Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Łuszczyca występuje u ponad 1 000 000 osób w Polsce. Dotyka osób w każdym wieku – dzieci, dorosłych oraz seniorów. Przyjmuje różne postaci i ma przebieg o różnym nasileniu. Co warto wiedzieć na temat tej choroby skóry? Jakie powikłania mogą się pojawić na skutek nieleczonej łuszczycy?
Łuszczyca jest przewlekłą chorobą zapalną związaną z występowaniem specyficznych objawów skórnych. Charakterystyczne dla łuszczycy zmiany to zaczerwienione obszary pokryte srebrzystymi łuskami, wyraźnie oddzielone od zdrowych tkanek.
Łuszczyca rozwija się w wyniku nadmiernej aktywności układu odpornościowego. Często pojawia się przed 40. rokiem życia, jednak może wystąpić także u dzieci i osób starszych.
Łuszczyca przybiera różne formy, zależnie od przebiegu i charakteru objawów skórnych. Wyróżnia się dwa główne typy kliniczne: typ I oraz typ II.
Oprócz dwóch głównych typów, wyróżnia się różne podtypy łuszczycy w zależności od lokalizacji, wyglądu zmian czy objawów towarzyszących. Najczęściej występuje łuszczyca zwyczajna (plackowata), jednak u pacjentów mogą rozwinąć się również rzadsze formy choroby (np. łuszczyca kropelkowa, łuszczyca skóry głowy czy łuszczyca wysiękowa – to tylko nieliczne z odmian tej przewlekłej choroby). Każda z nich wymaga indywidualnego podejścia terapeutycznego.
Nazywana też zwyczajną, to najczęściej spotykany typ choroby. Występuje u około 80-90% chorujących na łuszczycę. Charakterystycznym objawem są zmiany skórne w postaci czerwonych plam o wyraźnie zaznaczonych brzegach.
Łuszczyca krostkowa to rzadsza, jednak cięższa forma choroby. Jej cechą charakterystyczną są drobne krosty wypełnione ropą. Wysypce towarzyszą zaczerwienione obszary skóry. Ta postać łuszczycy może obejmować niewielkie fragmenty skóry, jednak w przypadkach niektórych pacjentów zmiany mogą rozprzestrzeniać się na całe ciało. Uogólniona łuszczyca krostkowa jest jedną z najcięższych postaci tej choroby, najtrudniej reagującą na leczenie.
W przypadku łuszczycy odwróconej zmiany występują w fałdach skórnych. Najczęściej pojawiają się pod pachami, w pachwinach, pod piersiami i w okolicach intymnych. Zmiany są czerwone, błyszczące i mogą być bolesne. W tych miejscach rzadko występują charakterystyczne łuski.
Dotyczy głównie dzieci i młodych dorosłych. Jej charakterystycznym objawem są małe, czerwone plamki, które przypominają krople (stąd też nazwa tego typu łuszczycy). Zmiany pojawiają się nagle, zwykle po przebytej infekcji.
Łuszczycowe zapalenie stawów występuje u około 10-30% pacjentów z łuszczycą. Objawia się bólem, obrzękiem i sztywnością stawów. Najczęściej zajmuje stawy palców, kolan i kręgosłupa. Nieleczone może prowadzić do trwałego uszkodzenia stawów i ograniczenia ruchomości.
Łuszczyca paznokci (dłoni i stóp) występuje u około 50% chorych na łuszczycę. Powoduje zmiany w strukturze paznokci (zgrubienia, bruzdy, przebarwienia czy odwarstwianie się paznokci od łożyska). Objawy te nie tylko stanowią estetyczny problem, ale także mogą być bolesne.
Zmiany w tej postaci występują w obrębie owłosionej skóry głowy. Pojawiają się także na granicy włosów i skóry czoła. Objawy łuszczycy głowy często przypominają łojotokowe zapalenie skóry (utrudniony proces diagnostyczny).
Łuszczyca to choroba zapalna skóry wynikająca z nadmiernej aktywności układu immunologicznego. Głównym problemem jest przyspieszony proces regeneracji naskórka. W zdrowej skórze komórki naskórka odnawiają się w ciągu 28-30 dni. U osób z łuszczycą ten proces trwa tylko 3-7 dni.
