Reumatoidalne zapalenie stawów – jak rozpoznać wczesne objawy choroby? Leczenie RZS

Powrót

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to przewlekła najczęściej występująca choroba autoimmunologiczna. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami. Jakie jest prawdopodobieństwo zachorowania na RZS? Na czym polega leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów? Odpowiadamy!

Spis treści:

  1. Reumatoidalne zapalenie stawów — przebieg choroby
  2. RZS — przyczyny
  3. Wczesne objawy reumatoidalnego zapalenia stawów
  4. Inne objawy RZS
  5. Na jakie schorzenia są narażeni pacjenci z RZS?
  6. Jak rozpoznać reumatoidalne zapalenie stawów?
  7. Reumatoidalne zapalenie stawów — leczenie
  8. Co może być pomocne w leczeniu RZS?

Reumatoidalne zapalenie stawów — czym jest? Przebieg choroby

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) nazywane dawniej artretyzmem, gośćcem lub gośćcem przewlekłym postępującym zaliczane jest do przewlekłych chorób zapalnych (o podłożu autoimmunologicznym) tkanki łącznej – kolagenoz. Zazwyczaj początkowo rozwija się w stawach, ale wraz z upływem czasu również w narządach wewnętrznych — proces chorobowy toczy się w tkance łącznej całego organizmu. Nieleczone RZS prowadzi do destrukcji stawów, niepełnosprawności lub inwalidztwa, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Stąd tak ważne jest wczesne rozpoznanie schorzenia i wdrożenie odpowiedniej farmakoterapii.


Szacuje się, że w krajach rozwiniętych na reumatoidalne zapalenie stawów choruje około 1 na 100 osób. U kobiet występuje większe ryzyko zachorowania na RZS niż u mężczyzn. Pierwsze objawy pojawiają się przeważnie między 30. a 50. rokiem życia, ale nie jest to zasadą – schorzenie może się ujawnić wcześniej lub później.


Przyczyny RZS

Jakie są przyczyny RZS? Dotychczas nie poznano w pełni przyczyn ani mechanizmów rozwoju choroby. Wiadomo, że w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów proces zapalny rozpoczyna się wewnątrz stawu lub stawów. Czynnik reumatoidalny, którego do tej pory nie określono, stymuluje błonę maziową do wytwarzania odpowiedzi zapalnej. W efekcie błona powiększa się, a jednocześnie dochodzi do niszczenia innych struktur stawowych – chrząstki, więzadeł, ścięgien i kości. Chory zaczyna odczuwać ból oraz zauważać obrzęk zajętego stawu. Jeżeli nie rozpocznie leczenia, może się to skończyć nieodwracalnymi zmianami w stawie i utratą jego ruchomości.

Wśród czynników przyczyniających się do rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów wymienia się też czynniki genetyczne oraz czynniki środowiskowe, m.in.

  • obciążenia genetyczne – dzieci, których rodzice chorują na RZS, są kilkakrotnie bardziej narażone na wystąpienie choroby niż pozostali;
  • problemy z układem odpornościowym sprawiające, że organizm rozpoznaje swoje tkanki jako wrogie;
  • płeć – częściej RZS diagnozuje się u kobiet niż u mężczyzn;
  • przebyte zakażenia – prawdopodobnie niektóre drobnoustroje wywołują proces zapalny;
  • palenie papierosów;
  • silny stres towarzyszący trudnym doświadczeniom życiowym.

Reumatoidalne zapalenie stawów — objawy wczesne

Wczesne objawy pozastawowe reumatoidalnego zapalenia stawów przypominają przeziębienie. Chorzy skarżą się na:

  • bóle mięśni;
  • osłabienie organizmu;
  • zmęczenie;
  • stany podgorączkowe;
  • obniżenie apetytu;
  • niewielki spadek masy ciała.

Jeżeli chodzi o objawy choroby związane bezpośrednio ze stawami, u pacjentów występują:

  • dolegliwości bólowe;
  • obrzęk;
  • tkliwość;
  • sztywnienie stawów pojawiające się zwłaszcza po dłuższym okresie bezruchu, np. rano.

RZS przeważnie początkowo objawia się symetrycznym zapaleniem stawów – atakuje mniejsze stawy stóp i dłoni, ale zdarza się, że choroba zaczyna się od zapalenia jednego dużego stawu, np. kolana czy łokcia, lub wędrujących dolegliwości bólowych różnych stawów.

Inne objawy RZS

Po pewnym czasie reumatoidalne zapalenie stawów powoduje też:

  • deformacje stawów,
  • obecność ubytków kostnych;
  • zmniejszenie gęstości kości;
  • ograniczenie ruchomości stawów;
  • obrzęk tkanek miękkich;
  • powstawanie zmian w innych narządach i układach;
  • włóknienie płuc.
Objawy reumatoidalnego zapalenia stawów

Na jakie schorzenia narażeni są chorzy na RZS?

Chorujący na RZS są narażeni na szybszy rozwój miażdżycy w porównaniu do osób zdrowych, a także na:

  • zapalenie osierdzia;
  • kardiomiopatie;
  • zapalenie spojówek;
  • uszkodzenie zastawek;
  • nadciśnienie płucne;
  • układowe zapalenia naczyń;
  • osteoporozę;
  • zapalenie opłucnej;
  • śródmiąższowe zapalenia płuc;
  • zespół kanału nadgarstka;
  • zaburzenia funkcji nerek;
  • zaburzenia hematologiczne;
  • oraz powstawanie guzków reumatoidalnych.

Jak rozpoznać reumatoidalne zapalenie stawów?

