielnymi. Główne objawy zgłaszane przez pacjentów to ból prącia oraz obrzęk żołędzi. Załupek jest zaliczany do stanów nagłych w urologii, co oznacza, że wymaga leczenia w trybie pilnym. Zwłoka w zgłoszeniu się do lekarza może doprowadzić do masywnego obrzęku wymagającego poważnej interwencji chirurgicznej w znieczuleniu ogólnym. W skrajnym przypadku może nawet dojść do martwicy żołędzi i rozwoju zgorzeli Fourniera, czyli zagrażającej życiu infekcji bakteryjnej z martwicą tkanek krocza.
Zapalenie żołędzi może przebiegać z towarzyszącym zapaleniem napletka. U mężczyzn ze stulejką powodowane jest najczęściej infekcją paciorkowcową lub patogenami przenoszonymi drogą płciową. Do objawów tej choroby należą przede wszystkim zaczerwienienie, świąd i suchość skóry prącia, a także dyskomfort podczas mikcji. W większości przypadków skuteczne okazuje się leczenie delikatnymi środkami oczyszczającymi i maścią sterydową w kremie. Jeśli takie postępowanie nie przyniesie efektów, lekarz może zdecydować się na pobranie wymazu i wprowadzenie celowanej terapii antybiotykowej.
Poważnym powikłaniem stulejki są wstępujące zakażenia układu moczowego. Bakterie wywołujące zapalenie żołędzi czy cewki moczowej mogą przemieścić się do pęcherza, a także dalej do moczowodu i miedniczek nerkowych, wywołując poważne zapalenie, z urosepsą włącznie. Może dojść również do zapalenia jąder i najądrzy.
Dodatkowo nieleczona stulejka może zwiększać ryzyko wystąpienia raka prącia. Szacuje się, że występuje u ponad połowy mężczyzn chorujących na ten nowotwór.
W przypadku dzieci bez względu na wiek konsultacja lekarska jest wymagana w sytuacji, gdy stulejka utrudnia oddawanie moczu, jest źródłem bólu lub powoduje nawracające infekcje. W środowisku lekarskim nie ma jednoznacznego stanowiska co do wieku, w którym powinno się wykonać zabieg chirurgiczny u chłopców z nieodprowadzalnym napletkiem.
Specjalistą, który leczy stulejkę u dziecka, jest chirurg dziecięcy lub urolog dziecięcy. Aby rozpoznać stulejkę u dziecka, lekarz przeprowadza wywiad z rodzicami oraz wykonuje badanie fizykalne. Charakterystycznym objawem stulejki jest uwidocznienie białego bliznowatego pierścienia podczas próby odprowadzenia. Z kolei w przypadku stulejki fizjologicznej blizna nie występuje.
W przypadku stulejki można stosować postępowanie zachowawcze lub leczenie operacyjne. Leczenie zachowawcze opiera się na stosowaniu maści z glikokortykosterydami (betametazon, mometazon, triamcynolon, klobetazol, hydrokortyzon). Działają one w pierwszej kolejności przeciwzapalnie i immunosupresyjnie. Hamując wytwarzanie kolagenu, zwiększają także elastyczność skóry napletka, co ułatwia jego przemieszczanie. Miejscowa terapia steroidami jest uznawana za w pełni bezpieczną i skuteczną metodę u dzieci i dorosłych. Pozwala na uzyskanie pełnego lub częściowego odprowadzenia napletka u ponad 90% pacjentów. Farmakologiczne leczenie polega na stosowaniu preparatów przez około 4-6 tygodni.
Postępowanie zachowawcze nie zawsze okazuje się wystarczające. W niepoddających się sterydoterapii przypadkach stulejki należy wprowadzić leczenie chirurgiczne. Jedną z możliwości terapeutycznych jest obrzezanie, które polega na całkowitym usunięciu napletka. W Polsce u dzieci najczęściej wykonuje się jednak plastykę napletka. Jest to całkowicie inny zabieg operacyjny, ponieważ usuwana jest tylko część napletka. Zadaniem takiego postępowania jest poszerzenie pierścienia napletka w stopniu, który pozwoli swobodnie go zsuwać. W tym celu można stosować różne techniki zabiegowe, między innymi plastykę skóry typu V-Y, Z lub technikę Mikulicza. Niestety taka operacja stulejki nie zawsze okazuje się skuteczna. Nawet u 10% starszych dzieci może być konieczna reoperacja związana z nawrotem lub nieestetycznym wyglądem prącia.
Gdy stulejka utrudnia oddawanie moczu, jest źródłem bólu lub powoduje nawracające infekcje, wymagana jest konsultacja lekarska. W pierwszej kolejności stosuje się postępowanie zachowawcze, a w ostateczności — leczenie operacyjne.
Konsultacja merytoryczna lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.
Włókniaki skórne są często pojawiającymi się zmianami nowotworowymi. Choć istnieje wiele ich wariantów kliniczno-histologicznych, w większości przypadków nie sprawiają większych problemów w diagnostyce. Zalicza się je do grupy nowotworów łagodnych i bardzo często nie ma potrzeby podejmowania w związku z nimi żadnych działań. Czym zatem dokładnie są włókniaki twarde i miękkie, dlaczego powstają, jak można się ich pozbyć? Oto najważniejsze informacje.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
Ciśnienie oczne, określane też jako ciśnienie wewnątrzgałkowe albo śródgałkowe, jest to ciśnienie wywierane przez płyn śródoczny na rogówkę i twardówkę.
