Demencja starcza – jak rozpoznać wczesne objawy otępienia i czy można mu zapobiec?

Powrót

Demencja starcza nazywana również otępieniem starczym to schorzenie, które objawia się upośledzeniem funkcji intelektualnych. Pacjent w zależności od stopnia nasilenia choroby ma między innymi zauważalne problemy z pamięcią, zaburzenia zachowania i trudności z mówieniem. Jakie są pierwsze symptomy demencji? Czy można zrobić coś, żeby zapobiec zachorowaniu albo rozwojowi otępienia starczego?

Spis treści:

  1. Czym jest demencja starcza?
  2. Przyczyny demencji starczej
  3. Niektóre rodzaje demencji
  4. Pierwsze objawy demencji
  5. Demencja starcza — objawy choroby pojawiające się po pewnym czasie
  6. Demencja starcza — leczenie
  7. Czy da się zapobiec otępieniu?

Czym jest demencja starcza?

Demencja starcza to choroba mózgu, która powoduje długoterminowe, postępujące obniżenie zdolności intelektualnych. Szacuje się, że na otępienie choruje około 50 milionów ludzi na całym świecie, w tym około pół miliona Polaków. Najczęściej schorzenie występuje u osób po 60. roku życia i starszych, zwłaszcza powyżej 85. roku życia – w tej grupie otępienie wykrywane jest u 25% ludzi. U osób młodych i w średnim wieku diagnozowane jest rzadko, dlatego chorobę nazywa się demencją starczą.

Przyczyny demencji starczej

Otępienie spowodowane jest powstawaniem zmian w tkance mózgowej. Są to zarówno zmiany o charakterze degeneracyjnym, jak i zanikowym oraz zwyrodnieniowym. Demencja może być spowodowana lub związana z innymi chorobami neurodegeneracyjnymi, np.:

  • chorobą Alzheimera – w przebiegu tego schorzenia dochodzi do niszczenia komórek mózgu w wyniku odkładania się w nich nieprawidłowych białek,
  • chorobą Parkinsona,
  • chorobą Picka,
  • otępieniem z ciałami Lewy’ego,
  • pląsawicą Huntingtona.

Ryzyko wystąpienia demencji zwiększają, m.in.:

Rodzaje demencji

Demencja naczyniowa

Demencja naczyniowa jest jednym z głównych typów otępienia, które wynika z upośledzenia przepływu krwi w mózgu. Charakteryzuje się stopniowym pogarszaniem się zdolności poznawczych, pamięci, myślenia oraz zdolności do podejmowania decyzji. Choroba ta jest efektem uszkodzenia naczyń krwionośnych w mózgu, często w wyniku miażdżycy, udarów lub innych zaburzeń naczyniowych. Objawy demencji naczyniowej mogą różnić się w zależności od obszaru mózgu, który uległ uszkodzeniu.

Choroba Alzheimera

Choroba Alzheimera to degeneracyjna choroba mózgu, której objawy obejmują postępujące zaburzenia pamięci i zachowania, co stopniowo prowadzi do całkowitej utraty zdolności do normalnego funkcjonowania w codziennym życiu, pracy oraz relacjach społecznych. W trakcie rozwoju choroby dochodzi do gromadzenia się w mózgu patologicznych białek, głównie beta-amyloidu i białka tau. Te zmienione strukturalnie białka powodują obumieranie komórek nerwowych. Spadek liczby neuronów prowadzi do zmniejszenia produkcji niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania mózgu substancji przekaźnikowych.

Pierwsze objawy demencji

Jakie są pierwsze objawy demencji? Zazwyczaj niecharakterystyczne, dlatego chorobę trudno jest zdiagnozować w początkowej fazie. Zespół symptomów chorobowych obejmuje:

  • zaburzenia pamięci świeżej (krótkotrwałej) – pacjent kilka razy pyta o to samo, mimo że uzyskał już odpowiedź;
  • niewielkie zaniki pamięci — problemy z zapominaniem np. o umówionych spotkaniach lub wizytach u lekarzy;
  • gubienie albo chowanie rzeczy;
  • wahania nastroju;
  • zaburzenia snu;
  • zapominanie pojedynczych słów lub zwrotów;
  • apatię;
  • pogorszenie sprawności umysłowej — utrudnione zapamiętywanie nowych informacji;
  • unikanie spotkań z ludźmi;
  • utratę dotychczasowych zainteresowań.

Demencja starcza — objawy choroby pojawiające się po pewnym czasie

Gdy demencja nie jest leczona, jej objawy nasilają się, a także do wyżej opisanych symptomów z czasem dołączają:

  • niepokój – np. pacjent zaczyna nerwowo reagować na głośne dźwięki;
  • zaburzenia mowy;
  • zanik umiejętności rozpoznawania rzeczy;
  • utrata zdolności uczenia się nowych rzeczy;
  • gwałtowność zachowań – nigdy nie wiadomo, co chory zrobi, jak się zachowa i czy będzie spokojny;
  • problemy z koordynacją ruchową i zaburzenia równowagi prowadzące do całkowitego braku kontroli nad ciałem;
  • przykurcze mięśni;
  • urojenia.

Jednocześnie pogłębiają się problemy z wypowiadaniem zdań, dobieraniem słów, liczeniem, pisaniem i pamięcią. Chory często nie jest w stanie powiedzieć, co robił poprzedniego dnia, zapomina imion, a później nie jest w stanie rozpoznać bliskich — prowadzi to do utraty codziennej samodzielności. W zaawansowanym stadium choroby pacjent wymaga stałej opieki.

