Migotanie przedsionków – objawy i leczenie

Migotanie przedsionków jest najczęstszą arytmią występującą w populacji ludzi dorosłych. Jej występowanie rośnie wraz z wiekiem – występuje u 5-15% osób po 80 roku życia, jednak nierzadko dotyczy także pacjentów znacznie młodszych. Migotanie przedsionków przyczyny może mieć różne. Do wystąpienia migotania przedsionków predysponują m. in. nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, wady zastawkowe, kardiomiopatie, zaburzenia funkcji tarczycy, otyłość.

Podłożem patofizjologicznym arytmii jest całkowcie zdezorganizowana, chaotyczna aktywność elektryczna przedsionków serca o wysokiej częstości – sięgającej 400-600/min. Aktywność przedsionków przekłada się również na pracę komór, co skutkuje przyspieszonym i nieregularnym tętnem – zwykle powyżej 100/min., a w skrajnych przypadkach do zasłabnięć, omdleń i cech niewydolności serca.

Chaotyczna i nieskoordynowana aktywność elektryczna w przedsionkach powoduje zanik jego funkcji skurczowej. Rolą przedsionków jest czynne dopełnianie komór serca w czasie ich rozkurczu, po zakończeniu fazy biernego napływu krwi. Nieefektywne skurcze przedsionków w czasie arytmii powodują gorsze napełnienie komór, co obniża wydolność serca jako pompy i może prowadzić do gorszej tolerancji wysiłku.

Inną konsekwencją zaniku funkcji skurczowej przedsionków jest zastój krwi, zwłaszcza w strukturze zwanej uszkiem lewego przedsionka, co może owocować formowaniem się skrzeplin. W momencie powrotu prawidłowego rytmu serca i czynności skurczowej przedsionków skrzepliny mogą zostać wypchnięte z uszka do krwioobiegu. Stają się one wówczas potencjalnym materiałem zatorowym, co może prowadzić do udaru mózgu, rzadziej innych powikłań zatorowych.

Najczęstszymi objawami migotania przedsionków są przyspieszona i niemiarowa akcja serca, duszność, dyskomfort w klatce piersiowej, osłabienie i męczliwość. Mogą także wystąpić objawy niewydolności serca, zasłabnięcia i omdlenia. Zdarza się także, że pierwszym objawem migotania przedsionków jest udar sercopochodny. Same napady mogą trwać od kilku minut do kilku godzin, dni a nawet tygodni. Zaburzenie rytmu serca gdy trwa nieprzerwanie nazywane jest arytmią utrwaloną.

Aby zdiagnozować migotanie przedsionków stosuje się standardowe EKG lub rejestrację 24-godzinną metodą Holtera, użyteczne jest także ECHO serca celem oceny jego budowy i funkcji.

Arytmia serca – leczenie opiera się na normalizacji akcji serca w czasie, gdy trwa arytmia, profilaktyce udaru pod postacią farmakoterapii przeciwkrzepliwej oraz zmniejszeniu częstości/eliminacji napadów z zastosowaniem leków antyarytmicznych, rzadziej procedur inwazyjnych takich jak ablacja serca. Zdarza się, że trwający epizod arytmii wymaga interwencji lekarskiej celem przerwania – można tu zastosować leki lub kardiowersję elektryczną w krótkotrwałym znieczuleniu. U znacznej części chorych wysoka częstość nawrotów i niezadowalająca skuteczność dostępnych metod leczenia sprawia, że rozsądniejszym wyjściem jest pozostawienie permanentnie trwającej arytmii i zastosowanie odpowiednich leków celem zniwelowania jej objawów.