Probiotyk, prebiotyk i postbiotyk – jakie są różnice?

Powrót

Skład flory bakteryjnej jelit ma bardzo duże znaczenie dla ogólnego stanu organizmu. Mikrobiota — ekosystem tworzony przez bakterie w przewodzie pokarmowym ma bardzo duże znaczenie dla zdrowia człowieka. M.in. wpływa na wchłanianie witamin i minerałów, usprawnia proces trawienia, wzmacnia układ immunologiczny i polepsza nastrój. Żeby poprawić stan mikrobioty, warto sięgać po probiotyki i prebiotyki w odpowiedniej ilości. Czym różni się probiotyk od prebiotyku? Jakie są najbardziej znane szczepy probiotyczne? Odpowiadamy!

Spis treści:

  1. Różnice między probiotykiem a prebiotykiem
  2. Czym jest postbiotyk?
  3. Kiedy i jak stosować probiotyki?
  4. Szczepy bakterii — jakie probiotyki wybierać?
  5. Naturalne probiotyki — jakie produkty zawierają szczepy bakterii?
  6. Podsumowanie

Probiotyk a prebiotyk – różnice

Probiotyk

Probiotyk to z greckiego pro bios żywe mikroorganizmy działające korzystnie na organizm człowieka. Naturalnie występują w jamie ustnej, układzie pokarmowym, a także na powierzchni skóry. Probiotyki odpowiadają jednocześnie za utrzymanie prawidłowej flory bakteryjnej i nie pozwalają na namnażanie się tak zwanych złych bakterii czy grzybów.

Bakterie probiotyczne

Najważniejsze, a przy tym najlepiej przebadane probiotyki to szczepy bakterii z rodzaju Lactobacillus oraz Bifidobacterium, np.:

  • Lactobacillus rhamnosus gg,
  • Lactobacillus acidophilus,
  • Lactobacillus bulgaricus,
  • Lactobacillus paracasei,
  • Bifidobacterium bifidum,
  • Bifidobacterium infantis,
  • Bifidobacterium breve.

Prebiotyk

Prebiotyki to z kolei substancje stymulujące, zwiększające ilość pożytecznych bakterii w przewodzie pokarmowym. Same w sobie nie zawierają mikroorganizmów, tylko węglowodany z grupy oligosacharydów i polisacharydów. Do najpopularniejszych prebiotyków zalicza się, m.in.:

  • inulinę,
  • fruktooligosacharydy,
  • laktulozę,
  • oligosacharydy sojowe,
  • celulozę,
  • skrobię oporną,
  • pektyny.

Każdy prebiotyk ma za zadanie zwiększać wchłanianie substancji odżywczych, zwłaszcza wapnia, żelaza i magnezu, zmniejszać ryzyko pojawienia się stanów zapalnych w przewodzie pokarmowym, a także stymulować układ odpornościowy do pracy zaś jelita do wydalania niepotrzebnych produktów przemiany materii.

Podsumowując, żywe bakterie to probiotyk, prebiotyk to węglowodany.

Czym jest postbiotyk?

Postbiotyki najprościej mówiąc, są metabolitami bakterii probiotycznych. Jedzenie, które znajduje się w naszych jelitach, poddane jest procesom fermentacyjnym, w którym biorą udział bakterie probiotyczne. Produktem w tych reakcjach są postbiotyki. Dają one pozytywne działanie na cały organizm, tak jak robią to probiotyki.

Do ich zalet należy na przykład to, że:

  • wpływają one pozytywnie na naszą odporność,
  • redukują stany zapalne,
  • mają dobry wpływ na układ trawienny,
  • poprawiają nasze samopoczucie.

Patrząc na postbiotyki, zaraz obok prebiotyków i probiotyków, należą one do filarów zdrowego mikrobiomu jelitowego. W skrócie rzecz ujmując, prebiotyki są substancjami odżywczymi dla bakterii jelitowych. Zazwyczaj występują w formie błonnika, oligosacharydów, które zawiera ludzkie mleko, laktulozy, a także w pochodnych inuliny, które dostają się do jelit w celu odżywienia gromadzących się tam bakterii.

