Choroba Hashimoto nazywana również przewlekłym limfocytarnym zapaleniem tarczycy to schorzenie o podłożu autoimmunologicznym. Szacuje się, że cierpi na nie około 800 tys. ludzi w Polsce. W większości są to kobiety, ale Hashimoto diagnozowane jest również u mężczyzn. Jakie objawy tej choroby występują najczęściej u pacjentów i jaki ma wpływ na funkcjonowanie całego organizmu?
Choroba Hashimoto to najczęstszy diagnozowany rodzaj zapalenia tarczycy. Nazwa „Hashimoto” pochodzi od nazwiska japońskiego chirurga, Hakaru Hashimoto, który w trakcie swojej pracy w Berlinie w 1912 roku opisał cztery przypadki choroby. Nazwał ją wolami limfatycznym. Ta nazwa do dziś funkcjonuje w nomenklaturze medycznej wymiennie z Hashimoto, przewlekłym limfocytowym zapaleniem tarczycy oraz autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy. Schorzenie diagnozuje się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, chociaż więcej przypadków obserwuje się w tej pierwszej grupie. Częstość występowania Hashimoto rośnie wraz z wiekiem – zwiększa się zwłaszcza po 60. roku życia – ale chorują także dzieci i ludzie młodsi. Choroba jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy.
To znaczy, że układ odpornościowy (immunologiczny), który powinien chronić organizm przed patogenami, wskutek nieprawidłowego pobudzenia zaczyna atakować komórki tarczycy – gruczołu odpowiadającego za wytwarzanie tyroksyny, kalcytoniny oraz trijodotyroniny. Dosłownie niszczy tarczycę, powodując powstawanie przewlekłego stanu zapalnego i prowadząc do zmniejszonej produkcji hormonów. U wielu pacjentów Hashimoto współwystępuje z innymi chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak celiakia, bielactwo, reumatoidalne zapalenie stawów czy cukrzyca typu 1.
Nie wiadomo, co dokładnie wpływa na rozwój Hashimoto. Wśród czynników powodujących chorobę wymienia się m.in. predyspozycje genetyczne, stres, przyjmowanie interferonu alfa (leku przeciwwirusowego) i leków przeciwnowotworowych, wysokie spożycie jodu, niedobory selenu oraz niektóre infekcje.
Jakie są objawy choroby Hashimoto? Nadmierne zmęczenie i senność nieadekwatne do wysiłku w ciągu dnia, stałe uczucie zimna lub nadwrażliwość na chłód, wzrost masy ciała niezwiązany ze zmianą diety, zaburzenia pamięci, zaparcia, obniżenie ciśnienia tętniczego i spowolnienie czynności serca, zaburzenia miesiączkowania, trudności z zajściem w ciążę, suchość włosów i skóry, łamliwość paznokci, zaburzenia depresyjne, niedokrwistość, zaburzenia oddychania oraz zwiększony poziom cholesterolu.
Co ważne, choroba Hashimoto nie wywołuje bólu w obrębie szyi, ale może powodować powstawanie woli – w pierwszej fazie albo zmniejszenie tarczycy i tworzenie się guzków – w dalszym przebiegu.
W celu zdiagnozowania przewlekłego zapalenia tarczycy wykonuje się badania laboratoryjne – ocena poziomu tyroksyny (TSH) i wolnych hormonów tarczycowych (FT3 i FT4), a także dodatkowo badanie przeciwciał przeciwtarczycowych (głównie anty-TPO, czyli przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie, czasami dodatkowo anty-TG – czyli przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie). Ważny jest także obraz USG tarczycy. W chorobie Hashimoto obserwuje się zmniejszenie albo zwiększenie gruczołu wraz z jego zmniejszoną echogenicznością.
Jak choroba Hashimoto wpływa na organizm? Hashimoto rozwija się powoli – czasami objawy pojawiają się dopiero po kilku latach – i może mieć różne nasilenie. W niektórych przypadkach prowadzi do poważnych chorób serca, niepłodności, a nawet śpiączki. Przeważnie jednak jej symptomy mają łagodny charakter i diagnozowana jest przy okazji rutynowych badań. Nie oznacza to jednak, że należy ją lekceważyć. Świadome bagatelizowanie zapalenia tarczycy może skutkować problemami zdrowotnymi związanymi m.in. z układem rozrodczym, wydalniczym i krwionośnym.
Leczenie Hashimoto polega na przyjmowaniu syntetycznego hormonu tarczycy (lewotyroksyny) w odpowiednich dawkach. Preparaty z lewotyroksyną należy brać na czczo, najlepiej o tej samej porze, minimum 30 minut przed posiłkiem i z zachowaniem 2-godzinnego odstępu pomiędzy tabletkami a wypiciem pierwszej kawy. Prawidłowy dobór leczenia wymaga regularnego monitorowania poziomu TSH.
Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.
Kleszcze to pajęczaki, których ugryzienie może skończyć się dla nas bardzo nieprzyjemnie.
Drastycznie rośnie liczba osób, które zachorowały na kleszczowe zapalenie mózgu. Dlatego warto już teraz zabezpieczyć siebie i swoją rodzinę przeciwko tej niebezpiecznej chorobie. Możliwa jest skuteczna profilaktyka w postaci szczepień ochronnych, które niemal w 100% chronią przed zachorowaniem na kleszczowe zapalenie mózgu.