Powikłania po chorobie COVID-19

COVID-19 to choroba, która znamy od nieco ponad roku. To bardzo krótki okres czasu z perspektywy prowadzenia badań naukowych nad długoterminowymi skutkami tej choroby dla organizmu człowieka. Podsumujmy jednak, co wiemy już teraz.

COVID-19

COVID-19 to choroba wywoływana przez wirus SARS-CoV-2, należący do rodziny koronawirusów. Jest chorobą zakaźną układu oddechowego, przenoszącą się drogą kropelkową. W przypadku 60–70, a nawet więcej procent osób zakażenie koronawirusem przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo (łagodne objawy przypominające przeziębienie, gorsza kondycja fizyczna lub psychiczna). U pozostałych pacjentów występują objawy (najczęściej: gorączka, kaszel, ogólne „rozbicie”, bóle mięśniowe, bóle głowy, niska tolerancja wysiłku fizycznego, zaburzenia węchu i smaku, rzadziej biegunka, zmiany skórne i inne niecharakterystyczne objawy). U 60-70% pacjentów objawowych dochodzi do całkowitego wyzdrowienia w ciągu 1 – 4 tygodni.

Zespół post-COVID-19

Jednak po wielu tygodniach, a nawet kilku miesiącach od przebycia COVID-19, około 30% pacjentów nadal twierdzi, że z różnych przyczyn nie powrócili do stanu zdrowia sprzed choroby. „Zespół post-COVID-19” to utrzymujące się dłużej niż 12 tygodni od zachorowania objawy, takie jak:

• kaszel
• szybkie bicie serca, obniżona tolerancja wysiłku fizycznego
• bóle mięśniowe lub stawowe
• wypadanie włosów
• różne zaburzenia neurologiczne lub psychiatryczne, które występują u 30-80% pacjentów – najczęściej są to:
  • zaburzenia pamięci i uwagi (tzw. „mgła covidowa”),
  • uczucie ogólnego zmęczenia,
  • wzmożona senność w dzień i bezsenność nocna,
  • zaburzenia depresyjne,
  • zaburzenia lękowe,
  • bóle głowy,
  • zaburzenia równowagi,
  • szumy uszne,
  • zaburzenia widzenia,
  • utrata węchu i smaku,
  • zaburzenia czucia (drętwienie, mrowienie, pieczenie kończyn)

Najczęstszym narządowym powikłaniem po COVID-19 jest śródmiąższowe zwłóknienie obszarów płuc, które były zaatakowane przez wirusa. Zwłóknienia te są niekorzystnym skutkiem działania komórek układu odpornościowego, które zwalczyły koronawirusa. Można je zdiagnozować za pomocą zwykłego badania RTG klatki piersiowej i spotyka się je nawet u osób, u których przebieg choroby był łagodny, bez objawów zapalenia płuc. O ile zwłóknienia obejmujące niewielkie obszary płuc mogą nie powodować żadnych uchwytnych następstw, to zwłóknienia rozległe, zwłaszcza obejmujące oba płuca, mogą powodować trwałe pogorszenie wydolności fizycznej a nawet niewydolność oddechową.

Koronawirus może także powodować:

• powikłania zakrzepowo – zatorowe (zakrzepowe zapalenie żył, zatorowość płucna, udar mózgowy),
• powikłania kardiologiczne (zapalenie mięśnia sercowego, ostry zespół wieńcowy i zawał serca, zaburzenia rytmu),
• uszkodzenie nerek (niewydolność nerek),
• uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego (zaburzenia psychotyczne, demencja, drżenie mimowolne),
• destabilizację obecnych wcześniej schorzeń (przede wszystkim cukrzycy, ale także nadciśnienia tętniczego, chorób tarczycy).

Powikłania po przebytej infekcji COVID-19 mogą wystąpić również u osób, które przebyły chorobę bezobjawowo, lub skąpoobjawowo. Dlatego warto obserwować swój organizm i – w razie zaobserwowania objawów wskazujących na możliwe powikłania po COVID-19, wykonać niezbędne badania i skonsultować swój stan zdrowia z lekarzem.

Ireneusz Markowski
lekarz, specjalista chorób wewnętrznych
Dyrektor Medyczny POLMED S.A.