Alkohol – jakie zmiany zachodzą w naszym organizmie po nadużywaniu go?

Powrót

Alkohol to jedna z najbardziej popularnych na całym świecie używek, która stosowana nawet w niewielkich ilościach może doprowadzić do wystąpienia licznych objawów niepożądanych. Jego regularne nadużywanie prowadzi natomiast do wystąpienia trwałych, negatywnych zmian w naszym organizmie, z których wiele widocznych jest już na pierwszy rzut oka. Czym grozi nadużywanie alkoholu? Jak alkohol zmienia twarz? Czy zmiany wywołane przez picie alkoholu są odwracalne?  

Z tego artykułu dowiesz się:

Co to jest nadużywanie alkoholu?  

Alkohol jest spożywany przez ludzi od wieków, często stanowi nieodłączny element spotkań towarzyskich czy służbowych, a niejednokrotnie jest traktowany także jako sposób na poprawę humoru. Pamiętajmy jednak, że spożywany w nadmiarze jest toksyczny, a w skrajnych przypadkach może być nawet śmiertelny. Choć sporadyczne picie umiarkowanych ilości alkoholu nie wyrządza w naszym organizmie trwałych szkód fizycznych i psychicznych, jego częste i systematyczne spożywanie w nawet w niewielkich ilościach już tak, a co gorsze może prowadzić do choroby alkoholowej.  

Kiedy mowa o nadużywaniu alkoholu? Według WHO nadmierne picie to sytuacja, gdy jednorazowo spożywamy więcej niż 40g (w przypadku kobiet) do 60g (w przypadku mężczyzn) czystego alkoholu. Szkodliwe może być jednak zarówno jednorazowe spożycie dużej dawki alkoholu jak również częste picie małych ilości. Dlatego nie zaleca się spożywania dziennie więcej niż 40g (u mężczyzn) i 20g (u kobiet) czystego alkoholu, pamiętając o zachowaniu co najmniej 2 dni abstynencji w tygodniu. 

Wpływ picia alkoholu na organizm 

Alkohol etylowy niekorzystnie wpływa na każdy z kluczowych dla człowieka układów i narządów. Oddziałuje także na sferę psychiczną. Część skutków nadużywania alkoholu bywa stosunkowo niegroźna i w pełni odwracalna, jednak wiele z nich nie ustępuje nawet po zaprzestaniu picia. Co więcej, nadmierne spożywanie alkoholu wpływa nie tylko na samego pijącego, ale również osoby z jego otoczenia, a w przypadku kobiet ciężarnych także na płód. Spożywanie alkoholu uznaje się za czynnik ryzyka w przypadku ponad 200 jednostek chorobowych, co sprawia, że jest to jeden z najbardziej szkodliwych dla naszego zdrowia czynników. Co ciekawe, pomimo iż alkohol jest w pełni legalny w większości krajów świata, według badań wykazuje on bardziej wyniszczający wpływ na nasz organizm niż narkotyki, nawet takie jak heroina czy kokaina.  

Wpływ alkoholu na układ nerwowy 

Każda, nawet niewielka dawka alkoholu oddziałuje negatywnie na układ nerwowy, zmieniając szybkość naszej reakcji, zaburzając koordynację wzrokowo-ruchową czy zmniejszając precyzyjność ruchów. Choć często wydaje nam się, że alkohol działa na nas pobudzająco, tak naprawdę nasz układ nerwowy zostaje otępiony, obniżając naszą zdolność do racjonalnej oceny sytuacji, spowalniając logiczne rozumowanie czy upośledzając tzw. uczuciowość wyższą.

Nadmierne spożywanie alkoholu, poprzez wpływ na ośrodkowy układ nerwowy sprawia, że często zachowujemy się prymitywnie, poddając się działaniu pierwotnego instynktu. Z kolei jednorazowe przyjęcie dużej dawki alkoholu po początkowej fazie względnego pobudzenia będzie powodować senność i otępienie alkoholowe, a w skrajnych przypadkach całkowitą utratę przytomności. W takim przypadku toksyczny wpływ alkoholu skutkuje zaburzeniem funkcjonowania kluczowych struktur mózgu, odpowiedzialnych m.in. za regulowanie pracy układu krążenia i układu oddechowego, prowadząc do ich niewydolności. 

