Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) to złożona, przewlekła choroba zapalna o różnorodnym przebiegu, z objawami zarówno w obrębie narządu ruchu jak również innych organów. Często współwystępuje z łuszczycą skóry, zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Jak objawia się łuszczycowe zapalenie stawów? Jakie są jego przyczyny i rodzaje? Jak przebiega rozpoznanie tej choroby i czy możliwe jest jej całkowite wyleczenie?
Z tego artykułu dowiesz się:
Łuszczycowe zapalenie stawów to autoagresywna choroba przewlekła, zaliczana do tzw. spondyloartropatii zapalnych, czyli chorób w przebiegu których występuje jednocześnie zapalenie stawów obwodowych, krzyżowo-biodrowych oraz stawów kręgosłupa. ŁZS charakteryzuje się wyjątkowo różnorodnym przebiegiem, od postaci łagodnych, aż po ciężkie, prowadzące do trwałej niepełnosprawności. Może obejmować nie tylko narządy układu ruchu, ale również inne partie ciała i prowadzić do różnego rodzaju powikłań, np. przyspieszać rozwój miażdżycy.
Łuszczycowe zapalenie stawów – przewlekła choroba zapalna stawów, przebiegająca z okresami zaostrzeń i remisji, często występująca razem ze zmianami skórnymi. Charakteryzuje się różnorodnym przebiegiem, w skrajnych przypadkach może prowadzić do trwałej niepełnosprawności.
Łuszczycowe zapalenie stawów występuje często razem z łuszczycą skóry (u ok.25% chorych). U większości chorych najpierw pojawiają się zmiany skórne, a dopiero w późniejszym okresie zmiany w obrębie stawów. Nie ma jednak związku między aktywnością i rozległością zmian skórnych, a występowaniem zmian zapalnych w stawach.
Rozwój choroby obserwuje się zwykle między 20. a 50. rokiem życia, choć wyróżnia się także postać młodzieńczą, w przypadku której objawy pojawiają się już u pacjentów w wieku 9-12 lat. Wbrew niektórym opiniom, ŁZS nie jest chorobą zaraźliwą. W przebiegu ŁZS obserwuje się zarówno okresy remisji jak i zaostrzeń, których czas trwania ma charakter bardzo indywidualny.
Jeżeli chodzi o chorobę jaką jest łuszczycowe zapalenie stawów, przyczyny jej rozwoju nie są dokładnie poznane. Z pewnością do rozwoju nieprawidłowego procesu zapalnego i mechanizmów autoagresji przyczyniają się czynniki genetyczne – obecność antygenu HLA-B27 i HLA-cw6, a także występowanie w rodzinie przypadków łuszczycy skóry lub ŁZS (występuje ono nawet 50x częściej u dzieci rodziców chorych na ŁZS niż w pozostałej populacji).
Oprócz nich istotną rolę w rozwoju ŁZS mają:
Łuszczycowe zapalenie stawów zazwyczaj dotyczy stawów międzypaliczkowych, kolanowych i skokowych, choć zdarza się, że atakuje również stawy kręgosłupa i stawy biodrowo-krzyżowe. Ze względu na różnorodny przebieg choroby, od 1973 roku wyróżnia się 5 postaci łuszczycowego zapalenia stawów:
Co ważne, poszczególne podtypy łuszczycowego zapalenia stawów mogą się na siebie nakładać.
Jeżeli chodzi o objawy, łuszczycowe zapalenie stawów to choroba o bardzo zmiennym przebiegu, z okresami zaostrzeń i remisji o różnym czasie trwania. Najczęściej symptomy łuszczycowego zapalenia stawów pojawiają się jednocześnie ze zmianami skórnymi lub u osób, u których już wcześniej została rozpoznana łuszczyca, Istnieją jednak przypadki, kiedy to zmiany w stawach pierwsze ulegają manifestacji.
Odczuwane dolegliwości różnią się w zależności od ilości zajętych stawów i innych narządów i zaawansowania zmian zapalnych i obejmują zarówno objawy stricte ze strony narządu ruchu, jak również objawy ogólnoustrojowe.
Typowe objawy łuszczycowego zapalenia stawów ze strony narządu ruchu to:
Z kolei pozostałe objawy łuszczycowego zapalenia stawów to:
Ze względu na fakt, iż łuszczycowe zapalenie stawów charakteryzuje się zróżnicowanym przebiegiem, a dokładna przyczyna choroby nie jest znana, często jest ono mylone z innymi chorobami zapalnymi stawów, a właściwa diagnoza jest znacząco opóźniona w czasie.
Jak wygląda rozpoznanie łuszczycowego zapalenia stawów? Najprostsza sytuacja jest wtedy, kiedy zmiany zapalne w stawach występują jednocześnie ze zmianami skórnymi. W przypadku ich braku podstawę stanowi przede wszystkim wnikliwy wywiad lekarski i badanie fizykalne z uwzględnieniem objawów charakterystycznych dla ŁZS (np. palce kiełbaskowate, palce teleskopowe, zmiany na paznokciach czy zapalenie przyczepów ścięgnistych). Ich uzupełnieniem z kolei są badania laboratoryjne i badania obrazowe, takie jak:
W ramach diagnostyki różnicowej z innymi zapaleniami stawów wykonuje się również między innymi oznaczenie czynnika reumatoidalnego (RF), charakterystycznego m.in. dla reumatoidalnego zapalenia stawów. U pacjentów, u których występuje zapalenie spojówek lub błony naczyniowej oka niezbędne jest przeprowadzenie również badania okulistycznego.
