ABC o alergii

Co to jest alergia?

Alergia to nabyta, nadmierna i niewłaściwa reakcja układu immunologicznego wywołana ekspozycją na alergeny, które wywołują objawy chorobowe u osób do tego predysponowanych. Istnieją różne rodzaje alergii.

Co to jest atopia ?

Atopia oznacza osobniczą lub rodzinną predyspozycję do produkowania przeciwciał klasy IgE w odpowiedzi na niskie dawki alergenów oraz do rozwoju typowych chorób atopowych takich jak:

1. Alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa.
   
   
2. Alergiczne zapalenie spojówek.
   
   
3. Atopowe zapalenie skóry.
   
   
4. Astma atopowa.
   
   
5. Niektóre choroby przewodu pokarmowego.

Jak często występują choroby alergiczne?

• Objawy alergiczne deklaruje do 40% badanych osób w Polsce.
  
  
• Na alergiczną astmę oskrzelową cierpi 8,6% dzieci i 5,6% dorosłych Polaków.
  
  
• Ponad 14,5 mln osób cierpi w Polsce na nieżyty nosa, w tym 8,5 mln ma alergiczny nieżyt nosa.
  
  
• Około 30-40% ludzi na świecie ma przynajmniej jedno schorzenie alergiczne.

Jakie czynniki predysponują do alergii ?

1. Zanieczyszczenie środowiska wewnętrznego człowieka, np. roztocza kurzu domowego, naskórek zwierząt, dym tytoniowy.
   
   
2. Zanieczyszczenie środowiska zewnętrznego, np. spaliny samochodowe, ozon, tlenek azotu, dwutlenek siarki etc.
   
   
3. Ciąża.
   
   
4. Migracje ludności, zwyczaje żywieniowe, higiena.

Jak wykrywamy alergie?

1. Przede wszystkim najważniejsze jest badanie lekarskie: szczegółowy wywiad jak i badanie przedmiotowe.

Bardzo ważne jest, by każdy chcący wykonać testy skórne punktowe przeszedł również badanie lekarskie, aby upewnić się czy w ogóle można zakwalifikować pacjenta do testów skórnych.

Nie u wszystkich pacjentów możemy wykonać test skórny punktowy. Są pewne określone przeciwwskazania do ich wykonania, np. duszności, choroby z gorączką, zaostrzenie choroby alergicznej i inne.

2. Testy skórne punktowe, tzw. prick tests. Ich zaletami są:

• Szybkość uzyskania wyników badań – już po 20 min. od chwili aplikacji testów otrzymujemy wyniki badań.
• Dobra dostępność.
• Bezpieczeństwo wykonania.

3. Testy płatkowe (naskórkowe)

Test płatkowy to test skórny wykrywający reakcje alergii kontaktowej opóźnionej na związki takie jak: metale, niektóre leki, kosmetyki, substancje zapachowe, tworzywa sztuczne, kleje, materiały dentystyczne i inne.

4. Testy IgE swoiste z surowicy krwi, do których zaliczamy tzw.:

• panele wziewne lub oddechowe
• panele pokarmowe
• panele mieszane

5. Poprzez oznaczenie tzw. IgE całkowitego we krwi, lecz ma ono tylko pomocnicze znaczenie.
   
6. Inne testy, np. próby prowokacyjne donosowe, dooskrzelowe lub pokarmowe, które powinno się przeprowadzać zasadniczo w warunkach szpitalnych, a służących do potwierdzenia, że określone alergeny powodują zmiany chorobowe.

Jak leczymy alergie ?

Leczenie alergii odbywa się z wykorzystaniem następujących działań:

1. Przede wszystkim wykorzystujemy szeroką gamę leków przeciwalergicznych, inaczej nazywanych antyhistaminowymi, np. Zyrtec, Xyzal i inne.
   
   
2. Używamy również bardzo ważnych w terapii przeciwalergicznej astmy i nieżytu nosa tzw. leki wziewne dooskrzelowe – bez nich nie moglibyśmy kontrolować tychże schorzeń.
   
   
3. Immunoterapia swoista, tzw. odczulanie.

Polega ona na podawaniu w iniekcjach podskórnych substancji (alergenów), na które pacjent jest odczulany. Ilość podawanego alergenu stopniowo wzrasta, aż osiąga dawkę podtrzymującą, która powinna być podawana regularnie przez kilka lat. Celem takiego postępowania jest wytworzenie u pacjenta tolerancji na alergen, aby po kontakcie z nim nie występowały objawy chorobowe. Leczenie średnio trwa około 3-5 lat.

Istnieją szczepionki podawane podskórnie, podjęzykowo i doustnie.