Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Razem z partnerem podjęliście decyzję o tym, że chcecie zostać rodzicami? W takim razie pamiętaj o tym, że zarówno macierzyństwo jak i droga do niego to spore wyzwanie pod względem psychicznym i fizycznym. Należy więc odpowiednio się do tego przygotować. Pozwoli to nie tylko zwiększyć szansę zapłodnienia, lecz także spokojnie przeżyć okres ciąży i połogu. Jakie czynności należy wykonać zanim rozpoczniecie aktywne starania o potomstwo? O czym należy pamiętać? Jakich lekarzy warto odwiedzić i jakie badania powinny zostać wykonane zanim zajdziesz w ciążę? Odpowiadamy na najważniejsze pytania, dotyczące przygotowań do ciąży!
Z tego artykułu dowiesz się:
Teoretycznie zajść w ciążę można bez żadnych przygotowań. Teoretycznie, bowiem doskonale wiemy jak wiele różnorodnych czynników, zwłaszcza w dzisiejszych czasach, może wywierać niekorzystny wpływ na płodność – zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Oczywiście nie zawsze da się zaplanować ciążę – często jest ona dla obojga partnerów sporym zaskoczeniem i wymaga szybkiego dostosowania się do zaistniałej sytuacji. Jeżeli jednak tylko mamy taką możliwość, to warto podejść do omawianego etapu w życiu w pełni świadomie.
Planowane macierzyństwo powinno być gruntownie przemyślane i poprzedzone zmianami i działaniami, które mogą wywierać korzystny wpływ na organizm kobiety i zwiększać szansę na poczęcie, a następnie na urodzenie zdrowego potomstwa. Ponadto, celem niektórych z wymienionych niżej działań jest zminimalizowanie zagrożenia, że w trakcie ciąży pojawią się u kobiety niepożądane dolegliwości lub objawy.
Przygotowanie do ciąży ma na celu nie tylko zwiększenie szans na poczęcie. Jest także istotne dla prawidłowego rozwoju płodu i przebiegu ciąży.
Świadome przygotowanie do ciąży i macierzyństwa warto rozpocząć co najmniej na kilka miesięcy przed rozpoczęciem aktywnych starań o dziecko. Powinno obejmować ono między innymi:
Wybór odpowiedniego lekarza ginekologa, który nie tylko przygotuje kobietę do ciąży, lecz także będzie monitorował jej przebieg aż do porodu i po nim, jest dla kobiety niezwykle ważny. Powinien być to specjalista z odpowiednimi kompetencjami oraz osoba, której przyszła mama jest w stanie zaufać.
Wizyta przedkoncepcyjna ma na celu ogólną ocenę stanu zdrowia pacjentki, a także ustalenie, czy istnieją czynniki, które mogłyby w danym momencie utrudniać kobiecie zajście w ciążę.
Wizyta powinna obejmować:
Ginekolog powinien wystawić także skierowanie na podstawowe badania krwi i moczu, takie jak:
Jeżeli w wywiadzie rodzinnym kobiety lub jej partnera występowały przypadki chorób genetycznych, lekarz może, a właściwie powinien, skierować przyszłych rodziców również na badania genetyczne.
Nie od dzisiaj wiadomo, że stan naszego uzębienia w istotny sposób wpływa na ogólną kondycję naszego organizmu. Zwłaszcza w ciąży dochodzi do nasilenia zmian próchniczych i chorób przyzębia. Jest to wynikiem nie tylko zmian hormonalnych i zwiększonego zapotrzebowania organizmu kobiety na niektóre witaminy i minerały, lecz także pojawiających się niekiedy wymiotów, niszczących szkliwo zębów i częstszego spożywania posiłków w ciągu doby.
Z tego względu tak ważne jest, by przed ciążą odbyć wizytę kontrolną u stomatologa i wyleczyć wszelkie ubytki i choroby przyzębia – zwłaszcza te, które wymagają wykonania zdjęcia RTG (w czasie ciąży nie jest to możliwe, gdyż promieniowanie rentgenowskie wykazuje działanie teratogenne). Zaniedbanie stanu jamy ustnej może doprowadzić u ciężarnej nawet do uogólnionego zakażenia organizmu (sepsy), a w efekcie poronienia, stanu przedrzucawkowego lub przedwczesnego porodu.
