Do zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową dochodzi przede wszystkim w trakcie kontaktu płciowego bez zabezpieczenia – zarówno podczas stosunku waginalnego, jak i analnego oraz oralnego. Rzadziej spotyka się zakażenia przez styczność z przedmiotami, np. ręcznikiem czy gąbką, używanymi przez osobę chorą. Warto pamiętać, że czynnikami zwiększającymi ryzyko zapadnięcia na choroby weneryczne są: duża liczba partnerów seksualnych oraz unikanie stosowania prezerwatyw.
Do najczęściej występujących chorób przenoszonych drogą płciową zalicza się rzeżączkę, kiłę i HIV. Rzeżączka to choroba wywoływana przez bakterie Gram-ujemne dwoinki rzeżączki (Neisseria gonorrhoea). Może występować zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Czasami diagnozuje się ją również u noworodków, na które przenosi się w trakcie porodu. U dzieci powoduje zakażenie tkanek oka. Co ważne, kiła szybciej i częściej daje objawy u mężczyzn – atakuje cewkę moczową, powodując ból i pieczenie przy oddawaniu moczu, a w miarę rozwoju choroby również ropne wycieki. U kobiet może przebiegać bezobjawowo albo objawiać się zaburzeniami cyklu miesiączkowego, obfitym miesiączkowaniem, ropnymi upławami, bólami podbrzusza, bólami w trakcie stosunków seksualnych oraz pieczeniem i swędzeniem okolic intymnych.
Drugą najpopularniejszą chorobą weneryczną powodowaną przez bakterie jest kiła. Kiła powstaje na skutek zakażenia krętkiem bladym (Treponema pallidum) i dzieli się na dwa rodzaje – wrodzoną oraz nabytą. O wrodzonej mówimy wtedy, gdy krętek przekazywany jest na etapie życia płodowego przez łożysko. Trzeba pamiętać, że to bardzo niebezpieczne, ponieważ może spowodować poronienie lub poród przedwczesny, a także wpłynąć na urodzenie martwego dziecka, dlatego zaleca się przeprowadzenie badań na kiłę na początkowym i końcowym etapie ciąży. Jeżeli wynik jest pozytywny, wdraża się konieczne leczenie, minimalizując ryzyko powikłań.
Kiła nabyta przenoszona jest drogą płciową, chociaż do zakażenia może dojść również przez pocałunek, jeżeli chory ma zmiany w gardle. O jakich zmianach mowa? O owrzodzeniach. Na początek pojawiają się one na narządach płciowych. W kolejnej fazie obserwuje się występowanie wysypki na dłoniach i podeszwach stóp. Najczęściej jednak kiła przebiega bezobjawowo, co sprawia, że jest wyjątkowo niebezpieczna. Nieleczona może wpływać na uszkodzenie układu nerwowego, krążenia, na zmiany w oczach, kościach i stawach.
Najczęściej w kontekście chorób wenerycznych mówi się o AIDS wywoływanym przez wirus HIV. HIV, czyli ludzki wirus niedoboru odporności przenosi się nie tylko w trakcie kontaktów płciowych bez zabezpieczenia, lecz także w wyniku styczności z krwią zakażonego oraz podczas porodu i karmienia piersią. HIV może pozostawać w ukryciu przez nawet 10 lat – zakażony nie wie o obecności wirusa, ponieważ nie daje on żadnych objawów. W związku z tym zdarza się, że nieświadomie zaraża kolejne osoby. Dopiero po średnio 8–10 latach rozwija się AIDS, czyli zespół nabytego niedoboru odporności lub inaczej zespół nabytego upośledzenia odporności. Chory na AIDS łatwiej zapada na m.in. na zapalenie płuc, gruźlicę i nowotwory, ponieważ wirus HIV systematycznie niszczy jego układ odpornościowy.
Obecnie nie da się jeszcze wyleczyć tej choroby, ale pacjenci z AIDS przyjmują leki hamujące namnażanie się wirusa HIV, aby maksymalnie spowolnić efekty jego działania.
Właśnie ze względu na to, że HIV i inne choroby przenoszone drogą płciową nie dają żadnych objawów nawet przez wiele lat, tak ważne jest regularne przeprowadzanie badań stwierdzających obecność lub brak wirusów i bakterii wywołujących zakażenia. W ten sposób dba się o zdrowie nie tylko własne, lecz także partnera.
