Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Błędnik to niewielki element zbudowany ze struktury kostnej i błoniastej znajdujący się w uchu wewnętrznym. Odpowiada przede wszystkim za właściwe działanie narządu słuchu, ale odgrywa również inną ważną rolę – wpływa na utrzymanie równowagi. Jakie są najczęstsze przyczyny i objawy chorób błędnika? Na czym polega leczenie tego typu schorzeń? Odpowiadamy!
Spis treści:
Ucho człowieka składa się z trzech części:
Pełni ono funkcję odbierania dźwięków z otoczenia, przetwarzania ich i przesyłania do centralnego układu nerwowego. Ucho wewnętrzne, znane również jako błędnik, jest odpowiedzialne za zmysł słuchu i równowagi.
Błędnik zlokalizowany w uchu wewnętrznym składa się z:
Jedna z jego części – tak zwany narząd Cortiego – odpowiada za zmysł słuchu, natomiast pozostałe – woreczek, łagiewka i kanały półkoliste – za zmysł równowagi.
Wiele osób zastanawia się, jakie są przyczyny zaburzeń błędnika. By odpowiedzieć na to pytanie, warto najpierw przyjrzeć się temu, w jaki sposób dochodzi do zachowania równowagi u zdrowej osoby. Każdy ruch, który wykonujemy, powoduje przemieszczanie się płynu wypełniającego strukturę ucha. Płyn ten stymuluje komórki znajdujące się wewnątrz błędnika, a błędnik przekazuje impuls nerwowy do mózgu. Jeśli wszystko działa prawidłowo, impulsy idące z prawego i lewego błędnika są zrównoważone. Gdy zaś dochodzi do uszkodzenia błędników, odczuwamy m.in. zaburzenia równowagi nazywane zawrotami głowy, nudności i wymioty.
Nieprawidłowe funkcjonowanie błędnika objawia się wspomnianymi zawrotami głowy opisywanymi jako wirowanie wszystkiego, co znajduje się w zasięgu wzroku. Zazwyczaj zawroty są szybkie i przemijające. Co ważne, mogą występować zarówno przy otwartych, jak i zamkniętych oczach, nie tylko podczas zmiany pozycji, lecz także w trakcie siedzenia, stania lub leżenia. Zawroty głowy prowadzą do zachwiania równowagi – chory odczuwający zawroty zaczyna się kołysać, aby dopasować się do widzianych przez siebie ruchów przestrzeni.
Często problemom z błędnikiem towarzyszy również oczopląs, czyli niezależne ruchy gałek ocznych pojawiające się w trakcie nagłego ruchu, np. wstania z łóżka. Czasami zdarzają się także szumy uszne, które mogą być bardzo uciążliwe.
Najczęstsze objawy zaburzeń błędnika:
Najczęstszymi chorobami błędnika są:
Kinetozę potocznie nazywaną chorobą lokomocyjną można zaliczyć do niegroźnych, ale bardzo nieprzyjemnych schorzeń błędnika. W przypadku kinetozy mówi się dosłownie o fizjologicznej reakcji organizmu na podróż samochodem, samolotem lub statkiem. Dlaczego niektórzy odczuwają jej objawy? Ponieważ zmysły takie jak wzrok i słuch odbierają, że ciało się porusza, natomiast błędnik nie rejestruje żadnych konkretnych ruchów – sygnały wysyłane przez różne elementy organizmu są sprzeczne. To wpływa na pobudzenie nerwu błędnego oraz ośrodka w mózgu nazywanego ośrodkiem wymiotnym. W efekcie odczuwa się zawroty głowy, senność, nudności, a czasami zaczyna się wymiotować.
Chorobą, która wymaga leczenia, jest ostre zapalenie ucha wewnętrznego, czyli zapalenie błędnika. Objawia się zaburzeniami równowagi, zawrotami głowy, oczopląsem, nudnościami i znacznie podwyższoną temperaturą. U większości chorych pojawia się ostry ból ucha, ale ten symptom może w ogóle nie występować. Najczęściej zapalenie błędnika spowodowane jest przedostaniem się wirusów, grzybów, pierwotniaków lub bakterii wywołujących ospę wietrzną, odrę, różyczkę, grypę, świnkę albo toksoplazmozę do części ucha wewnętrznego.