Czy alkohol postarza twarz? Wpływ alkoholu na skórę 

Często zdarza się, że już na pierwszy rzut oka jesteśmy w stanie rozpoznać osobę nadużywającą alkoholu. Jak nadmierne picie alkoholu wpływa na wygląd naszej cery? Przede wszystkim prowadzi do odwodnienia organizmu, w efekcie czego skóra twarzy staje się matowa i skłonna do przesuszeń oraz mikrourazów. Częste picie alkoholu przyspiesza także naturalne procesy starzenia się komórek skóry i zaburza procesy produkcji kolagenu i elastyny, co wpływa negatywnie na jędrność naszej cery, prowadząc do szybszego i bardziej intensywnego powstawania zmarszczek.   

Nadmierne picie napojów wysokoprocentowych w dłuższej perspektywie sprzyja ponadto rozszerzaniu się naczyń krwionośnych (m.in. ze względu na ubytek w ich ścianie wspomnianych wcześniej włókien kolagenowych i elastynowych), dlatego osoby pijące często mają charakterystycznie zaczerwieniony nos i policzki z pękającymi naczynkami. Odznaczają się one wyraźnie na poszarzałej skórze. Taki odcień cery, podobnie jak opuchlizna i sińce pod oczami to sygnał, że praca nerek czy wątroby, jednych z kluczowych dla naszego zdrowia organów wewnętrznych, została zaburzona, co często jest spowodowane właśnie przez przewlekłe picie. Co więcej, u osób nadużywających alkoholu spada odporność, a tym samym zwiększa się ryzyko rozwoju chorób skóry wśród których dominują zakażenia bakteryjne i grzybicze, a także trądzik różowaty czy łuszczyca.  

Czy alkohol zaburza metabolizm? Wpływ alkoholu na układ pokarmowy 

Zaburzenia prawidłowej pracy układu pokarmowego to jeden z najczęściej obserwowanych u osób nadużywających alkoholu objawów. Wynika to przede wszystkim z wysiłku, jaki nasz organizm musi włożyć w prawidłowy metabolizm alkoholu i neutralizację jego toksycznego działania. Na szkodliwe działanie alkoholu narażone są nie tylko poszczególne narządy układu trawiennego, ale także w sposób bezpośredni sam przewód pokarmowy.

Wysokoprocentowe napoje alkoholowe mogą bowiem prowadzić do nadmiernego przekrwienia błony śluzowej przewodu pokarmowego, a także nadżerek, zwiększając ryzyko rozwoju infekcji bakteryjnych w górnej części przewodu pokarmowego. Dzieje się tak nie tylko przez ich bezpośrednie działanie, ale również wymioty, stanowiące jeden z charakterystycznych skutków zatrucia alkoholem. Cofający się pod wpływem działania alkoholu w zwiększonej ilości sok żołądkowy bogaty jest bowiem w kwas solny, który w trakcie opróżniania treści żołądka podrażnia śluzówkę przełyku, powodując zgagę, ból i pieczenie w klatce piersiowej. Częste wymioty, połączone z nieprawidłowym odżywianiem się osób pijących, mogą powodować nie tylko żylaki przełyku, ale również chorobę wrzodową żołądka   
i dwunastnicy
. Z czasem u osób nadużywających alkoholu może rozwinąć się także przewlekły nieżyt żołądka, objawiający się m.in. nawracającymi bólami w nadbrzuszu, wzdęciami czy wymiotami.  

