Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Skład flory bakteryjnej jelit ma bardzo duże znaczenie dla ogólnego stanu organizmu. Wiadomo, że mikrobiota, bo tak nazywa się ekosystem tworzony przez bakterie w przewodzie pokarmowym, wpływa na wchłanianie witamin i minerałów, usprawnia proces trawienia, zmienia na lepsze odporność i nastrój. Co zrobić, żeby poprawić stan mikrobioty? Należy stosować zarówno probiotyki, jak i prebiotyki.
Czym różni się probiotyk od prebiotyku?
Probiotyk to z greckiego pro bios żywe mikroorganizmy działające korzystnie na organizm człowieka. Naturalnie występują w jamie ustnej, przewodzie pokarmowym, a także na powierzchni skóry. Probiotyki odpowiadają jednocześnie za utrzymanie prawidłowej flory bakteryjnej i nie pozwalają na namnażanie się tak zwanych złych bakterii czy grzybów. Najważniejsze, a przy tym najlepiej przebadane probiotyki to bakterie z rodzaju Lactobacillus oraz Bifidobacterium.
Prebiotyki to z kolei substancje stymulujące, zwiększające ilość pożytecznych bakterii w przewodzie pokarmowym. Same w sobie nie zawierają mikroorganizmów tylko węglowodany z grupy oligosacharydów i polisacharydów. Do najpopularniejszych prebiotyków zalicza się inulinę, fruktooligosacharydy, laktulozę, oligosacharydy sojowe, celulozę, skrobię oporną oraz pektyny. Każdy prebiotyk ma za zadanie zwiększać wchłanianie substancji odżywczych, zwłaszcza wapnia, żelaza i magnezu, zmniejszać ryzyko pojawienia się stanów zapalnych w przewodzie pokarmowym, a także stymulować układ odpornościowy do pracy zaś jelita do wydalania niepotrzebnych produktów przemiany materii.
Podsumowując, żywe bakterie to probiotyk, prebiotyk to węglowodany.
Postbiotyki najprościej mówiąc są metabolitami bakterii probiotycznych. Jedzenie, które znajduje się w naszych jelitach poddane jest procesom fermentacyjnym, w którym biorą udział bakterie probiotyczne. Produktem w tych reakcjach są postbiotyki. Dają one pozytywne działanie na cały organizm, tak jak robią to probiotyki. Do ich zalet należy na przykład to, że wpływają one pozytywnie na naszą odporność, redukują stany zapalne, mają dobry wpływ na układ trawienny, a także poprawiają nasze samopoczucie. Patrząc na postbotyki, zaraz obok prebiotyków i probiotyków, należą one do filarów zdrowego mikrobiomu jelitowego. W skrócie rzecz ujmując prebiotyki są substancjami odżywczymi dla bakterii jelitowych. Zazwyczaj występują w formie błonnika, oligosacharydów, które zawiera ludzkie mleko, laktulozy, a także w pochodnych inuliny, które dostają się do jelit w celu odżywienia gromadzących się tam bakterii. Postbiotyki posiadają pozytywne możliwości interakcji z jelitami i wpływają na ich równowagę. Efekt jaki dają jest bardzo zbliżony do tego jaki dają same probiotyki.
W działaniu postbiotyków zauważa się np. działania antyoksydacyjne, przeciwzapalne, a także przeciwdrobnoustrojowe. Wszystkie działania i mechanizmy z wpływem postbiotyków nie są do końca znane, ale naukowe dane mówią o ich działaniu na reakcje immunologiczne, neurohormonalne oraz biochemiczne. Są one prawdziwą odżywką dla innych bakterii probiotycznych i stymulują ich rozwój.
Kiedy warto stosować probiotyki? W trakcie i po antybiotykoterapii. Dlaczego właśnie wtedy? Ponieważ antybiotyki zabijają nie tylko chorobotwórcze bakterie, lecz także te korzystnie wpływające na organizm człowieka. W efekcie po leczeniu antybiotykami dochodzi do częściowego uszkodzenia mikrobioty. Aby uchronić się przed skutkami tego procesu – np. rozwojem grzybicy w przewodzie pokarmowym oraz tak zwaną biegunką antybiotykową – zaleca się przyjmowanie probiotyków przez cały czas trwania antybiotykoterapii i do dwóch tygodni po jej zakończeniu.
Probiotyki są pomocne również w leczeniu różnorodnych chorób jelit takich jak na przykład zespół jelita drażliwego czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Stosuje się je u pacjentów mających przewlekłe biegunki, atopowe zapalenie skóry oraz stany zapalne wywołane bakterią Helicobacter pylori. Probiotyki zaleca się kobietom, u których często występują infekcje intymne.
Wybierając probiotyki w aptece, warto sięgać po preparaty, które mają jak najwięcej szczepów, a każdy z nich jest dokładnie opisany na opakowaniu zgodnie ze schematem rodzaj, gatunek i oznaczenie literowo-cyfrowe, np. Lactobacillus helveticus R0052. Najlepiej kupować probiotyki po badaniach klinicznych. Dzięki temu ma się pewność, że preparat faktycznie będzie działał. Uwaga, wszystkie leki zawierające bakterie probiotyczne muszą być przechowywane w lodówce.
Co daje stosowanie probiotyków? Jak wspomniano wcześniej, probiotyki regulują procesy trawienne, zwiększają wchłanianie witamin i minerałów z pożywienia, wzmacniają układ odpornościowy, przyspieszają przemianę materii, obniżają poziom złego cholesterolu, zapobiegają biegunkom oraz zmniejszają ryzyko wystąpienia alergii. Generalizując, można powiedzieć, że wpływają na cały organizm.
Probiotyki występują również w niektórych produktach spożywczych. Naturalne probiotyki znajdują się m.in. w kiszonkach, fermentowanych produktach mlecznych – np. kefirach i zsiadłym mleku oraz w kwasie chlebowym. Na rynku dostępne są także jogurty probiotyczne. Aby jednak rzeczywiście mogły działać, powinny zawierać minimum 10 milionów jednostek bakterii Bifidobacterium albo minimum 100 milionów jednostek baterii Lactobacillus w 1 gramie produktu.
Zespół jelita drażliwego to przewlekła choroba przewodu pokarmowego. Jej najczęstsze objawy to bóle brzucha i zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego. Z ustaleń badaczy wynika, że przyczyny zespołu jelita drażliwego mogą mieć podłoże genetyczne. Jak rozpoznać tę coraz częstszą chorobę i czy można jej w sposób efektywny przeciwdziałać?
