Infekcje mogą mieć podłoże bakteryjne, grzybicze albo wirusowe. Drobnoustroje, które wywołują choroby zakaźne, wnikają do organizmu i powodują reakcję immunologiczną. Najczęściej obserwuje się infekcje górnych dróg oddechowych będące efektem działania wirusów. Jakie są objawy zakażeń wirusowych? W jaki sposób można je leczyć?
Wirus to rodzaj niewielkiego drobnoustroju niezdolnego do namnażania się poza komórkami gospodarza. Wirusy nie są zaliczane do organizmów żywych, ponieważ nie mają własnego układu metabolicznego, struktury komórkowej ani organelli. Nie mogą samodzielnie się odżywiać, rosnąć, oddychać czy się poruszać. To dosłownie cząstki materii. Budowa wirusa jest bardzo prosta – składa się z otoczki białkowej (kapsydu) oraz materiału genetycznego (DNA lub RNA). Żeby móc istnieć i tworzyć kolejne cząsteczki wirusów, potrzebuje gospodarza, czyli w tym wypadku człowieka. Po wniknięciu do organizmu korzysta z komórek ludzkich, w efekcie czego zakłóca ich funkcjonowanie lub powoduje ich śmierć. Z tego względu wirusy porównuje się do pasożytów wewnątrzkomórkowych.
Co ciekawe, według badań prowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Waszyngtońskiego, każdy człowiek jest nosicielem wirusów, podobnie jak bakterii. O ile wiedza o tak zwanej dobrej florze bakteryjnej to wiedza powszechna, o tyle kwestia nosicielstwa wirusów to nowość. Okazuje się, że nie zawsze wirusy wywołują silną reakcję immunologiczną, chociaż na razie nie wiadomo, dlaczego się tak dzieje i na ile ich obecność wpływa pozytywnie lub negatywnie na organizm.
Jakie są najpopularniejsze – najczęściej występujące – choroby wirusowe? Przede wszystkim łagodne infekcje górnych dróg oddechowych, takie jak przeziębienie i grypa. Przeziębienie może wywoływać ponad 200 różnych typów wirusów zaliczanych do grup adeno-, ryno- korona- i enterowirusów. Oprócz tego wirusy często powodują zapalenia gardła, krtani, oskrzelików, płuc, choroby wysypkowe m.in. opryszczkę (w tym wargową, gardła, narządów płciowych, skóry), półpaśca, rumień zakaźny, mononukleozę oraz cytomegalię. Do najpoważniejszych chorób będących efektem działania wirusów zalicza się wirusowe zapalenie mózgu, wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a także zapalenie wątroby typu B i C. Trzeba pamiętać, że wirusem jest również HIV.
Jakie objawy świadczą o infekcji wirusowej? Do podstawowych symptomów zakażenia powszechnymi wirusami z grupy ryno-, adeno- lub enterowirusów należą wykładniki reakcji zapalnej – w tym wypadku reakcji odpornościowej organizmu. Są to zazwyczaj: osłabienie, uczucie rozbicia, bóle głowy, stawów, mięśni oraz gardła, stan podgorączkowy, katar – na początku lejący się i wodnisty, stopniowo przechodzący w gęsty o żółtawym lub zielonkawym zabarwieniu, suchy kaszel, zaczerwienione gardło, zapalenie spojówek, uczucie zatkanego nosa oraz osłabienie apetytu.
Jak zatem leczy się infekcje wirusowe? Podstawowy lek na wirusy to odpoczynek. W zależności od stopnia nasilenia objawów zaleca się stosowanie preparatów przeciwbólowych, mukolitycznych lub przeciwkaszlowych oraz leków obkurczających śluzówkę nosa. Dobre efekty w zwalczaniu wirusów daje przejście na lekkostrawną dietę i dbanie o prawidłowe nawodnienie organizmu. Skuteczne okazują się również domowe sposoby na infekcje – syrop z cebuli, czosnek, sok z malin, imbir, miód oraz ekstrakt z lipy.
W niektórych przypadkach stosuje się leki antywirusowe. Te dostępne bez recepty zawierają inozynę (pradobeks inozyny), która jednocześnie hamuje namnażanie się wirusów i pobudza dodatkowo układ odpornościowy. Czasami lekarze przepisują preparaty z acyklowirem, gancyklowirem, amatadyną lub rybawiryną. Te substancje aktywne działają m.in. na wirusy opryszczki, grypy, półpaśca oraz cytomegalii.
W kontekście pandemii koronawirusa często mówi się o ozonowaniu. Niektórzy pytają wprost, czy ozonowanie zabija wirusy? W odpowiednim stężeniu ozon zabija nie tylko wirusy, lecz także bakterie, grzyby, alergeny i roztocza. Sam proces ozonowania musi być wykonany przez ściśle określony czas zależny od wielkości pomieszczenia oraz rodzaju usuwanych drobnoustrojów. Po ozonowaniu trzeba poczekać aż dojdzie do redukcji stężenia aktywnego, czyli rozpadu ozonu na cząsteczki tlenu, żeby móc bezpiecznie korzystać z danej przestrzeni.