Przygotowując się do ciąży, warto bliżej przyjrzeć się temu, jak wygląda nasza dieta. Aktualne zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego jasno mówią o roli, jaką odgrywa odpowiednie zaopatrzenie organizmu w niezbędne składniki energetyczne i budulcowe, a także witaminy i mikroelementy w okresie planowania ciąży oraz przez cały okres jej trwania.
Postarajmy się więc, by nasza dieta była zróżnicowana i pozbawiona produktów wysoko przetworzonych, bogatych w tłuszcze nasycone czy cukry proste. By dostarczyć organizmowi niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania składników, dieta powinna natomiast obfitować w warzywa i owoce, a także naturalne źródła białka, nienasyconych kwasów omega-3 i omega-6 czy błonnika, korzystnie wpływającego na pracę układu trawiennego.
Zdrowa, odpowiednio zbilansowana dieta powinna dotyczyć obojga partnerów. U mężczyzn istotna jest między innymi odpowiednia podaż cynku, niezbędnego do prawidłowej produkcji spermy i plemników, a więc i poczęcia dziecka. Z kolei u kobiet kluczową rolę odgrywają w diecie naturalne źródła kwasu foliowego, niezbędnego do prawidłowego rozwoju układu nerwowego płodu. Nasz organizm nie jest bowiem w stanie samodzielnie produkować kwasu foliowego. Znajduje się on za to między innymi w:
Jeżeli obawiamy się, że nasza codzienna dieta nie jest w stanie dostarczyć organizmowi odpowiednich ilości tych składników, warto zadbać o odpowiednią suplementację. W przypadku kobiet, planujących ciążę, dodatkowa suplementacja kwasem foliowym rekomendowana jest jednakże niezależnie od diety. Jego zalecana dawka dobowa wynosi 0,4 mg, a u kobiet z grupy podwyższonego ryzyka (u których w rodzinie występowały wady ośrodkowego układu nerwowego lub gdy u ich starszych dzieci stwierdzono np. rozszczep kręgosłupa) nawet 4 mg na dobę.
By zapobiegać wadom cewy nerwowej, suplementację należy rozpocząć minimum na 3 miesiące przed planowanym zajściem w ciążę i kontynuować w pierwszym trymestrze ciąży. Obecnie rekomenduje się jednak, aby wszystkie kobiety w wieku rozrodczym regularnie przyjmowały kwas foliowy w dawce 0,4 mg.
Kwas foliowy to związek, niezbędny do prawidłowej syntezy kwasów nukleinowych, odgrywający kluczową rolę w prawidłowym rozwoju OUN. Zaleca się jego suplementację u kobiet już w okresie przygotowań do ciąży, a także w czasie ciąży, do końca pierwszego trymestru.
Nie tylko kwas foliowy, lecz także witamina D3 odgrywa istotną rolę w prawidłowym przebiegu ciąży. Z tego względu u kobiet, planujących ciążę, zaleca się jej suplementację w dawce 2000 IU na dobę lub wyższej, w zależności od uzyskanego wyniku poziomu witaminy D3 w organizmie.
Świadomie przygotowując się do roli mamy, warto przed ciążą zadbać o normalizację wagi ciała. Dotyczy to przede wszystkim kobiet z otyłością – udowodniono bowiem, że w ich przypadku częściej dochodzi do zaburzeń owulacji i obniżenia płodności, a także powikłań w trakcie trwania ciąży (m.in. występowania cukrzycy ciążowej) i porodu. Co więcej, tkanka tłuszczowa jest aktywna hormonalnie, dlatego jej redukcja może korzystnie wpłynąć na gospodarkę hormonalną kobiety i zwiększyć szansę na zajście w ciążę. Warto jednak pamiętać, że podobnie jak nadmierna masa ciała, również niedowaga może utrudniać zajście w ciążę. Z tego względu planując starania o potomstwo, kontrola masy ciała jest istotnym czynnikiem. Najlepiej utrzymywać swoje BMI w zakresie między 20-24 kg/m2.
