Jak radzić sobie z nawracającym zapaleniem zatok i gdzie poszukać pomocy?

Zapalenie zatok to choroba, którą według szacunków przynajmniej raz w życiu przechodził co trzeci Polak. Podobno nawet siedem z dziesięciu przypadków bólów głowy diagnozowanych jako migrenowe mogą być tak naprawdę objawem chorych zatok. Jakie są przyczyny zapalenia zatok przynosowych? Dlaczego symptomy mogą nawracać? Gdzie szukać pomocy?

Zatoki przynosowe to powietrzne jamy znajdujące się wewnątrz kości czaszki. Wyróżnia się cztery pary zatok: szczękowe, czołowe, sitowe i klinowe. Wszystkie połączone są z jamą nosową, co pozwala na wydostawanie się wydzieliny produkowanej w zatokach przez nos oraz jednocześnie na przenikanie powietrza do wnętrza zatok i ich wentylowania. Jeżeli dojdzie do zapalenia zatok w wyniku infekcji bakteryjnej, wirusowej lub grzybiczej albo w efekcie reakcji alergicznej, błona śluzowa je wyścielająca stanie się obrzęknięta. To spowoduje, że wydzielina nie będzie mogła wypływać i pacjent zacznie odczuwać ból.

W zależności od czasu trwania stanu zapalnego zatok mówi się o zapaleniu ostrym – zaczyna się gwałtownie i trwa do czterech tygodni, podostrym – objawy nie ustępują po upływie czterech tygodni tylko utrzymują się nawet do ośmiu tygodni oraz przewlekłym – problem z zatokami przedłuża się powyżej ośmiu tygodni lub regularnie nawraca.

Objawy zapalenia zatok

Jakie są najczęstsze objawy zapalenia zatok przynosowych? Przede wszystkim pacjent ma problem z oddychaniem przez nos, odczuwa silne bóle głowy – w okolicy czołowej, u nasady nosa, po obu jego stronach i ból policzków, skarży się na nadmiar wydzieliny, która spływa mu po tylnej ścianie gardła, co wywołuje kaszel i pochrząkiwanie, a przy tym gorączkuje. Czasami zapaleniu zatok towarzyszy osłabienie węchu oraz obrzęk tkanek w okolicy oczu. Co istotne, ból głowy może się nasilać przy pochylaniu lub innych aktywnościach.

Leczenie nawracającego zapalenia zatok

Jakie metody stosuje się w leczeniu zapalenia zatok? Najczęściej lekarze zalecają niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz preparaty obkurczające śluzówkę nosa i zatok. Jeżeli infekcja trwa dłużej niż dwa tygodnie, towarzyszy jej wysoka gorączka powyżej 38,5 st. Celsjusza albo obrzęk tkanek wokół oczu, wprowadza się antybiotykoterapię. W przypadku podejrzenia zakażenia grzybicznego można stosować leki przeciwgrzybicze, zaś w przypadku podejrzenia tła alergicznego – glikokortykosteroidy w formie kropli do nosa. Pacjenci często odczuwają dużą ulgę po inhalacjach gorącą wodą, okładach z gorącego ręcznika lub specjalnego kompresu, który można podgrzać oraz po płukaniu zatok. W trakcie leczenia trzeba pamiętać również o odpowiednim nawodnieniu i nawilżaniu śluzówki nosa.

Czasami istnieje konieczność wdrożenia leczenia operacyjnego – wówczas w ramach endoskopowej mikrochirurgii wewnątrznosowej usuwa się zmienioną chorobowo błonę śluzową i przywraca przepływ przez zatoki.

Gdzie szukać pomocy, jeżeli kilka razy do roku odczuwa się symptomy charakterystyczne dla zapalenia zatok? W przypadku pojawienia się pierwszych objawów najlepiej zwrócić się do lekarza pierwszego kontaktu lub internisty, który zdecyduje o leczeniu. Czasami konieczne są konsultacje laryngologiczne albo alergologiczne w celu poznania przyczyny problemu.

Przyczyny nawracającego zapalenia zatok

Dlaczego zapalenie zatok może nawracać? Bywa, że stan zapalny jest efektem:

• niedoleczenia poprzedniej infekcji,
• kolejnego zakażenia wirusowego lub bakteryjnego,
• problemów z budową anatomiczną – np. krzywej przegrody nosowej,
• astmy,
• niewykrytej alergii,
• chorób zębów i/lub niewłaściwego leczenia endodoncyjnego,
• czynników środowiskowych
• osłabienia układu odpornościowego.

Główny problem z ustaleniem przyczyny wynika z tego, że to, co można wziąć za źródło problemu, często bywa jego następstwem. Stąd w przypadku nawracającego zapalenia zatok należy się zwrócić do internisty lub lekarza pierwszego kontaktu, który skieruje pacjenta do specjalisty. Najczęściej konieczna jest konsultacja z laryngologiem. To on w trakcie badania może ocenić stan błony śluzowej, stwierdzić obecność polipów i wydzielin, a także zlecić badania obrazowe – tu pomocna okazuje się tomografia komputerowa (TK). Jeżeli istnieje podejrzenie tła alergicznego, pacjent powinien umówić się na wizytę do alergologa i wykonać testy alergiczne.