Alkoholowe zapalenie wątroby, marskość wątroby i zapalenie trzustki 

U osób nadużywających alkoholu zaburzeniu ulega nie tylko częstotliwość i jakość spożywanych pokarmów, ale również upośledzone zostaje wchłanianie substancji odżywczych z układu trawiennego. Dzieje się tak chociażby ze względu na wpływ alkoholu na wątrobę, która jest głównym ośrodkiem odpowiedzialnym za neutralizowanie toksyn w organizmie. Nadmierne spożywanie alkoholu odpowiada za poważne uszkodzenie wątroby, co w początkowym okresie może nie dawać wyraźnych objawów.

Nawet jednorazowe spożycie dużej ilości alkoholu może spowodować epizod ostrego alkoholowego zapalenia wątroby, a często powtarzające się epizody alkoholowe będą odpowiadać za przewlekłe alkoholowe zapalenie wątroby. Jeżeli nie zaprzestaniemy picia alkoholu, z czasem może także rozwinąć się stłuszczenie wątroby. Choroba ta może być odwracalna, jedynie w przypadku, gdy zadbamy o odpowiednią dietę i zachowamy całkowitą abstynencję.  

Jakie objawy daje stłuszczenie wątroby? Zazwyczaj są to wzdęcia brzucha, brak apetytu, osłabienie, zaburzenia w oddawaniu stolca czy nie ustępujące nawet po długiej przerwie w jedzeniu uczucie sytości.   

Zaprzestanie picia, przy sprzyjających warunkach i odpowiedniej diecie może spowodować stosunkowo szybką regenerację wątroby, jednak długotrwałe spożywanie alkoholu powoduje choroby wątroby i prowadzi do jej nieodwracalnych uszkodzeń, w tym marskości.  

Marskość wątroby 

Rozwijająca się marskość wątroby cechuje się dużą różnorodnością objawów. Po początkowym, bezobjawowym okresie choroby pojawić się mogą:  

  • wzdęcia,  
  • utrata apetytu,  
  • przewlekłe uczucie zmęczenia,  
  • wymioty,  
  • świąd skóry.  

Im większa część miąższu wątroby ulega uszkodzeniu, tym bardziej widoczne stają się objawy choroby. Gdy dochodzi do zaburzenia prawidłowego metabolizmu wątrobowego pojawiają się między innymi:  

  • żółtaczka,  
  • skłonność do siniaków,  
  • obrzęki (zwłaszcza okolic podudzi),  
  • wodobrzusze,  
  • utrata masy ciała,  
  • wymioty i biegunki,  
  • zaczerwienienie dłoni. 

Towarzyszący temu wzrost ciśnienia krwi w krążeniu wrotnym będzie powodował ponadto:  

  • pajączki wątrobowe (charakterystycznie rozszerzone naczynia krwionośne na skórze brzucha).  
  • przepuklinę pępkową,  
  • powiększenie śledziony,  
  • krwawienie z przewodu pokarmowego.  

Problemy zdrowotne towarzyszące marskości wątroby to między innymi żylaki przełyku (prowadzące do groźnych krwotoków z przewodu pokarmowego) czy śpiączka wątrobowa.

Nadmierne spożywanie alkoholu i związana z tym marskość wątroby są odpowiedzialne także za zaburzenia gospodarki węglowodanowej i szeroko pojętej awitaminozy.

Niedostateczna ilość kwasu foliowego jak również innych witamin z grupy B będzie powodowała m.in. zaburzenia czucia, osłabienie siły mięśniowej czy nieprawidłową pracę serca. Niedobór witaminy A będzie przekładał się bezpośrednio na pogorszenie widzenia. W organizmie człowieka nadużywającego alkoholu często stwierdza się także niedostateczną ilość witaminy C oraz K, co przekłada się na spadek odporności i zwiększoną skłonność do krwotoków.  