Mając na uwadze zdrowy styl życia, nie sposób nie wspomnieć o tym, że zarówno kobiety, jak i mężczyźni planujący potomstwo, powinni zrezygnować ze stosowania wszelkiego rodzaju używek. Mowa tu zarówno o substancjach psychoaktywnych, jak i tak popularnych substancjach uzależniających, takich jak alkohol czy nikotyna. Ich stosowanie może bowiem nie tylko znacząco obniżać płodność, lecz także zaburzać prawidłowy przebieg ciąży i zwiększać ryzyko wystąpienia u dziecka wad rozwojowych.
Regularna aktywność fizyczna to coś, o czym nie należy zapominać, starając się prowadzić zdrowy styl życia. Warto dobierać typ aktywności fizycznej do swoich upodobań i możliwości, mając na uwadze ewentualne ograniczenia czy schorzenia przewlekłe. Ze względu na fakt, iż ciało kobiet ciężarnych jest poddawane dodatkowemu, znacznemu obciążeniu, już na etapie starań warto poprawić ogólną kondycję organizmu. W tym okresie warto szczególnie wzmocnić tzw. mięśnie core, czyli mięśnie brzucha i grzbietu, co w trakcie ciąży może zminimalizować np. bóle pleców. Pomóc w tym może np. pływanie lub trening mięśni głębokich.
Przed wizytą przedkoncepcyjną u ginekologa warto sprawdzić, jak wygląda nasza karta szczepień, a także jakie choroby zakaźne wieku dziecięcego przebyliśmy. Wiele z nich w trakcie trwania ciąży może niekorzystnie wpływać na jej przebieg i sam płód, prowadząc do poronień, wad rozwojowych lub porodów przedwczesnych. Jeżeli nie mamy dostępu do tych informacji, warto wykonać badania poziomu przeciwciał swoistych dla poszczególnych patogenów, a w razie niewystarczającego ich poziomu, zrealizować szczepienia ochronne. Dlaczego tak ważne jest, by sprawdzić to jeszcze przed rozpoczęciem starań o dziecko? W okresie ciąży odradza się bowiem wykonywanie szczepień, które są oparte o tzw. szczepionki żywe.
Jakie szczepienia powinna mieć zrealizowane kobieta planująca ciążę? To przede wszystkim szczepienia przeciw:
Jedyne szczepienia, jakie mogą być bez obaw zrealizowane w trakcie trwania ciąży, to szczepienia przeciw krztuścowi (dzięki temu po urodzeniu dziecka noworodek otrzyma niezbędne przeciwciała od matki) i szczepionka na grypę.
Przygotowanie do ciąży bezwzględnie powinno obejmować również analizę wszystkich, przyjmowanych na stałe przez kobietę leków. Wiele z nich może bowiem wykazywać mniej lub bardziej szkodliwe działanie na płód. Najczęściej dotyczy to leków, stosowanych w leczeniu chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca, nadciśnienie, choroby tarczycy, padaczka itp. Po dokonaniu analizy, lekarz podejmie decyzję czy niezbędna jest modyfikacja terapii i przejście na bezpieczniejszą dla matki i dziecka alternatywę. Warto pamiętać, że w przypadku niektórych preparatów farmaceutycznych, czas eliminacji substancji aktywnych z organizmu może wynosić nawet kilka tygodni, dlatego tak ważne jest, by konsultację tą odbyć z lekarzem odpowiednio wcześnie.
Przygotowując się do ciąży, należy naturalnie odstawić również antykoncepcję hormonalną. Warto zrobić to po zakończeniu pełnego opakowania, dzięki czemu zmiana nie będzie tak gwałtowna. Nie zawsze bezpośrednio po odstawieniu antykoncepcji dochodzi do owulacji – czas, niezbędny do uregulowania gospodarki hormonalnej to kwestia bardzo indywidualna – powrót do normalnego cyklu menstruacyjnego może trwać nawet kilka miesięcy.