Rozpoznanie reumatoidalnego zapalenia stawów odbywa się na podstawie charakterystycznych objawów i wyników badań laboratoryjnych. U pacjentów sprawdza się przede wszystkim:

  • morfologię;
  • poziom OB;
  • CRP;
  • RF, czyli czynnika reumatoidalnego, a także
  • anty-CCP – przeciwciał przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi, występujących praktycznie tylko w RZS.

Co więcej, aby zdiagnozować reumatoidalne zapalenie stawów, zlecane są badania obrazowe:

Reumatoidalne zapalenie stawów — leczenie

W leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów stosuje się różne grupy leków:

  • Leki biologiczne — stanowią ważną grupę leków stosowanych w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). To specjalnie opracowane preparaty, które działają na układ immunologiczny, mając na celu hamowanie procesu zapalnego w organizmie. Leki biologiczne są stosowane u pacjentów, u których inne metody leczenia nie przyniosły odpowiednich rezultatów. Działają one poprzez blokowanie określonych czynników zapalnych, takich jak cytokiny — odgrywające kluczową rolę w patogenezie RZS.
  • Leki przeciwbólowe — są stosowane w ograniczonych przypadkach jako leczenie objawowe w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS). Rozważa się je, gdy istnieją przeciwwskazania do stosowania innych leków lub gdy istnieją współistniejące schorzenia, takie jak choroby wątroby bądź nerek.
  • Niesteroidowe leki przeciwzapalne — w leczeniu RZS stosowane, aby zmniejszyć stan zapalny, łagodzić ból i zredukować obrzęk. Są one szeroko stosowane w leczeniu RZS, zwłaszcza w przypadku łagodnych do umiarkowanych objawów, a także w celu poprawy komfortu pacjenta. Chociaż niesteroidowe leki przeciwzapalne nie wykazują wpływu na sam proces chorobowy, mogą przynieść ulgę, redukując zapalne objawy reumatoidalnego zapalenia stawów.
  • Leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh) – wpływają na układ immunologiczny i zapobiegają dalszemu uszkodzeniu stawów. Leki te działają na różnych etapach przebiegu RZS, blokując szlaki zapalne i zmniejszając reakcję autoimmunologiczną, a tym samym postęp choroby. Niemniej jednak ważne jest zrozumienie, że LMPCh nie prowadzą do pełnego wyleczenia RZS. Gdy pacjent odstawia leki modyfikujące przebieg choroby, zazwyczaj dochodzi do powrotu RZS, co wymaga dalszej interwencji specjalisty.Najbardziej znane leki biologiczne na RZS to:

Co może być pomocne w leczeniu RZS?

Leczenie farmakologiczne można wspomóc, aby przyniosło ono jeszcze lepsze efekty. Leczenie niefarmakologiczne to przede wszystkim rehabilitacja — właściwie dobrana terapia przez fizjoterapeutę jest doskonałym wsparciem. Odpowiednie ćwiczenia oraz zabiegi łagodzą objawy choroby, niwelując lub całkowicie eliminując dolegliwości bólowe.

Fizjoterapia w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów ma na celu:

  • zmniejszyć ból mięśni;
  • zatrzymać proces deformacji stawów;
  • zwiększyć możliwości, a także zakres ruchomości stawów;
  • zniwelować stan zapalny;
  • zapobiegać zanikowi mięśni;
  • zwiększyć siłę mięśniową.

Bibliografia:

  1. Marcol-Majewska A., Majewski G. , Kotyla P., Reumatoidalne zapalenie stawów — propozycje postępowania diagnostycznego, Forum Reumatol. 2017, tom 3, nr 2, 88–92, Via Medica, https://journals.viamedica.pl/rheumatology_forum/article/download/51090/40738 [dostęp online: 06.06.2023]
  2. Guła Z., Korkosz M., Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS): przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna Praktyczna dla pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/63732,reumatoidalne-zapalenie-stawow [dostęp online: 06.06.2023]
  3. Chauhan K, Jandu JS, Brent LH, et al. Rheumatoid Arthritis, StatPearls Publishing; 2023 Jan-. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441999/ [dostęp online: 06.06.2023]


Dodano: 17/02/2022
Autor
POLMED Zdrowie
POLMED Zdrowie
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Badania
19/12/2022
Badania, Choroby, Dieta
Wrzody żołądka i dwunastnicy – objawy, diagnostyka, leczenie

Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji. 


kortyzol
29/06/2023
Badania
Kortyzol, czyli „hormon stresu”- jakie pełni funkcje? Jak obniżyć kortyzol?

O kortyzolu mówi się, że jest „hormonem stresu” i to właśnie z takim określeniem jest często kojarzony. Jednak biorąc pod uwagę, jak wiele ważnych funkcji spełnia, warto dowiedzieć się więcej na jego temat. Gdzie i jak powstaje, za co odpowiada i do czego prowadzi jego niedobór lub nadmiar w organizmie? Odpowiadamy na wszystkie ważne pytania, dotyczące tego hormonu.  


17/01/2022
Aktualności, Badania
Kapilaroskopia – czym jest i gdzie wykonać badanie?

Kapilaroskopia to rodzaj nieinwazyjnego badania diagnostycznego pozwalającego ocenić stan naczyń kapilarnych i wykryć ewentualne nieprawidłowości związane z mikrokrążeniem. Co jest wskazaniem do kapilaroskopii? Jak należy się przygotować do badania i jak ono przebiega? Gdzie można je wykonać?


Zapoznaj się z nasza ofertą
badanie
Diagnostyka prostaty
Niezbędnik każdego mężczyzny po 40-stce.

od 95 zł
badanie
Diagnostyka osteoporozy
Sprawdź czy Twoje kości są w dobrej formie.

od 95 zł
Promocja! teraz taniej o 20%
Pakiet badań
Serce pod kontrolą
Z miłości dla siebie!

od 83 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się