Półpasiec – objawy, leczenie oraz powikłania półpaśca

Powrót

Półpasiec to ostra wirusowa choroba zakaźna podobnie jak ospa wietrzna. Obie choroby wywołuje ten sam wirus — Varicella zoster virus. Objawy półpaśca obserwuje się zazwyczaj po jednej stronie ciała – jest to pęcherzykowata wysypka. Chory odczuwa również intensywny ból występujący na niewielkim obszarze. Bagatelizowanie tego schorzenia w rzadkich przypadkach może doprowadzić nawet do zapalenia opon mózgowo rdzeniowych. Nie należy zatem zwlekać z wizytą u lekarza po pojawieniu się charakterystycznych objawów. Jak wygląda półpasiec, czy można się nim zarazić? Co jest przyczyną zachorowania?

Spis treści:

  1. Czym jest półpasiec?
  2. Jakie są objawy półpaśca?
  3. Jakie są inne postacie półpaśca?
  4. Jak leczyć półpaśca?
  5. Czy półpasiec jest chorobą zakaźną?
  6. Półpasiec – powikłania
  7. Jak zmniejszyć ryzyko zarażenia półpaścem?

Czym jest półpasiec?

Półpasiec, z łaciny herpes zoster, jest ostrą chorobą zakaźną, którą wywołuje wirus VZV, z angielskiego varicella zoster virus. Warto zdawać sobie sprawę, iż wirus półpaśca (VZV) powoduje ospę wietrzną, a później zostaje w organizmie w postaci utajonej. W sprzyjających warunkach – przy obniżonej odporności spowodowanej chorobą AIDS, przebytym nowotworem, radio- i chemioterapią, stosowaniem leków immunosupresyjnych lub steroidów – może się reaktywować, czego efektem są charakterystyczne objawy półpaśca. Choroba występuje zazwyczaj u osób powyżej 50. roku życia. Ryzyko zachorowania wzrasta także u osób z obniżoną odpornością.

Półpasiec (łac. herpes zoster) – ostra wirusowa choroba zakaźna, której czynnikiem wywołującym jest wirus Varicella zoster. Jest to ten sam wirus, który wywołuje ospę wietrzną[

Jakie są objawy półpaśca?

A jak wygląda półpasiec?


Pierwszym rzucającym się w oczy objawem są zaburzenia pod postacią zaczerwienionych pęcherzykowatych swędzących zmian skórnych, a także piekąca wysypka występująca w skupiskach po jednej stronie tułowia lub rzadziej na jednej ręce, nodze albo na połowie twarzy. Wykwitom towarzyszy ból, często bardzo intensywny, oraz uczucie mrowienia.


Co ważne, wysypka powinna zacząć przysychać po 7, maksymalnie 10 dniach, a całkowicie ustąpić po 2, 3 lub 4 tygodniach.

Mówi się również o tak zwanych objawach zapowiadających, do których należą:

  • gorączka;
  • ból głowy;
  • uczucie zmęczenia;
  • osłabienie mięśni;
  • dreszcze;
  • pogorszenie ostrości widzenia;
  • nadwrażliwość na światło.

Wymienione wyżej objawy mogą okazać się pierwszymi symptomami półpaśca.

Jakie są inne postacie półpaśca?

Warto wspomnieć, iż istnieją różne rodzaje półpaśca. U pacjentów diagnozuje się, m.in.:

  • półpasiec uszny: półpasiec uszny atakuje okolice i wnętrze ucha, czego efektem są silny ból ucha, zaburzenia słuchu, a także szumy uszne. Czasami ta postać choroby łączy się z wystąpieniem zespołu Ramsaya Hunta objawiającego się utratą smaku i porażeniem nerwu twarzowego;
  • półpasiec oczny: półpasiec oczny powoduje zapalenie spojówek lub tęczówek, a charakterystyczne dla choroby zmiany skórne pojawiają się m.in. na powiekach. Dodatkowo mogą występować zapalenie błony naczyniowej oka i zapalenie rogówki.
    Przy tej odmianie półpaśca należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ zbagatelizowanie objawów może prowadzić do zapalenia siatkówki, a w skrajnych przypadkach do trwałego uszkodzenia wzroku.
  • półpasiec krwotoczny — który wiąże się z wylewami krwi do skóry;
  • półpasiec uogólniony (inaczej rozsiany) – w przypadku którego charakterystyczne objawy obejmują dosłownie całą powierzchnię tułowia;
  • półpasiec zgorzelinowy – w przebiegu którego obserwujemy pękanie pęcherzyków i powstawanie owrzodzeń.

Leczenie półpaśca — do jakiego specjalisty udać się po pomoc?

Do jakiego lekarza powinno się udać z objawami półpaśca? Najlepiej skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu albo od razu z dermatologiem. Jeśli występuje inna niż skórna postać choroby, należy zasięgnąć porady okulisty – w przypadku półpaśca ocznego – lub laryngologa – w przypadku półpaśca usznego.

Jak leczyć półpaśca?

Jakie leki stosuje się na półpasiec? Leczenie półpaśca polega przede wszystkim na przyjmowaniu leków przeciwwirusowych.

W zależności od stopnia nasilenia objawów wdraża się także leki antyhistaminowe hamujące swędzenie oraz leki przeciwbólowe doustne i miejscowe, np. maści rozgrzewające.

Czy półpasiec jest chorobą zakaźną?