Zapalenie trzustki 

Picie alkoholu może także prowadzić do zapalenia trzustki. Wiele przypadków początkowo ma charakter skąpoobjawowy i przemija samoistnie, jeżeli zachowamy abstynencję. Jeżeli jednak dodatkowo alkohol połączymy z bogato tłuszczowym posiłkiem (choć nie jest to warunek konieczny), może rozwinąć się ostre zapalenie trzustki objawiające się między innymi złym samopoczuciem z towarzyszącym mu silnym bólem po lewej stronie brzucha. W przypadku ostrego zapalenia trzustki pacjenci zawsze potrzebują natychmiastowej pomocy lekarskiej – w przeciwnym razie może dojść u nich do ciężkiego wstrząsu, stanowiącego stan bezpośredniego zagrożenia życia. Oprócz ostrego zapalenia trzustki może rozwinąć się również przewlekły stan zapalny, prowadzący do upośledzenia wchłaniania składników odżywczych w przewodzie pokarmowym. U pacjentów występują wtedy niedobory pokarmowe (w tym m.in. niedobory białkowe), jak również zwiększa się ryzyko rozwoju cukrzycy (zaburzeniu ulega produkcja trzustkowa insuliny).  

Alkohol, a układ sercowo-naczyniowy 

Alkohol, jako substancja toksyczna dla naszego organizmu, jak już zostało wspomniane, może niekorzystnie wpływać zarówno na naczynia krwionośne i mięsień sercowy. Zaburzenia pracy serca zazwyczaj mają charakter krótkotrwały i nie pozostawiają trwałych śladów, jednak w przypadku nadużywania alkoholu mogą one prowadzić do rozwoju wielu nieprawidłowości o charakterze przewlekłym. Są to między innymi:  

  • niewydolność krążenia,  
  • nadciśnienie tętnicze,  
  • bóle w klatce piersiowej o różnym natężeniu,  
  • zapalenie mięśnia sercowego.  

Jeżeli nie zostanie ograniczone spożywanie alkoholu, a dodatkowo nie zadbamy o odpowiednie leczenie, z czasem mogą pojawić się takie objawy jak migotanie przedsionków, duszności, a w skrajnych przypadkach nawet zatrzymanie akcji serca.  

Psychiczne skutki nadużywania alkoholu 

Jeżeli chodzi o skutki nadużywania alkoholu w sferze psychicznej, najbardziej widoczne i dotkliwe dla samej osoby pijącej są z pewnością zaburzenia pamięci. Oprócz tego osoby spożywające znaczne ilości alkoholu skarżą się na problemy z koncentracją i szybkie męczenie się przy pracy umysłowej.

U osoby uzależnionej, u której rozwija się choroba alkoholowa z łatwością zauważymy także takie skutki nadużywania alkoholu jak:  

  • zmienność nastroju,  
  • problemy z panowaniem nad emocjami (w tym agresję),  
  • brak poczucia odpowiedzialności,  
  • bezwstydność,  
  • wyzbycie się z tzw. uczuć wyższych.  

Częstość występowania i natężenie tego typu objawów zwiększa się wraz z ilością i częstotliwością spożywanego alkoholu. Podobnie jak w przypadku wielu innych zmian wynikających z nadużywania napojów wysokoprocentowych, symptomy te mogą ustąpić jedynie przy zachowaniu pełnej abstynencji. Co ważne, powinna ona mieć charakter stały i trwać do końca życia.  

Choroba alkoholowa  

Jednym ze skutków nadużywania alkoholu jest podstępnie rozwijające się uzależnienie i choroba alkoholowa. Jakie objawy o niej świadczą? Sygnałami alarmowymi w wyglądzie zewnętrznym mogą być między innymi: 

  • ziemisty, żółtawy odcień cery, 
  • przekrwienia na policzkach i nosie, 
  • opuchlizna i sińce pod oczami. 

Stanowią one sygnał, że praca nerek oraz wątroby, jednych z kluczowych dla naszego zdrowia organów wewnętrznych, została zaburzona, co często jest spowodowane właśnie przez przewlekłe picie. Jeżeli dodatkowo obserwujemy u danej osoby: 

  • brak zahamowań, 
  • agresję, 
  • niezborność ruchową, 
  • problemy z pamięcią, a nawet częściowa otępiałość umysłową

to z dużym prawdopodobieństwem mamy do czynienia u danej osoby z chorobą alkoholową. To choroba groźna nie tylko dla pacjenta, ale również mająca ogromny wpływ na osoby z jego najbliższego otoczenia. 

