Półpasiec – objawy, leczenie, powikłania, jak wygląda półpasiec?

Spis treści:

1. Czym jest półpasiec?
2. Jakie są objawy półpaśca?
3. Jakie są inne postacie półpaśca?
4. Jak leczyć półpaśca?
5. Czy półpasiec jest chorobą zakaźną?
6. Półpasiec – powikłania
7. Jak zmniejszyć ryzyko zarażenia półpaścem?

Czym jest półpasiec?

Półpasiec, z łaciny herpes zoster, jest ostrą chorobą zakaźną, którą wywołuje wirus VZV, z angielskiego varicella zoster virus. Warto zdawać sobie sprawę, iż wirus półpaśca (VZV) powoduje ospę wietrzną, a później zostaje w organizmie w postaci utajonej. W sprzyjających warunkach – przy obniżonej odporności spowodowanej chorobą AIDS, przebytym nowotworem, radio- i chemioterapią, stosowaniem leków immunosupresyjnych lub steroidów – może się reaktywować, czego efektem są charakterystyczne objawy półpaśca. Choroba występuje zazwyczaj u osób powyżej 50. roku życia. Ryzyko zachorowania wzrasta także u osób z obniżoną odpornością.

Półpasiec – objawy

Pierwszym rzucającym się w oczy objawem są zaburzenia pod postacią zaczerwienionych pęcherzykowatych swędzących zmian skórnych, a także piekąca wysypka występująca w skupiskach po jednej stronie tułowia lub rzadziej na jednej ręce, nodze albo na połowie twarzy. Wykwitom towarzyszy ból, często bardzo intensywny, oraz uczucie mrowienia.

Co ważne, wysypka powinna zacząć przysychać po 7, maksymalnie 10 dniach, a całkowicie ustąpić po 2, 3 lub 4 tygodniach.

Mówi się również o tak zwanych objawach zapowiadających, do których należą:

• gorączka;
• ból głowy;
• uczucie zmęczenia;
• osłabienie mięśni;
• dreszcze;
• pogorszenie ostrości widzenia;
• nadwrażliwość na światło.

Wymienione wyżej objawy mogą okazać się pierwszymi symptomami półpaśca.

Jakie są inne postacie półpaśca?

Warto wspomnieć, iż istnieją różne rodzaje półpaśca. U pacjentów diagnozuje się, m.in.:

• półpasiec uszny: półpasiec uszny atakuje okolice i wnętrze ucha, czego efektem są silny ból ucha, zaburzenia słuchu, a także szumy uszne. Czasami ta postać choroby łączy się z wystąpieniem zespołu Ramsaya Hunta objawiającego się utratą smaku i porażeniem nerwu twarzowego;
• półpasiec oczny: półpasiec oczny powoduje zapalenie spojówek lub tęczówek, a charakterystyczne dla choroby zmiany skórne pojawiają się m.in. na powiekach. Dodatkowo mogą występować zapalenie błony naczyniowej oka i zapalenie rogówki.
  Przy tej odmianie półpaśca należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ zbagatelizowanie objawów może prowadzić do zapalenia siatkówki, a w skrajnych przypadkach do trwałego uszkodzenia wzroku.
• półpasiec krwotoczny — który wiąże się z wylewami krwi do skóry;
• półpasiec uogólniony (inaczej rozsiany) – w przypadku którego charakterystyczne objawy obejmują dosłownie całą powierzchnię tułowia;
• półpasiec zgorzelinowy – w przebiegu którego obserwujemy pękanie pęcherzyków i powstawanie owrzodzeń.

Leczenie półpaśca — do jakiego specjalisty udać się po pomoc?

Do jakiego lekarza powinno się udać z objawami półpaśca? Najlepiej skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu albo od razu z dermatologiem. Jeśli występuje inna niż skórna postać choroby, należy zasięgnąć porady okulisty – w przypadku półpaśca ocznego – lub laryngologa – w przypadku półpaśca usznego.

Jak leczyć półpaśca?

Jakie leki stosuje się na półpasiec? Leczenie półpaśca polega przede wszystkim na przyjmowaniu leków przeciwwirusowych. W zależności od stopnia nasilenia objawów wdraża się także leki antyhistaminowe hamujące swędzenie oraz leki przeciwbólowe doustne i miejscowe, np. maści rozgrzewające.

Czy półpasiec jest chorobą zakaźną?

Wiele osób zastanawia się nad tym, czy półpasiec jest zaraźliwy. Oczywiście należy pamiętać, że to choroba wirusowa, więc tym samym należąca do zakaźnych. Nie przenosi się tak łatwo, jak wirus ospy wietrznej, ale można się nią zarazić przez bezpośredni kontakt płynem z pęcherzyków. Co ważne u osób, które nie przechorowały ospy, rozwinie się właśnie w tej postaci. Infekcja jest potencjalnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży – chociaż nie aż tak bardzo, jak sama ospa wietrzna, która przenika przez barierę łożyska i powoduje m.in. wady wrodzone płodu.

Półpasiec – powikłania

Jakie powikłania mogą wystąpić po przechorowaniu półpaśca? Powikłania zależą od przebiegu choroby. U niektórych infekcja nie zostawia żadnych permanentnych śladów. Z kolei pamiątką u wielu osób są trwałe blizny czy też zmiany pigmentacyjne w miejscu wysypki.

Rzadko obserwuje się tak zwaną neuralgię półpaścową, czyli przewlekły ból w miejscu pojawienia się wykwitów, nieustępujący nawet po całkowitym wchłonięciu się wysypki. Częściej pacjenci po przechorowaniu półpaśca skarżą się na zakażenie skóry spowodowane nadkażeniami bakteryjnymi.

W przypadku usznej lub ocznej postaci choroby może dojść do:

• powikłań neurologicznych – trwałych zaburzeń słuchu, równowagi, zapalenia mózgu albo opon mózgowo-rdzeniowych;
• powikłań okulistycznych – pogorszenia widzenia lub utraty wzroku w oku, które objęte było półpaścem.

Ponadto, może pojawić się porażenie nerwu twarzowego, czego następstwem są opadnięte kąciki ust oraz niedomykanie powieki. Wirus półpaśca, tak jak i w przypadku ospy wietrznej może być przyczyną zapalenia opon mózgowo rdzeniowych.

Jak zmniejszyć ryzyko zarażenia półpaścem?

Szczepienia ochronne przeciwko półpaścowi są skuteczną metodą zapobiegania infekcji oraz łagodzenia objawów u pacjentów, którzy już przebyli ospę wietrzną.

W większości krajów dostępna jest szczepionka przeciwko półpaścowi, która zawiera osłabiony wirus Varicella zoster. Szczepionka ta pomaga wzmocnić układ odpornościowy, co redukuje ryzyko wystąpienia półpaśca lub minimalizuje nasilenie objawów, jeśli dojdzie do zakażenia.

Ponadto osoby, które nie przechorowały ospy wietrznej lub nie są zaszczepione przeciwko wirusowi VZV, a znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka, powinny unikać kontaktu z chorym na ospę wietrzną. Warto również pamiętać, że jedynie wykwity pęcherzykowe wykazują się zakaźnością — zatem trzeba je zasłaniać.

Półpasiec to choroba zakaźna — z tego względu ważne, aby zakrywać zmiany skórne — zapobiega to rozprzestrzenianiu się wirusa.