Choroby autoimmunologiczne – jakie są rodzaje i jak można je rozpoznać?

Powrót

Choroby autoimmunologiczne to duża grupa chorób, w przebiegu których układ odpornościowy organizmu niszczy własne zdrowe komórki i tkanki – reaguje nieprawidłowo. W ostatnich latach rozpoznaje się je u coraz większej liczby osób. Szacuje się, że od 3 do 8 procent światowej populacji cierpi na schorzenia autoimmunologiczne, z czego większość to kobiety. Jak można rozpoznać te choroby?

Choroby autoimmunologiczne nazywane inaczej chorobami autoimmunizacyjnymi

To grupa chorób,  które powodują, że układ immunologiczny pacjenta przestaje działać prawidłowo. U zdrowej osoby układ odpornościowy reaguje wyłącznie na obce komórki, np. na drobnoustroje wnikające do organizmu. U osoby chorej na chorobę autoimmunologiczną w wyniku zaburzeń elementy tego układu identyfikują własne zdrowe komórki jako obce i atakują je, wykorzystując mechanizmy immunologiczne, żeby doprowadzić do ich zniszczenia. Mówiąc prosto, organizm niszczy np. komórki tarczycy, chociaż nie powinien tego robić.

Główny problem z chorobami tego typu polega na tym, że ich przyczyny nadal nie są do końca poznane. Wiadomo, że na ich rozwój mogą wpływać czynniki środowiskowe, infekcyjne oraz genetyczne, ale na ten moment nie jesteśmy w stanie wskazać konkretnego podłoża.

Rodzaje chorób autoimmunologicznych

Do tej pory opisano ponad 80 rodzajów chorób autoimmunologicznych. Dzieli się je na dwie grupy:

  • choroby autoimmunologiczne narządowo swoiste, w których atakowany jest jeden narząd
  • choroby autoimmunologiczne układowe lub inaczej nieswoiste narządowo, w których atakowanych jest jeden lub więcej układów.

Przykładem choroby narządowo swoistej będzie cukrzyca typu pierwszego – układ odpornościowy niszczy wyłącznie komórki trzustki lub choroba Hashimoto – niszczone są komórki tarczycy. Zaś przykładem choroby nieswoistej narządowo może być stwardnienie rozsiane (SM) – zmiany obserwowane są w różnych częściach układu nerwowego, m.in. w mózgu, móżdżku, rdzeniu i nerwach lub toczeń rumieniowaty układowy – zmiany obejmują tkankę łączną, najczęściej dotyczą skóry, stawów i nerek.

Przykłady chorób autoimmunologicznych

Jakie jeszcze choroby są zaliczane do autoimmunologicznych? M.in. choroby tkanki łącznej (reumatoidalne zapalenie stawów, twardzina, łuszczycowe zapalenie stawów, układowe zapalenia naczyń), nieswoiste zapalenia jelit (choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego), tarczycy (choroba Gravesa-Basedowa), neurologiczne (miastenia, ostre rozsiane zapalenie mózgu), nadnerczy (choroba Addisona), skóry (bielactwo nabyte, łysienie plackowate, łuszczyca) oraz sarkoidoza.

Choroby autoimmunologiczne – objawy i rozpoznanie

W związku z tym, że choroby autoimmunologiczne dotyczą każdego rodzaju komórek, tkanek i układów, są bardzo zróżnicowane pod kątem objawów. Można jednak wyróżnić kilka wspólnych symptomów, które powinny być niepokojące. Są to m.in. przewlekłe uczucie zmęczenia, utrzymujące się stany podgorączkowe niezwiązane z infekcjami, bóle mięśni i stawów niewynikające np. z przetrenowania lub urazu, a także wysypki i wykwity skórne. Dodatkowo np. w przebiegu choroby Crohna pacjenci odczuwają nieprzyjemne objawy ze strony jelit, w przebiegu stwardnienia rozsianego mają zaburzenia funkcji neurologicznych, w tym zaburzenia mowy, zawroty głowy i/lub zaburzenia widzenia, zaś w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów mogą mieć problemy ze zwiększoną sztywnością stawów.

Jak diagnozuje się choroby autoimmunologiczne?

Zawsze oznacza się miano przeciwciał przeciwjądrowych (ANA) oraz przeciwciał charakterystycznych dla konkretnej choroby. Czasami widoczne są zmiany w morfologii, a także w poziomie CRP.

Oprócz tego w zależności od potrzeb wykonuje się badania obrazowe – USG, tomografię komputerową i/lub rezonans magnetyczny, biopsje oraz inne badania krwi. Zawsze leczenie wymaga stałego kontaktu ze specjalistą z danej dziedziny, np. w chorobie Hashimoto należy przebywać pod kontrolą endokrynologa zaś przy stwardnieniu rozsianym – neurologa.


Dodano: 05/08/2022
Autor
POLMED Zdrowie
POLMED Zdrowie
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Profilaktyka
15/02/2021
Profilaktyka, Choroby
Mroczki przed oczami – czym są i o czym świadczą?

Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?


16/05/2022
Profilaktyka, Choroby
Krwotok z nosa – co może oznaczać jego częste występowanie

Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?


27/06/2022
Profilaktyka
Pierwsza pomoc w przypadku zasłabnięcia lub omdlenia – czy wiesz jak należy postąpić w takiej sytuacji?

Zasłabnięcie to zaburzenie funkcji życiowych – krótkotrwałe osłabienie organizmu, które samo w sobie zazwyczaj nie jest groźne, ale może być efektem poważnych problemów zdrowotnych. Jakie są przyczyny zasłabnięć? Czym różni się zasłabnięcie od omdlenia? Jak postępować w obu przypadkach?


Zapoznaj się z nasza ofertą
Promocja! teraz taniej o 20%
badanie
Badania laboratoryjne dla kobiet
Dbaj nie tylko o innych - czas na Ciebie.

od 79 zł
Promocja! teraz taniej o 20%
badanie
Badania laboratoryjne dla mężczyzn
Sprawdź czy wszystko gra i żyj jak chcesz!

od 79 zł
Promocja! teraz taniej o 20%
badanie
Badania laboratoryjne dla seniorów
Regularne badania profilaktyczne pozwalają monitorować stan naszego zdrowia, a w razie potrzeby szybko reagować na zagrożenia.

od 70 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się