Różnicowanie się komórek naskórka (keratynocytów) jest zaburzone i prowadzi do ich niepełnego dojrzewania. Naturalny proces regeneracji skóry w łuszczycy jest patologicznie przyspieszony, jednak skrócony czas dotyczy głównie miejsc zmienionych chorobowo. Efektem tego jest gromadzenie się niedojrzałych komórek na powierzchni skóry, czego konsekwencją jest tworzenie się łusek i zmian zapalnych.
Przyczyną łuszczycy jest „błąd” w układzie odpornościowym. Komórki immunologiczne (limfocyty T) zaczynają atakować zdrowe komórki skóry. W efekcie dochodzi do nadmiernego uwalniania substancji zapalnych (cytokin, głównie IL-17, IL-23 i TNF-alfa) – białek, które przyspieszają wzrost i podział komórek skóry. Jednocześnie powodują miejscowy stan zapalny, zaczerwienienie i swędzenie.
Co wpływa na rozwój łuszczycy? Przyczyny mogą obejmować:
Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną. Nie przenosi się z jednej osoby na drugą przez kontakt skórny, korzystanie z tych samych przedmiotów czy drogą kropelkową. Możesz więc spokojnie przebywać z osobą chorującą na łuszczycę, bez obaw o swoje zdrowie.
Mimo że łuszczyca jest chorobą zapalną, jej źródłem nie jest infekcja bakteryjna ani wirusowa. Za chorobę odpowiadają procesy autoimmunologiczne – czyli reakcje układu odpornościowego skierowane przeciwko własnym komórkom.
Czy można ją odziedziczyć? Tak, istnieje wyraźny związek genetyczny, jednak jest on bardzo złożony (mówi się o dziedziczeniu wielogenowym). Jeśli jeden z rodziców choruje na łuszczycę, ryzyko u dziecka wynosi około 10-20%. Gdy oboje rodzice mają łuszczycę, ryzyko wzrasta do 50-70%. Predyspozycje genetyczne nie oznaczają jednak, że choroba na pewno się pojawi. Potrzebne są dodatkowe czynniki, które ją wywołają. Co ciekawe, osoby z genetyczną skłonnością (najlepiej poznanym genem, który odgrywa rolę w rozwoju łuszczycy jest HLA-Cw6) mogą nigdy nie rozwinąć objawów. Choroba ujawnia się zazwyczaj pod wpływem określonych bodźców.
Jeśli masz łuszczycę w rodzinie, warto zadbać o odpowiednią pielęgnację skóry, zdrowy styl życia i unikanie czynników ryzyka. Wczesne zauważenie objawów może pomóc w szybszym wdrożeniu skutecznego leczenia – rozpoznanie łuszczycy w początkowym stadium ułatwia kontrolowanie choroby i zmniejsza ryzyko powikłań.
Objawy łuszczycy mogą różnić się w zależności od stopnia zaawansowania choroby. W jej przebiegu wyróżnia się początkowe objawy, symptomy w łagodnym przebiegu oraz zmiany, które pojawiają się w ostrych stanach.
Pierwsze objawy łuszczycy często nie powodują większego dyskomfortu lub są mylone z innymi problemami dermatologicznymi. Mogą to być:
Objawy mogą pojawić się w okolicy łokci, kolan, skóry głowy lub na plecach. Czasami występują po urazach skóry (wspomniany wcześniej objaw Köbnera) lub w wyniku zachorowania o podłożu bakteryjnym (np. na anginę).
W łagodnym przebiegu łuszczyca ogranicza się do kilku obszarów ciała. Najczęściej występujące objawy to:
U niektórych pacjentów objawy mogą ustąpić samoistnie, zwłaszcza, jeśli usunie się czynnik wyzwalający.
W aktywnej postaci choroby zmiany obejmują większe obszary ciała i stają się bardziej uciążliwe. Charakterystyczne objawy łuszczycy to:
Zmiany mogą obejmować dłonie, stopy, twarz, paznokcie lub skórę głowy. W przypadku łuszczycowego zapalenia stawów mogą pojawić się również ból, obrzęk oraz sztywność stawów.
