Choroby przenoszone drogą płciową – jakie badania trzeba zrobić, aby je wykluczyć?

Powrót

Choroby przenoszone drogą płciową są powszechne – szacuje się, że w Europie co roku zaraża się nimi około 15 milionów, a w Stanach Zjednoczonych około 20 milionów ludzi. Wiele ze znanych chorób wenerycznych może się rozwijać bezobjawowo, dlatego tak ważne jest przeprowadzanie regularnych badań, aby potwierdzić lub wykluczyć zakażenie i zminimalizować ryzyko przekazania partnerowi bakterii, wirusów albo pasożytów, mogących wywołać poważne konsekwencje zdrowotne. Jakie są najczęstsze choroby weneryczne? Jakie objawy towarzyszą chorobom przenoszonym drogą płciową? Odpowiadamy!

Spis treści:

  1. Choroby przenoszone drogą płciową — jak dochodzi do zakażenia?
  2. Objawy chorób wenerycznych — kiedy do lekarza?
  3. Najczęstsze choroby weneryczne
  4. Choroby przenoszone drogą płciową – rzeżączka
  5. Kiła – objawy
  6. Opryszczka narządów płciowych
  7. Czy warto się badać na HIV?
  8. Jakie badania na choroby weneryczne?
  9. Choroby przenoszone drogą płciową — jak im zapobiegać?

Choroby przenoszone drogą płciową — jak dochodzi do zakażenia?

Do zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową dochodzi przede wszystkim w trakcie stosunku seksualnego bez zabezpieczenia – zarówno podczas stosunku waginalnego, jak i analnego oraz oralnego. Rzadziej spotyka się zakażenia przez styczność z przedmiotami, np. ręcznikiem czy gąbką, używanymi przez osobę chorą. Warto pamiętać, że czynnikami zwiększającymi ryzyko zapadnięcia na choroby weneryczne są: duża liczba partnerów seksualnych oraz unikanie stosowania prezerwatyw.

Objawy chorób wenerycznych — kiedy do lekarza?

W przypadku chorób przenoszonych drogą płciową, takich jak chlamydia, rzeżączka, opryszczka narządów płciowych i kiła, mogą wystąpić podobne objawy, w tym:

  • ból lub pieczenie podczas oddawania moczu,
  • upławy o zmienionej konsystencji oraz zapachu,
  • swędzenie okolic intymnych,
  • zaczerwienienie okolic intymnych,
  • owrzodzenia lub wysypki w okolicy genitaliów,
  • powiększenie węzłów chłonnych w okolicy pachwinowej.

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek z powyższych objawów należy skonsultować się z lekarzem — przeprowadza on odpowiednie badania i zaleca odpowiednie leczenie. Ważne jest jednak zauważyć, że niektóre choroby weneryczne mogą przebiegać bezobjawowo, dlatego regularne badania i testy są kluczowe dla wczesnego wykrycia i leczenia tych infekcji.

Najczęstsze choroby weneryczne

Najczęstszymi chorobami wenerycznymi są:

  • rzeżączka;
  • kiła;
  • zakażenie wirusem opryszczki;
  • zakażenie wirusem HIV.

Choroby przenoszone drogą płciową – rzeżączka

Rzeżączka to choroba wywoływana przez bakterie Gram-ujemne dwoinki rzeżączki (Neisseria gonorrhoea). Może występować zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Czasami diagnozuje się ją również u noworodków, na które przenosi się w trakcie porodu.

U dzieci powoduje zakażenie tkanek oka. Co ważne, kiła szybciej i częściej daje objawy u mężczyzn – atakuje cewkę moczową, powodując ból i pieczenie przy oddawaniu moczu, a w miarę rozwoju choroby również ropne wycieki. U kobiet może przebiegać bezobjawowo albo objawiać się zaburzeniami cyklu miesiączkowego, obfitym miesiączkowaniem, ropnymi upławami, bólami podbrzusza, bólami w trakcie stosunków seksualnych oraz pieczeniem i swędzeniem okolic intymnych.

Objawy u mężczyzn:

  • ból cewki moczowej,
  • pieczenie przy oddawaniu moczu,
  • ropne wycieki.

Objawy u kobiet:

  • zaburzenia cyklu miesiączkowego,
  • ropne upławy,
  • obfite miesiączkowanie,
  • bóle podbrzusza,
  • bóle w trakcie stosunku seksualnego,
  • pieczenie i swędzenie okolicy narządów płciowych.