Postbiotyki cechują się pozytywnymi możliwościami interakcji z jelitami i wpływaniem na ich równowagę. Efekt, jaki dają, jest bardzo zbliżony do tego, jaki dają same probiotyki.

Pozytywne działania postbiotyków

W działaniu postbiotyków zauważa się np. działania antyoksydacyjne, przeciwzapalne, a także przeciwdrobnoustrojowe. Wszystkie działania i mechanizmy z wpływem postbiotyków nie są do końca znane, ale naukowe dane mówią o ich działaniu na reakcje immunologiczne, neurohormonalne oraz biochemiczne. Są one prawdziwą odżywką dla innych bakterii probiotycznych i stymulują ich rozwój.

Kiedy i jak stosować probiotyki?

Kiedy warto stosować probiotyki? W trakcie i po antybiotykoterapii. Dlaczego właśnie wtedy? Ponieważ antybiotyki zabijają nie tylko chorobotwórcze bakterie, lecz także te korzystnie wpływające na organizm ludzki. W efekcie po leczeniu antybiotykami dochodzi do częściowego uszkodzenia mikrobioty. Aby uchronić się przed skutkami tego procesu – np. rozwojem grzybicy w przewodzie pokarmowym oraz tak zwaną biegunką antybiotykową – zaleca się przyjmowanie probiotyków przez cały czas trwania antybiotykoterapii i do dwóch tygodni po jej zakończeniu.

Probiotyki — pozytywne działanie na mikroflorę jelitową

Probiotyki są pomocne również w leczeniu różnorodnych chorób jelit takich jak na przykład zespół jelita drażliwego czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Probiotyki mają wiele pozytywnych działań na mikroflorę jelitową. Przede wszystkim, mogą pomóc w zwiększeniu liczby korzystnych bakterii, takich jak Lactobacillus czy Bifidobacterium — istotnych dla utrzymania zdrowej równowagi bakteryjnej w jelitach. Korzystne bakterie pomagają w trawieniu pokarmów, syntezie niektórych witamin, wzmacnianiu układu odpornościowego oraz ochronie przed kolonizacją przez patogeny.

Dodatkowo probiotyki mogą pomóc w redukcji nadmiernego rozwoju niekorzystnych bakterii w jelitach, które mogą być związane z różnymi problemami zdrowotnymi, takimi jak biegunka, zaparcia czy zespół jelita drażliwego.

Probiotyki na infekcje intymne

Probiotyki zaleca się kobietom, u których często występują infekcje intymne. Dlaczego? Wykazują one korzystne działanie na infekcje intymne, takie jak drożdżyca (infekcja grzybicza) lub bakteryjne zapalenie pochwy. Tego typu schorzenia często wynikają z zaburzeń równowagi mikroflory w obszarze intymnym, co sprzyja namnażaniu się patogennych mikroorganizmów. Spożywanie probiotyków zawierających szczepy korzystnych bakterii, takich jak Lactobacillus acidophilus czy Lactobacillus rhamnosus, może pomóc w przywróceniu równowagi i ochronie przed ponowną infekcją.

Probiotyki na alergie

Wprowadzenie probiotyków do codziennej diety lub stosowanie preparatów zawierających probiotyki może być jednym z elementów kompleksowego podejścia do leczenia alergii i atopowego zapalenia skóry. Jednak zawsze zaleca się skonsultowanie się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji probiotykami w celu indywidualnego dobrania szczepów i dawek odpowiednich dla konkretnego przypadku alergii.

Szczepy bakterii — jakie probiotyki wybierać?

Wybierając probiotyki w aptece, warto sięgać po preparaty, które mają jak najwięcej szczepów, a każdy z nich jest dokładnie opisany na opakowaniu zgodnie ze schematem rodzaj, gatunek i oznaczenie literowo-cyfrowe, np. Lactobacillus helveticus R0052. Najlepiej kupować probiotyki po badaniach klinicznych. Dzięki temu ma się pewność, że preparat faktycznie będzie działał.

Uwaga, wszystkie leki zawierające bakterie probiotyczne muszą być przechowywane w lodówce.