Rozpoznanie łuszczycy opiera się głównie na badaniu klinicznym i wywiadzie lekarskim. Dermatolog analizuje wygląd zmian i ich rozmieszczenie. Istotne znaczenie mają również informacje dotyczące objawów towarzyszących oraz historii choroby w rodzinie.
Podczas wizyty lekarz zadaje pytania dotyczące:
Lekarz dokładnie ogląda skórę i szuka charakterystycznych zmian. W niektórych przypadkach wykonuje się prosty test polegający na zdrapaniu łuski. Po usunięciu naskórka można zaobserwować typową dla łuszczycy, świecącą się skórę (tzw. objaw świecy stearynowej) oraz drobne krwawienie (objaw Auspitza).
W większości przypadków diagnoza opiera się na badaniu skóry. W trudniejszych i niejednoznacznych sytuacjach lekarz może zlecić wykonanie dodatkowych testów diagnostycznych – biopsji skóry i badań laboratoryjnych.
Łuszczycę należy odróżnić od innych chorób dermatologicznych. Najczęściej myli się ją z łojotokowym zapaleniem skóry, egzemą lub grzybicą. Właśnie dlatego ważne jest, aby diagnozę postawił doświadczony dermatolog. Dzięki odpowiednio przeprowadzonemu wywiadowi i badaniom można szybko zdiagnozować łuszczycę, zaplanować leczenie i skutecznie łagodzić jej objawy.
Przebieg choroby jest bardzo zróżnicowany. U jednych osób objawy są łagodne i występują sporadycznie, u innych choroba ma charakter nawrotowy lub stale obecny. Wiele zależy od rodzaju łuszczycy, wieku pacjenta, ogólnego stanu zdrowia oraz czynników zewnętrznych.
Łuszczyca rozwija się zwykle w cyklach. W początkowej fazie pojawiają się pierwsze zmiany, które mogą się rozszerzać i nasilać. W okresach remisji objawy znikają lub stają się mniej widoczne. U niektórych pacjentów remisje trwają latami, u innych zaostrzenia występują regularnie.
Łuszczyca u dzieci może mieć inny przebieg, niż u dorosłych. Objawy często są łagodniejsze, ale bardziej rozproszone. U dzieci zmiany mogą pojawiać się na skórze twarzy, w fałdach skórnych i okolicach intymnych – w lokalizacjach mniej typowych dla łuszczycy dorosłych.
Sposób, w jaki wygląda łuszczyca w ciąży, może się zmieniać. U części kobiet objawy ulegają złagodzeniu – wpływa na to naturalne działanie hormonów ciążowych, które modyfikują układ odpornościowy. U innych kobiet objawy mogą się nasilić, zwłaszcza w trzecim trymestrze lub po porodzie, gdy poziom hormonów gwałtownie się zmienia.
Może wystąpić w przebiegu różnych postaci łuszczycy, charakteryzuje się stanem zapalnym skóry całego ciała z objawami ogólnymi (silny świąd, gorączka, przyspieszone bicie serca, wzrost ciśnienia tętniczego, odwodnienie). Pacjent wymaga leczenia w szpitalu, zaś choroba może doprowadzić do uszkodzenia narządów wewnętrznych.
Leczenie łuszczycy ma na celu złagodzenie objawów, zmniejszenie stanu zapalnego i poprawę jakości codziennego funkcjonowania. Ponieważ łuszczyca to przewlekła choroba, terapia skupia się na kontrolowaniu jej przebiegu. Rodzaj leczenia zależy od nasilenia objawów, lokalizacji zmian i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Niestety nie. Łuszczyca nie jest chorobą, którą można całkowicie wyleczyć. To przewlekłe schorzenie autoimmunologiczne, które ma charakter nawrotowy. Dzięki nowoczesnym metodom leczenia można jednak skutecznie złagodzić jej objawy i osiągać długotrwałą remisję.
W łagodnych i umiarkowanych postaciach choroby najczęściej stosuje się leczenie miejscowe, które polega na aplikacji leków bezpośrednio na zmienione chorobowo obszary skóry. Wśród najczęściej stosowanych preparatów znajdują się:
U pacjentów, u których występuje łuszczyca skóry głowy, stosuje się specjalistyczne szampony i płyny z substancjami aktywnymi.