Ciąża to nie tylko zmiany fizyczne zachodzące w organizmie kobiety. Niejednokrotnie konieczna jest także zmiana dotychczasowego stylu życia, a nawet wykonywanego zawodu – zwłaszcza, gdy określone czynniki w miejscu pracy mogą wpływać szkodliwie na rozwijający się w łonie kobiety płód. Przygotowując się na narodziny dziecka, warto zatroszczyć się również o swoją psychikę i prowadzić higieniczny tryb życia. Co to oznacza? Najważniejsze to:
Nie tylko ogólny stan zdrowia kobiety, lecz także zdrowie mężczyzny ma wpływ na zapłodnienie i prawidłowy rozwój płodu. Niska jakość plemników jest coraz częściej powodem, dla którego starania o dziecko u wielu par kończą się niepowodzeniem. Z tego względu, coraz więcej mówi się o roli, jaką odgrywa świadome przygotowanie się mężczyzny do starań o potomstwo. Udowodniono między innymi, że na płodność mężczyzny wpływ mają takie czynniki, jak:
W okresie planowania ciąży opisane wyżej zmiany warto więc wdrożyć u obojga partnerów – nie tylko po to, by kobieta odczuwała wsparcie, lecz także dlatego, że korzystnie wpłynie to na proces spermatogenezy (trwający około 3 miesiące).
Świadome przygotowanie do ciąży powinno obejmować zmiany u obojga przyszłych rodziców, udowodniono bowiem, że prowadzony styl życia może zaburzać płodność zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.
Badania krwi i moczu nie tylko pozwalają na szybką ocenę ogólnego stanu zdrowia pacjenta, lecz także na wykrycie czynników, które mogłyby niekorzystnie wpływać na starania o dziecko. Przyszły tata może udać się razem z partnerką na wizytę przedkoncepcyjną u ginekologa lub skonsultować swój stan zdrowia z lekarzem rodzinnym. Każdy z nich z pewnością zaleci wykonanie u przyszłego taty podstawowych badań laboratoryjnych, takich jak:
To, ile potrwają starania o dziecko, to kwestia bardzo indywidualna. Jednym parom udaje się doprowadzić do zapłodnienia już w pierwszym miesiącu starań, inne potrzebują na to nawet kilka miesięcy. Kiedy możemy mówić o problemach z zajściem w ciążę? Przyjmuje się, że dodatkowe działania należy rozpocząć w momencie, kiedy po 6 miesiącach regularnego współżycia (2-3 razy w tygodniu), kobiecie nadal nie udało się zajść w ciążę.
W pierwszej kolejności należy skonsultować się z lekarzem ginekologiem, przygotowującym nas do ciąży. Jeżeli specjalista uzna to za stosowne, to skieruje nas do kliniki, zajmującej się leczeniem niepłodności. Tam z pewnością zostaną zlecone dodatkowe badania, w tym badania genetyczne, które pozwolą ustalić przyczynę niepowodzeń. W zależności od uzyskanych wyników, może zostać wdrożona farmakoterapia lub zaproponowane rozwiązania alternatywne (inseminacja, procedura in vitro). Często jednak, by pojawiły się upragnione dwie kreski na teście ciążowym, wystarczy na chwilę odpuścić i przestać wywoływać na sobie presję w kwestii starań o dziecko.
Konsultacja merytoryczna lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Zapalenie pęcherza moczowego to powszechna dolegliwość, która dotyka miliony ludzi na całym świecie. Jest to stan, który nie tylko może być bolesny, lecz także może wpływać negatywnie na jakość życia pacjentów. Codzienne czynności, które wcześniej były rutynowe, mogą stać się źródłem dyskomfortu i frustracji. Zapaleniu pęcherza nierzadko towarzyszy bowiem uczucie pieczenia, częste oddawanie moczu, a nawet bóle brzucha.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
Zasłabnięcie to zaburzenie funkcji życiowych – krótkotrwałe osłabienie organizmu, które samo w sobie zazwyczaj nie jest groźne, ale może być efektem poważnych problemów zdrowotnych. Jakie są przyczyny zasłabnięć? Czym różni się zasłabnięcie od omdlenia? Jak postępować w obu przypadkach?