Pojawienie się tych symptomów powinno być podstawą do jak najszybszego rozpoznania choroby i rozpoczęcia jej leczenia. Ich ignorowanie i brak zmiany stylu życia, może w krótkim czasie doprowadzić do śmierci.  

Warto mieć świadomość, że uzależnienie od alkoholu jest zaburzeniem psychicznym – rozpoznaje je najczęściej lekarz psychiatra. W diagnozowaniu biorą również udział specjaliści psychoterapii uzależnień i psychologowie. Prawidłowo rozpoznane uzależnienie jest podstawą do udzielenia skutecznej pomocy. 

Niestety nie ma leku, który leczy uzależnienie od alkoholu, To skomplikowany i długotrwały proces psychicznego i fizycznego leczenia nadwyrężonego przez chorobę organizmu. 


Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.


Dodano: 06/09/2023
Autor
POLMED Zdrowie
POLMED Zdrowie
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Porady lekarzy
05/05/2021
Porady lekarzy
Powikłania po chorobie COVID-19

COVID-19 to choroba, która znamy od nieco ponad roku. To bardzo krótki okres czasu z perspektywy prowadzenia badań naukowych nad długoterminowymi skutkami tej choroby dla organizmu człowieka. Podsumujmy jednak, co wiemy już teraz.


05/10/2022
Porady lekarzy, Profilaktyka
Przodozgryz – co oznacza i jak leczyć?

Pacjenci zazwyczaj nie wiedzą, że mogą mieć wadę zgryzu, w tym przodozgryz. Wynika to z tego, że ich zęby wydają się proste. Problem uwidacznia się dopiero podczas próby ich równego ułożenia w łuku. Nie warto tej kwestii bagatelizować, bo żuchwa oraz szczęka pełnią w jamie ustnej tak samo istotną rolę, jak zęby. To od ich prawidłowego ułożenia i od właściwej budowy uzależniony jest wygląd twarzy oraz władność w zakresie prawidłowego przeżuwania, oddychania oraz mówienia. Czy można coś zrobić, żeby przeciwdziałać przodozgryzowi albo, żeby się z niego wyleczyć?


02/02/2023
Badania, Choroby, Porady lekarzy
Łojotokowe zapalenie skóry – objawy, diagnoza, leczenie

Łojotokowe zapalenie skóry to jedna z najczęstszych chorób dermatologicznych, znana szerokiej grupie czytelników, niejednokrotnie uciążliwa i niedająca o sobie zapomnieć, wydawałoby się błaha, aczkolwiek nawracająca i tym silniej irytująca pacjentów, których dotyka. Umiemy zaleczyć, ale czy wyleczyć? Jaki jest jej związek z ludzkim wirusem upośledzenia odporności czy chorobą Parkinsona? Wiele pytań i jeszcze więcej kontrowersji dotyczących patogenezy schorzenia.


Zapoznaj się z nasza ofertą:
Abonament medyczny Kobieta POLMED
już od 120 zł miesięcznie!
Abonament medyczny
Kobieta
Nie odkładaj badań na później! Zdrowie nie poczeka. Wykup abonament medyczny w POLMED.

od 1180 zł/rok
Abomanent medyczny Mężczyzna POLMED
już od 120 zł miesięcznie
Abonament medyczny
Mężczyzna
Pozwól, że zadbamy o Ciebie! Wybierz abonament medyczny dla mężczyzn w POLMED.

od 1180 zł/rok
Abonament Medyczny Senior w POLMED
już od 143 zł miesięcznie!
Abonament medyczny
Senior
Wiek nie musi Cię ograniczać! Pozwól, że pomożemy Ci w życiowej przygodzie. Zadbamy o Twój spokój i komfort, by Twoje życie było nadal pełne zdrowia, dobrego samopoczucia i aktywności.

od 1400 zł/rok
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się