Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Zapalenie ucha występuje przede wszystkim u dzieci do piątego roku życia, chociaż zdarza się również u dorosłych. Zazwyczaj jest poprzedzone infekcją górnych dróg oddechowych np. przeziębieniem. Może przebiegać z wysiękiem lub bez wysięku, ale zawsze wiąże się z nagłym silnym bólem i osłabieniem słuchu.
Zapalenie ucha środkowego to jedna z bardzo często występujących chorób charakteryzująca się nagłym rozpoczęciem stanu zapalnego obejmującego nie tylko błonę śluzową, lecz także elementy ucha środkowego. Przeważnie stan ten poprzedza infekcja górnych dróg oddechowych, np. przeziębienie lub zapalenie zatok. Co ważne, choroba daje zarówno objawy miejscowe, jak i powoduje ogólny stan zapalny.
Zapalenie ucha środkowego – objawy: silny ból przeważnie o charakterze pulsującym, osłabienie słuchu, uczucie pełności w uchu objętym zakażeniem, gorączka (u około 25% pacjentów) oraz wysięk. Zapalenie ucha u niemowlaka jest trudniejsze do rozpoznania niż u osoby dorosłej, a infekcja najczęściej dotyka właśnie dzieci do piątego roku życia. O ile starsze dziecko będzie w stanie powiedzieć, że coś go boli, o tyle u niemowlęcia można zaobserwować sięganie rączką do chorego ucha, ciągły niepokój, głośny płacz i krzyk. Symptomy te zazwyczaj nasilają się aż do momentu pęknięcia błony bębenkowej. Gdy błona pęknie, a treść z jamy wyleje się poza ucho, ból staje się łagodniejszy. Dodatkowo u dzieci infekcji mogą towarzyszyć biegunka, brak apetytu i wymioty.
Jakie wyróżnia się rodzaje zapalenia ucha? Ze względu na przebieg choroby zapalenie ucha dzieli się na ostre bez wysięku albo ostre wysiękowe z wydzieliną w postaci surowicy, ropy lub śluzu. Ze względu na czas trwania objawów mówi się o postaci ostrej (do trzech tygodni), nawracającej ostrej (minimum trzy zachorowania w ciągu pół roku) oraz uporczywej ostrej (nawracającej po sześciu dniach od zakończenia antybiotykoterapii).
Szacuje się, że u większości dzieci zapalenie ucha środkowego występuje przynajmniej raz w życiu. Najczęściej diagnozuje się je u niemowląt między szóstym a osiemnastym miesiącem życia. Infekcja ma charakter nawracający przeważnie u dzieci do dwóch lat – wówczas można mówić o predyspozycjach do zachorowania.
Jakie są najczęstsze przyczyny zapalenia ucha? Zakażenie z nosowej części gardła przez trąbkę słuchową będące wynikiem infekcji górnych dróg oddechowych, wniknięcie do organizmu wirusów grypy typu A, RSV, adenowirusów, rynowirusów lub wirusów paragrypy oraz zakażenia bakteryjne m.in. S. pneumoniae lub H. influenza. Do dodatkowych czynników wywołujących zapalenie ucha u dorosłych i dzieci zalicza się rozszczep podniebienia, bierne palenie tytoniu, obecność trzeciego migdała, niedrożność trąbki słuchowej, alergie wywołujące obrzęk błony śluzowej w miejscu ujścia trąbki słuchowej, a także nieodpowiednie warunki socjalne.
Jak rozpoznaje się zapalenie ucha? Objawy, jeżeli są nasilone, jasno wskazują na chorobę. U niemowląt konieczne jest przeprowadzenie badania otoskopowego – wziernikowania i ocenienia stanu ucha. Gdy pediatra, internista lub laryngolog zdiagnozuje zapalenie ucha, leczenie powinno szybko złagodzić objawy. Co ważne, u małych dzieci często najpierw zaleca się obserwację i podanie leków przeciwbólowych i/lub przeciwgorączkowych. Najlepsze, a przy tym najczęściej stosowane są ibuprofen oraz paracetamol. Jeśli w ciągu jednego albo dwóch kolejnych dni nie zauważy się poprawy, należy wdrożyć antybiotykoterapię. Dopiero wtedy, gdy przyjmowanie antybiotyków nie powoduje ustąpienia uciążliwych objawów, konieczne jest podanie dożylnie lub domięśniowo preparatów takich jak amoksycylina z kwasem klawulanowym albo ceftriakson.
Rzadziej stosuje się nacięcie błony bębenkowej w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Wskazania do przeprowadzenia zabiegu to między innymi ostry przebieg choroby u dzieci, silny ból z wysoką gorączką, stały rozwój zapalenia mimo przyjmowania antybiotykoterapii oraz porażenie nerwu VII.