Leczenie ogólne łuszczycy stosuje się w ciężkich przypadkach lub gdy leczenie miejscowe nie przynosi oczekiwanych efektów. Leki działają na cały organizm i tłumią nadmierną aktywność układu odpornościowego. Należą do nich:
Dieta nie leczy łuszczycy, ale może wspomagać terapię i poprawiać ogólny stan zdrowia. Zalecenia dietetyczne dla pacjentów opierają się na zasadach diety przeciwzapalnej – spożyciu produktów o wysokim potencjale antyoksydacyjnym oraz wyeliminowaniu spożycia tych, które mogą nasilać stan zapalny.
Do jadłospisu warto włączyć:
Należy unikać alkoholu, wysoko przetworzonej żywności, nadmiaru cukru i tłuszczów trans. Szczególnie spożywanie cukrów prostych i żywności zawierającej konserwanty u wielu pacjentów powoduje zaostrzenie zmian skórnych i słabą reakcję na leczenie. Sugeruje się także ograniczenie spożycia mięsa. Wiele badań wskazuje na to, że w łuszczycy pacjentom sprzyja dieta wegetariańska.
Pielęgnacja skóry z łuszczycą może być częścią naturalnej terapii. Nawet w okresach remisji warto zadbać o skórę, aby zmniejszyć ryzyko nawrotów. Domowe sposoby leczenia łuszczycy obejmują:
Stosowanie odpowiednich preparatów (wskazanych przez dermatologa) i unikanie czynników wyzwalających pomoże utrzymać skórę w lepszej kondycji.
Nieleczona łuszczyca może prowadzić do poważnych powikłań. Przewlekły stan zapalny zwiększa ryzyko rozwoju wielu chorób metabolicznych i sercowo-naczyniowych. U pacjentów często rozwija się także łuszczycowe zapalenie stawów, które powoduje ból, obrzęk i może prowadzić do trwałego uszkodzenia tkanek. Ciężkie postaci łuszczycy, w szczególności erytrodermia łuszczycowa, mogą doprowadzić do amyloidozy (skrobiawicy) wtórnej – nieodwracalnego uszkodzenia różnych narządów wewnętrznych, najczęściej nerek lub serca, w następstwie odkładania się w nich białek będących produktami reakcji zapalnych.
Nieleczona choroba może wpływać na zdrowie psychiczne. Dane pokazują związek między występowaniem łuszczycy a depresją, lękiem i izolacją społeczną.
Łuszczyca to przewlekła choroba autoimmunologiczna, która objawia się stanem zapalnym skóry i charakterystycznymi zmianami skórnymi. Może dotykać różnych obszarów ciała. Przyczyny choroby są złożone, a na jej rozwój wpływają czynniki genetyczne, immunologiczne i środowiskowe. Choć łuszczyca nie jest uleczalna, nowoczesne terapie pozwalają skutecznie kontrolować jej przebieg i łagodzić objawy.
Konsultacja merytoryczna: lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.
Jagody goji to owoce kolcowoju pospolitego pochodzącego z Chin i Tybetu. Taksonomiczne jest to roślina należąca do rodziny psiankowatych, podobnie jak, np. ziemniak, pomidor, cukinia i bakłażan. Kolcowój pospolity to roślina pnąca, nie jest bardzo wymagająca pod kątem gleby i nawodnienia. Naturalnie kolcowój występuje na terenach Chin, Mongolii i Tybetu, jest też uprawiany w Ameryce Północnej i Południowej (Argentyna, Chile), w Afryce oraz w Europie na terenie Włoch, Rumuni, Bułgarii i Portugalii. Bogactwo bioaktywnych i odżywczych substancji oraz ich prozdrowotne działanie, sprawiają że jagody goji są uznawane za superżywność (superfoods).
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krztusiec to ostra, bakteryjna choroba zakaźna układu oddechowego, która charakteryzuje się między innymi napadami silnego kaszlu. Choć chorobie można zapobiegać dzięki szczepieniom, w ostatnich latach dochodzi do wyraźnego wzrostu zachorowalności, zwłaszcza wśród osób dorosłych. Wyjaśniamy. jak można zarazić się krztuścem i kto powinien poddać się szczepieniom ochronnym.
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