Demencja starcza — leczenie

Niestety, demencja jest chorobą nieuleczalną, co oznacza, że nie ma możliwości cofnięcia zmian strukturalnych zachodzących w mózgu. Leczenie demencji starczej polega na łagodzeniu objawów poprzez stosowanie odpowiednich preparatów — wówczas dochodzi do poprawy jakości życia pacjentów. Skupiają się na zwiększeniu poziomu acetylocholiny — substancji przekaźnikowej układu nerwowego, odpowiedzialnej m.in. za zdolność uczenia się i procesy pamięciowe. W terapii stosuje się także środki nasenne, przeciwdepresyjne oraz uspokajające.

e-recepta

Kluczowym elementem leczenia jest diagnostyka psychologiczna i psychiatryczna oraz badania przesiewowe. Wykorzystuje się różnorodne kwestionariusze wielowymiarowe, które badają sprawność umysłu. Dodatkowym elementem leczenia jest ćwiczenie mózgu, co może obejmować rozwiązywanie krzyżówek, łamigłówek, grę w gry planszowe lub szachy. Wsparcie i zrozumienie ze strony najbliższych są istotne dla pacjentów z demencją, a cierpliwość odgrywa szczególną rolę w opiece nad nimi.

Czy da się zapobiec otępieniu?

Czy da się uniknąć choroby? Tak naprawdę nie ma jednej linii działań profilaktycznych, które mogą skutecznie zapobiec zachorowaniu na demencję. Udowodniono, że skuteczne są:

  • stałe leczenie chorób przewlekłych takich jak miażdżyca, cukrzyca i nadciśnienie tętnicze;
  • rzucenie palenia;
  • regularna aktywność fizyczna oraz intelektualna, np. rozwiązywanie krzyżówek, nauka nowego języka, czytanie książek itp.;
  • zaangażowanie socjalne;
  • odpowiednia ilość snu.

W przypadku pojawienia się pierwszych objawów – najczęściej zauważają je osoby z otoczenia pacjenta, a nie sam pacjent – powinno się zgłosić do lekarza. Wówczas warto wprowadzić odpowiednią terapię — dzięki zastosowaniu właściwego leczenia, w tym przyjmowania preparatów poprawiających sprawność intelektualną i w razie potrzeby uspokajających lub przeciwdepresyjnych, można znacząco spowolnić postęp choroby, poprawiając tym samym jakość życia chorego. Należy jednak podkreślić, że w zasadzie nie ma szans na odzyskanie sprawności sprzed demencji ani na jej wyleczenie.


Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.


Dodano: 09/08/2022
Autor
POLMED Zdrowie
POLMED Zdrowie
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Zdrowie psychiczne
asperger - objawy, terapia
08/07/2024
Zdrowie psychiczne
Zespół Aspergera – przyczyny, objawy, terapia; Asperger a autyzm

W ostatnich latach coraz częściej słyszymy o zespole Aspergera. Choć syndrom ten powszechnie kojarzony jest głównie z dziećmi, może być diagnozowany także w wieku dorosłym, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Czy zespół Aspergera i autyzm to jest to samo? Jakie są przyczyny zespołu Aspergera i jego objawy? Jak wygląda diagnoza zespołu Aspergera i na czym polega jego terapia?


19/04/2024
Choroby, Zdrowie psychiczne
ADHD u dorosłych: jak rozpoznać objawy i jak sobie z nimi radzić?

Masz wątpliwości dotyczące ADHD i zmagasz się z rozpowszechnionymi mitami oraz nieporozumieniami? Zastanawiasz się, jak zdobyć wiarygodne informacje, które pomogą Ci lepiej zrozumieć siebie lub swoich bliskich? Ten artykuł jest dla Ciebie – odkryjesz tutaj, jak dorosłe osoby mogą radzić sobie z ADHD i gdzie szukać efektywnego wsparcia. Zapraszamy do lektury, która pomoże zrozumieć wszystkie niejasności.


Alkoholizm (choroba alkoholowa)- czynniki ryzyka, objawy i leczenie
06/09/2023
Choroby, Zdrowie psychiczne
Alkoholizm – czynniki ryzyka, objawy, fazy i leczenie choroby alkoholowej

Alkohol to jedna z najłatwiej dostępnych na całym świecie używek, powszechnie spożywana i akceptowana w większości środowisk, która jednocześnie może być śmiertelną trucizną. Kiedy możemy mówić o uzależnieniu od alkoholu? Kto jest na nie najbardziej narażony? Jakie są objawy i powikłania choroby alkoholowej? Jak wygląda leczenie alkoholizmu?   


Zapoznaj się z nasza ofertą:
konsultacja psychiatry polmed
Kup online!
Wizyta
Konsultacja psychiatry
Potrzebujesz pomocy psychiatrycznej? Nie wiesz, jak pomóc bliskiemu z zaburzeniami psychicznymi? Umów wizytę u specjalisty w POLMED!

od 250 zł
konsultacja psychologa polmed
Kup online!
Wizyta
Konsultacja psychologa
Zadbaj o swoje zdrowie psychiczne! Umów wizytę u specjalisty w POLMED.

od 150 zł
Abonament medyczny Duet Senior w POLMED
już od 273 zł miesięcznie!
Abonament medyczny
Duet Senior
Wiek nie musi Was ograniczać! Wybierz abonament opieki medycznej dla dwojga w POLMED.

od 2680 zł /rok
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się