Kiła – objawy

Drugą najpopularniejszą chorobą weneryczną powodowaną przez bakterie jest kiła. Kiła powstaje na skutek zakażenia krętkiem bladym (Treponema pallidum) i dzieli się na dwa rodzaje – wrodzoną oraz nabytą. O wrodzonej mówimy wtedy, gdy krętek przekazywany jest na etapie życia płodowego przez łożysko. Trzeba pamiętać, że to bardzo niebezpieczne, ponieważ może spowodować poronienie lub poród przedwczesny, a także wpłynąć na urodzenie martwego dziecka, dlatego zaleca się przeprowadzenie badań na kiłę na początkowym i końcowym etapie ciąży. Jeżeli wynik jest pozytywny, wdraża się konieczne leczenie, minimalizując ryzyko powikłań.

Kiła nabyta przenoszona jest drogą płciową, chociaż do zakażenia może dojść również przez pocałunek, jeżeli chory ma zmiany w gardle. O jakich zmianach mowa? O owrzodzeniach. Na początek pojawiają się one na narządach płciowych. W kolejnej fazie obserwuje się występowanie wysypki na dłoniach i podeszwach stóp. Najczęściej jednak kiła przebiega bezobjawowo, co sprawia, że jest wyjątkowo niebezpieczna. Nieleczona może wpływać na uszkodzenie układu nerwowego, krążenia, na zmiany w oczach, kościach i stawach.

Opryszczka narządów płciowych

Wirus Herpes (HSV), zwłaszcza typu 2, jest odpowiedzialny za wywołanie opryszczki narządów płciowych. Infekcja ta jest przenoszona drogą płciową podczas stosunku płciowego. Objawy opryszczki narządów płciowych mogą obejmować:

  • ból,
  • pieczenie,
  • swędzenie lub mrowienia w okolicy genitaliów,
  • pojawienie się pęcherzyków lub owrzodzeń,
  • powiększenie węzłów chłonnych w okolicy pachwinowej.

Opryszczka narządów płciowych może przebiegać w postaci nawrotów, gdzie objawy pojawiają się okresowo. Chociaż leczenie opryszczki narządów płciowych nie jest możliwe, istnieją dostępne terapie, które mogą łagodzić objawy, przyspieszać gojenie i zmniejszać ryzyko przenoszenia wirusa na partnera seksualnego.

Czy warto się badać na HIV?

Najczęściej w kontekście chorób wenerycznych mówi się o AIDS wywoływanym przez wirus HIV. HIV, czyli ludzki wirus niedoboru odporności przenosi się nie tylko w trakcie kontaktów płciowych bez zabezpieczenia, lecz także w wyniku styczności z krwią zakażonego oraz podczas porodu i karmienia piersią. HIV może pozostawać w ukryciu przez nawet 10 lat – zakażony nie wie o obecności wirusa, ponieważ nie daje on żadnych objawów. W związku z tym zdarza się, że nieświadomie zaraża kolejne osoby. Dopiero po średnio 8–10 latach rozwija się AIDS, czyli zespół nabytego niedoboru odporności lub inaczej zespół nabytego upośledzenia odporności. Chory na AIDS łatwiej zapada na m.in. na zapalenie płuc, gruźlicę i nowotwory, ponieważ wirus HIV systematycznie niszczy jego układ odpornościowy.

Obecnie nie da się jeszcze wyleczyć tej choroby, ale pacjenci z AIDS przyjmują leki hamujące namnażanie się wirusa HIV, aby maksymalnie spowolnić efekty jego działania.

Właśnie ze względu na to, że HIV i inne choroby przenoszone drogą płciową nie dają żadnych objawów nawet przez wiele lat, tak ważne jest regularne przeprowadzanie badań stwierdzających obecność lub brak wirusów i bakterii wywołujących zakażenia. W ten sposób dba się o zdrowie nie tylko własne, lecz także partnera.

Jakie badania na choroby weneryczne?

Kluczowym elementem jest właściwa diagnoza choroby wenerycznej — pozwala ona dobrać odpowiednią metodę leczenia chorób wenerycznych. Większość badań diagnostycznych wymaga wizyty w laboratorium. Niemniej jednak, ze względu na częste unikanie tego typu badań z powodu poczucia wstydu czy stresu wiele osób sięga po testy z apteki przystosowane do samodzielnego wykonania. W wielu krajach dostępne są profesjonalne testy diagnostyczne, takie jak testy na HIV, chlamydię czy kiłę, które można wykonać samodzielnie za pomocą krwi pobranej z nakłucia palca. Często takie badania nie różnią się od testów przesiewowych wykonywanych przez laboratoria.