Reumatoidalne zapalenie stawów to jedna z jednostek chorobowych, które dają objawy podobne do ŁZS, co utrudnia postawienie trafnej diagnozy. Oba schorzenia objawiają się przewlekłymi stanami zapalnymi stawów i mają charakter autoimmunologiczny. Jak odróżnić chorych z ŁZS na chorych na RZS? Oto najważniejsze różnice:
Celem terapii łuszczycowego zapalenia stawów jest przede wszystkim wyciszenie objawów choroby i osiągnięcie stanu remisji, a także zahamowanie dalszego jej postępu i występowania związanych z nią powikłań, dzięki czemu chorzy mogą normalnie funkcjonować. Leczenie łuszczycowego zapalenia stawów powinno obejmować zarówno farmakoterapię jak i rehabilitację. Istotną rolę w terapii ŁZS odgrywa również odpowiednia dieta. Niezbędna jest również wczesna profilaktyka najczęściej występujących w przypadku ŁZS powikłań, jak chociażby choroby układu sercowo-naczyniowego.
Schemat terapeutyczny w przypadku każdego pacjenta ustalany jest indywidualnie, w oparciu o podtyp ŁZS, zaawansowanie zmian zapalnych i choroby współistniejące. W trakcie terapii niezbędne są regularne kontrole, obejmujące również badania laboratoryjne, które oceniają skuteczność wdrożonego leczenia i ewentualne działania niepożądane stosowanych u pacjenta leków. W początkowym okresie wizyty kontrolne u reumatologa są częste, natomiast przy stabilizacji choroby zaleca się ich odbywanie raz na 6-12 miesięcy.
W leczeniu łuszczycowego zapalenia stawów istotną rolę odgrywają nie tylko farmakoterapia, ale również rehabilitacja i dieta. Celem terapii jest wyciszenie objawów choroby i jak najdłuższe zachowanie pełnej sprawności pacjenta.
Jeżeli chodzi o farmakoterapię, u pacjentów z łuszczycowym zapaleniem stawów stosuje się najczęściej:
Istotną rolę w terapii łuszczycowego zapalenia stawów odgrywa również leczenie miejscowe i rehabilitacja. Jeżeli chodzi o leczenie miejscowe zajętego stawu, stosuje się między innymi:
W przypadku pacjentów chorych na ŁZS rehabilitacja obejmuje regularne ćwiczenia oraz zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak:
Ćwiczenia fizyczne mają na celu nie tylko zapobieganie niekorzystnym zmianom zachodzącym w stawach, prowadzącym do ich zniekształcenia, ale również zwiększenie zakresu ruchu i wzmocnienie mięśni co opóźnia niepełnosprawność. Program ćwiczeń jest indywidualnie do każdego pacjenta, z uwzględnieniem jego kondycji i stopnia zaawansowania zmian. Powinien jednak obejmować również ćwiczenia wpływające korzystnie na ogólną wydolność organizmu, takie jak pływanie, spacery czy jazda na rowerze. Aktywność fizyczna jest odradzana jedynie w trakcie okresów zaostrzeń ŁZS.
U pacjentów z zaawansowanymi zmianami w stawach pomocne mogą być również akcesoria ortopedyczne, takie jak specjalne wkładki do butów, ortezy czy stabilizatory na stawy. Istotną rolę w przypadku chorych na łuszczycowe zapalenie stawów odgrywa również odpowiednie wsparcie psychiczne. Wielu pacjentów odczuwa bowiem ból, stres i obawę o przyszłość.
W przypadku omawianej jednostki chorobowej niezwykle istotną rolę w terapii odgrywa utrzymanie właściwej masy ciała, w czym pomóc może odpowiednio skomponowana pod względem kalorii i składników odżywczych dieta. Łuszczycowe zapalenie stawów wymaga ponadto spożywania dużej ilości produktów bogatych w:
Wspomniane substancje wykazują m.in. działanie przeciwzapalne, zwiększając skuteczność farmakoterapii. Znajdziemy je między innymi w rybach morskich, orzechach, olejach roślinnych, warzywach i owocach. Niewskazane jest natomiast spożywanie dużej ilości tłuszczów nasyconych, żywności przetworzonej, słodkich i słonych przekąsek, a także czerwonego mięsa.
Łuszczycowe zapalenie stawów jest chorobą przewlekłą, jednak odpowiednio wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia umożliwia uzyskanie długotrwałej remisji i zahamowanie progresji choroby, a co za tym idzie normalne funkcjonowanie pacjenta w społeczeństwie.
Jedynie u około 5% pacjentów z łuszczycowym zapaleniem stawów obserwuje się ciężki przebieg choroby, która w krótkim czasie prowadzi do znaczących deformacji stawów i niepełnosprawności. W ich przypadku długość życia jest nieznacznie krótsza w stosunku do ogółu populacji.
Konsultacja merytoryczna lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Bibliografia:
POLMED Diagnostyka (dawniej Starmedica) to sieć placówek świadczących usługi diagnostyki obrazowej, która w lutym 2021 roku zastała przejęta przez POLMED.
W lutym firma otworzyła kolejną placówkę: w Warszawie przy ul. Puławskiej 410a, gdzie sąsiaduje z Centrum Medycznym POLMED. 31 stycznia br. POLMED Diagnostyka zakupiła 100% udziałów w Centrum Medycznym Magnetica Sp. z o.o.
Centrum Medyczne Magnetica jest pierwszym ogólnodostępnym ośrodkiem w Polsce, który oferuje proces diagnostyczny określany jako „FUZJA”.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
Ciśnienie oczne, określane też jako ciśnienie wewnątrzgałkowe albo śródgałkowe, jest to ciśnienie wywierane przez płyn śródoczny na rogówkę i twardówkę.