Wiele osób zastanawia się nad tym, czy półpasiec jest zaraźliwy. Oczywiście należy pamiętać, że to choroba wirusowa, więc tym samym należąca do zakaźnych. Nie przenosi się tak łatwo, jak wirus ospy wietrznej, ale można się nią zarazić przez bezpośredni kontakt płynem z pęcherzyków. Co ważne u osób, które nie przechorowały ospy, rozwinie się właśnie w tej postaci. Infekcja jest potencjalnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży – chociaż nie aż tak bardzo, jak sama ospa wietrzna, która przenika przez barierę łożyska i powoduje m.in. wady wrodzone płodu.

Półpasiec – powikłania

Jakie powikłania mogą wystąpić po przechorowaniu półpaśca? Powikłania zależą od przebiegu choroby. U niektórych infekcja nie zostawia żadnych permanentnych śladów. Z kolei pamiątką u wielu osób są trwałe blizny czy też zmiany pigmentacyjne w miejscu wysypki.

Rzadko obserwuje się tak zwaną neuralgię półpaścową, czyli przewlekły ból w miejscu pojawienia się wykwitów, nieustępujący nawet po całkowitym wchłonięciu się wysypki. Częściej pacjenci po przechorowaniu półpaśca skarżą się na zakażenie skóry spowodowane nadkażeniami bakteryjnymi.

W przypadku usznej lub ocznej postaci choroby może dojść do:

  • powikłań neurologicznych – trwałych zaburzeń słuchu, równowagi, zapalenia mózgu albo opon mózgowo-rdzeniowych;
  • powikłań okulistycznych – pogorszenia widzenia lub utraty wzroku w oku, które objęte było półpaścem.

Ponadto może pojawić się porażenie nerwu twarzowego, czego następstwem są opadnięte kąciki ust oraz niedomykanie powieki. Wirus półpaśca, tak jak i w przypadku ospy wietrznej może być przyczyną zapalenia opon mózgowo rdzeniowych.

Jak zmniejszyć ryzyko zarażenia półpaścem?

Szczepienia ochronne przeciwko półpaścowi są skuteczną metodą zapobiegania infekcji oraz łagodzenia objawów u pacjentów, którzy już przebyli ospę wietrzną.

W większości krajów dostępna jest szczepionka przeciwko półpaścowi, która zawiera osłabiony wirus Varicella zoster. Szczepionka ta pomaga wzmocnić układ odpornościowy, co redukuje ryzyko wystąpienia półpaśca lub minimalizuje nasilenie objawów, jeśli dojdzie do zakażenia.

Ponadto osoby, które nie przechorowały ospy wietrznej lub nie są zaszczepione przeciwko wirusowi VZV, a znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka, powinny unikać kontaktu z chorym na ospę wietrzną. Warto również pamiętać, że jedynie wykwity pęcherzykowe wykazują się zakaźnością — zatem trzeba je zasłaniać.

Półpasiec to choroba zakaźna — z tego względu ważne, aby zakrywać zmiany skórne — zapobiega to rozprzestrzenianiu się wirusa.

Bibliografia:

  1. Bujnowska-Fedak M., Węgierek P., Pacjent z półpaścem w praktyce lekarza rodzinnego, Wybrane problemy kliniczne, Via Medica, https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/download/57597/44915 [dostęp online: 03.06.2023]
  2. Bader MS. Herpes zoster: diagnostic, therapeutic, and preventive approaches. Postgrad Med. 2013 Sep;125(5):78-91. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24113666/ [dostęp online: 03.06.2023]
  3. Kuchar E., Wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, Medycyna Praktyczna dla pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/160404,wirusowe-zapalenie-opon-mozgowo-rdzeniowych [dostęp online: 03.06.2023]
  4. Patil A, Goldust M, Wollina U. Herpes zoster: A Review of Clinical Manifestations and Management. Viruses. 2022 Jan 19;14(2):192. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8876683/ [dostęp online: 03.06.2023]


Dodano: 16/02/2021
Autor
POLMED Zdrowie
POLMED Zdrowie
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Choroby
15/02/2021
Profilaktyka, Choroby
Mroczki przed oczami – czym są i o czym świadczą?

Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?


31/05/2023
Choroby
Nadciśnienie oczne – przyczyny, objawy, leczenie

Ciśnienie ​ oczne​, określane też jako ciśnienie wewnątrzgałkowe albo śródgałkowe, jest to ciśnienie wywierane przez płyn śródoczny na rogówkę i twardówkę.


16/05/2022
Profilaktyka, Choroby
Krwotok z nosa – przyczyny, co może oznaczać? Jak zatamować krwawienie?

Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?


Zapoznaj się z nasza ofertą
Zapytaj o dostępność
badanie
Testy wymazowe na koronawirusa
Testy genetyczne RT-PCR potwierdzają aktywne zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 .
Jeśli potrzebujesz więcej niż jeden test ZADZWOŃ 58 355 77 44
Badania dla firm: [email protected]

od 249 zł
Zapytaj o dostępność
badanie
Test na przeciwciała koronawirusa
Testy serologiczne to testy wykrywające w organizmie człowieka obecność i rodzaj przeciwciał wytworzonych przez układ immunologiczny człowieka zakażonego koronawirusem SARS-CoV-2. Pokazują też nabytą odporność po przechorowaniu COVID-19 lub po szczepieniu. Jeśli potrzebujesz więcej niż jeden test: ZADZWOŃ 58 355 77 44.
Badania dla firm: [email protected]

od 110 zł
badanie
Pakiet badań dla ozdrowieńców - powikłania COVID-19
Wiesz lub podejrzewasz, że przebyłeś zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2? Gorzej tolerujesz wysiłek lub odczuwasz inne nietypowe dolegliwości? Masz gorszą kondycję psychiczną? Sprawdź, czy nie jest to skutek powikłań po przebytej chorobie. Skorzystaj z pakietu badań dla ozdrowieńców COVID-19.

od 299 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się