Podstawowe metody diagnostyki chorób wenerycznych obejmują:

  • Badania serologiczne — szczególnie przydatne w diagnozowaniu infekcji wirusowych, takich jak wirus HIV czy kiła, ponieważ umożliwiają wykrycie obecności przeciwciał produkowanych przez organizm w odpowiedzi na zakażenie;
  • Badania mikrobiologiczne — polegają one na pobraniu wymazu z obszaru zakażonego lub podejrzanego o zakażenie i analizie jej w laboratorium. Badania mikrobiologiczne są wykorzystywane, na przykład, w diagnostyce rzeżączki, chlamydii czy zakażeń grzybiczych.
  • Badania molekularne — głównie testy PCR, które pozwalają na bardzo czułe i precyzyjne wykrycie i identyfikację wirusów czy bakterii, nawet w przypadku niewielkiej ilości materiału genetycznego. Są one szeroko stosowane w diagnostyce chorób wenerycznych, takich jak opryszczka narządów płciowych czy zakażenia HPV.

Dużą zaletą wielu testów jest możliwość wykrycia zarówno świeżej infekcji, występującej od kilku tygodni po potencjalnym zarażeniu, jak i przewlekłej infekcji mogącej pozostawać w fazie utajonej i często nie wykazuje objawów.

Choroby przenoszone drogą płciową — jak im zapobiegać?

Istnieje kilka skutecznych środków, które można podjąć w celu minimalizacji ryzyka zakażenia chorobami wenerycznymi:

  • Regularne stosowanie prezerwatyw podczas stosunku płciowego — pomagają one zabezpieczyć przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową, w tym chlamydią, rzeżączką, wirusem HIV i innymi.
  • Ograniczanie liczby partnerów seksualnych oraz unikanie kontaktu z osobą chorą bądź mającą objawy choroby wenerycznej;
  • Regularne badania i testy na choroby weneryczne — szczególnie dla osób aktywnych seksualnie;
  • Szczera komunikacja z partnerem seksualnym i powiadomienie go o ewentualnej chorobie wenerycznej.

Należy pamiętać, że dbanie o zdrowie seksualne wymaga podejmowania odpowiedzialnych oraz świadomych decyzji.


Bibliografia:

  1. Cichewicz A., Opryszczka narządów płciowych, Medycyna praktyczna dla pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/wenerologia/80477,opryszczka-narzadow-plciowych [dostęp online: 12.07.2023]
  2. Cichewicz A., Gąsiorowski J., Łapiński Ł., Choroby przenoszone drogą płciową, Medycyna praktyczna dla pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/wenerologia/80452,choroby-przenoszone-droga-plciowa [dostęp online: 12.07.2023]
  3. Garcia MR, Leslie SW, Wray AA. Sexually Transmitted Infections. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560808/ [dostęp online: 12.07.2023]
  4. Wagenlehner FM, Brockmeyer NH, Discher T, Friese K, Wichelhaus TA. The Presentation, Diagnosis, and Treatment of Sexually Transmitted Infections. Dtsch Arztebl Int. 2016 Jan 11;113(1-02):11-22. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4746407/ [dostęp online: 12.07.2023]

Dodano: 17/05/2021
Autor
POLMED Zdrowie
POLMED Zdrowie
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Badania
17/02/2022
Badania, Choroby
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – jak rozpoznać wczesne objawy choroby

Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.


19/12/2022
Dieta, Badania, Choroby
Wrzody żołądka i dwunastnicy – czym się charakteryzują i jak je wyleczyć?

Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji. 


kortyzol
29/06/2023
Badania
Kortyzolu czyli „hormon stresu”, ale czy tylko? Sprawdź, co jeszcze warto o nim wiedzieć

O kortyzolu mówi się, że jest „hormonem stresu” i to właśnie z takim określeniem jest często kojarzony.


Zapoznaj się z nasza ofertą
badanie
Diagnostyka prostaty
Niezbędnik każdego mężczyzny po 40-stce.

od 95 zł
badanie
Diagnostyka osteoporozy
Sprawdź czy Twoje kości są w dobrej formie.

od 95 zł
Promocja! teraz taniej o 20%
Pakiet badań
Serce pod kontrolą
Z miłości dla siebie!

od 83 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się