Stosowanie probiotyku – korzyści

Co daje stosowanie probiotyków? Jak wspomniano wcześniej, probiotyki pozytywnie wpływają na zdrowie człowieka:

  • regulują procesy trawienne;
  • zwiększają wchłanianie witamin i minerałów z pożywienia;
  • wzmacniają układ odpornościowy;
  • przyspieszają przemianę materii;
  • obniżają poziom złego cholesterolu;
  • zapobiegają biegunkom;
  • zmniejszają ryzyko wystąpienia alergii.

Generalizując, można powiedzieć, że wpływają na cały organizm.

Naturalne probiotyki — jakie produkty zawierają szczepy bakterii z rodzaju Lactobacillus?

Probiotyki występują również w niektórych produktach spożywczych. Naturalne probiotyki znajdują się m.in. w:

  • kiszonkach,
  • fermentowanych produktach mlecznych – np. kefirach i zsiadłym mleku,
  • kwasie chlebowym.

Na rynku dostępne są także jogurty probiotyczne. Aby jednak rzeczywiście mogły działać, powinny zawierać minimum 10 milionów jednostek bakterii Bifidobacterium albo minimum 100 milionów jednostek baterii Lactobacillus w 1 gramie produktu.

Podsumowanie

Stosowanie prebiotyków, probiotyków i postbiotyków może przynieść liczne korzyści dla zdrowia człowieka. Prebiotyki, jako substancje pożywne dla korzystnych bakterii jelitowych, pomagają w utrzymaniu zdrowej mikroflory jelitowej i wspierają układ odpornościowy. Probiotyki, z kolei, jako żywe mikroorganizmy, mogą przywracać równowagę mikroflory jelitowej, poprawiać procesy trawienne i wzmacniać odporność organizmu. Natomiast postbiotyki, które są produktami metabolizmu probiotyków, wykazują korzystne działanie na zdrowie jelit, układ immunologiczny i ogólną kondycję organizmu.

Wprowadzenie tych trzech elementów do codziennej diety lub suplementacja może wspomagać zdrowie jelit, usprawnić funkcjonowanie układu odpornościowego i przyczynić się do ogólnego dobrego samopoczucia.


Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.


Dodano: 04/05/2021
Autor
POLMED Zdrowie
POLMED Zdrowie
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Profilaktyka
15/02/2021
Choroby, Profilaktyka
Mroczki przed oczami – czym są i o czym świadczą?

Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?


16/05/2022
Choroby, Profilaktyka
Krwotok z nosa – przyczyny, co może oznaczać? Jak zatamować krwawienie?

Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?


08/12/2022
Choroby, Profilaktyka, Styl życia
Rwa kulszowa – przyczyny, objawy, gdzie boli? Jak wygląda leczenie?

Większość z nas co najmniej raz w życiu doświadczyła lub doświadczy nagłego, przejmującego bólu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, niejednokrotnie promieniującego do nóg i utrudniającego nam codzienne funkcjonowanie. Brzmi znajomo? Nie każdy wie, że tak właśnie objawia się rwa kulszowa. Czym właściwie jest i skąd się bierze rwa kulszowa? Jak sobie z nią poradzić i czy da się skutecznie, raz na zawsze wyleczyć tą dolegliwość? Jak chronić nasz kręgosłup? Na te i inne pytania dotyczące rwy kulszowej znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule.


Zapoznaj się z nasza ofertą:
Nowość! Kup online!
Szczepienie
Szczepienie na dengę
Denga jest jedną z najczęściej występujących chorób tropikalnych. Może prowadzić do wielu powikłań, dlatego przed wyjazdem do krajów, gdzie występuje, warto przyjąć szczepienie ochronne.

od 640 zł
szczepienia ochronne polmed
Kup online!
Szczepienie
Szczepienie na tężec, błonicę i krztusiec dla dorosłych
Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania chorobom zakaźnym, takim jak tężec, błonica i krztusiec jest szczepienie ochronne.

od 205 zł
szczepienia ochronne polmed
Kup online!
Szczepienia
Szczepienie przeciw grypie
Zapobieganie zachorowaniu na grypę jest szczególnie wskazane przed okresem najwyższej zachorowalności. Umów szczepienie w POLMED!

od 99 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się