Problemy z równowagą obserwuje się m.in. w przebiegu choroby Meniere’a. Schorzenie powoduje gromadzenie się nadmiernej ilości płynu w błędniku, co prowadzi do wzrostu ciśnienia w uchu. Chory odczuwa nagłe szumienie w uszach, zawroty głowy, ma problem z dokładnym słyszeniem, może wymiotować, czasem da się u niego zaobserwować oczopląs. Objawy ustępują równie szybko, jak się pojawiły, zazwyczaj pozostaje tylko poczucie zaburzenia równowagi. To ostatnie utrzymuje się nawet przez kilka dni. Ważne, aby po wystąpieniu takich symptomów skonsultować się ze specjalistą, ponieważ choroba Meniere’a może prowadzić do stałego pogorszenia słuchu.
Rozpoznanie zaburzeń błędnika jest kluczowym krokiem w dobraniu odpowiedniej terapii. Istnieje kilka badań, które mogą pomóc w diagnozowaniu zaburzeń błędnika.
Jeśli przyczyna choroby jest znana, wdraża się leczenie przyczynowe. Jeżeli zaś nie wiadomo, z czego wynika problem z błędnikiem, stosuje się leczenie objawowe. W przypadku starczych zanikowych zmian skuteczna okazuje się rehabilitacja wspomagana leczeniem farmakologicznym.
Leczenie farmakologiczne zaburzeń błędnika może być skuteczną opcją terapeutyczną. Niektórymi preparatami stosowanymi w leczeniu tego typu schorzeń są:
Oczywiście wybór konkretnego leku zależy od postawionej diagnozy, charakteru objawów i indywidualnych potrzeb pacjenta.
Chirurgiczne leczenie zaburzeń błędnika jest zazwyczaj rozważane w przypadkach, w których długotrwałe i uporczywe objawy znacząco wpływają na jakość życia pacjenta i nie dają się kontrolować za pomocą innych metod terapii. Decyzja o przeprowadzeniu operacji zależy od indywidualnych czynników i powinna być podejmowana we współpracy z lekarzem specjalistą otolaryngologiem.
Leczenie chirurgiczne, takie jak drenaż, jest często konieczne w przypadku:
Oprócz tego, w niektórych przypadkach zastosowana może być labiryntektomia.
Labirynektomia to operacja polegająca na całkowitym usunięciu narządu przedsionkowego.
Nieleczenie jakiegokolwiek zaburzenia pracy błędnika może prowadzić do różnorodnych powikłań i konsekwencji dla pacjenta, np.:
Ważne jest, aby jak najszybciej skonsultować się z lekarzem w przypadku podejrzenia zaburzeń błędnika, aby zapobiec powikłaniom i skutecznie zarządzać tymi schorzeniami.
Bibliografia:
Półpasiec to ostra wirusowa choroba zakaźna podobnie jak ospa wietrzna. Obie choroby wywołuje ten sam wirus — Varicella zoster virus. Objawy półpaśca obserwuje się zazwyczaj po jednej stronie ciała – jest to pęcherzykowata wysypka. Chory odczuwa również intensywny ból występujący na niewielkim obszarze. Bagatelizowanie tego schorzenia w rzadkich przypadkach może doprowadzić nawet do zapalenia opon mózgowo rdzeniowych. Nie należy zatem zwlekać z wizytą u lekarza po pojawieniu się charakterystycznych objawów. Jak wygląda półpasiec, czy można się nim zarazić? Co jest przyczyną zachorowania?
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Ciśnienie oczne, określane też jako ciśnienie wewnątrzgałkowe albo śródgałkowe, jest to ciśnienie wywierane przez płyn śródoczny na rogówkę i twardówkę.
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
