Choroba Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy to choroba autoimmunologiczna. Szacuje się, że cierpi na nie około 800 tys. ludzi w Polsce. W większości są to kobiety, ale Hashimoto diagnozowane jest również u mężczyzn. Jakie objawy tej choroby występują najczęściej u pacjentów i jaki ma wpływ na funkcjonowanie całego organizmu? Co wykorzystuje się przy leczeniu choroby Hashimoto? Odpowiadamy!
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat choroby, zapraszamy do zapoznania się z poniższym materiałem video, Dr. Tadeusz Oleszczuk kompleksowo przybliża w nim zagadnienia, związane z chorobą Hashimoto.
Spis treści:
Choroba Hashimoto to najczęstszy diagnozowany rodzaj zapalenia tarczycy. Nazwa „Hashimoto” pochodzi od nazwiska japońskiego chirurga, Hakaru Hashimoto, który w trakcie swojej pracy w Berlinie w 1912 roku opisał cztery przypadki choroby. Nazwał ją wolami limfatycznymi. Ta nazwa do dziś funkcjonuje w nomenklaturze medycznej wymiennie z Hashimoto, przewlekłym limfocytowym zapaleniem tarczycy oraz autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy.
Schorzenie diagnozuje się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, chociaż więcej przypadków obserwuje się w tej pierwszej grupie. Częstość występowania Hashimoto rośnie wraz z wiekiem – zwiększa się zwłaszcza po 60. roku życia – ale chorują także dzieci i ludzie młodsi. Choroba jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy.
Wiele osób zastanawia się, na czym polega mechanizm choroby Hashimoto. Otóż układ odpornościowy (immunologiczny), który powinien chronić organizm przed patogenami, wskutek nieprawidłowego pobudzenia zaczyna atakować własne komórki tarczycy – gruczołu odpowiadającego za wytwarzanie tyroksyny, kalcytoniny oraz trijodotyroniny. Dosłownie niszczy tarczycę, powodując powstawanie przewlekłego stanu zapalnego, zakłócając prawidłową pracę tarczycy — prowadząc do zmniejszonej produkcji hormonów.
U wielu pacjentów Hashimoto współwystępuje z innymi chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak:
Nie wiadomo, co dokładnie wpływa na rozwój Hashimoto. Wśród czynników powodujących chorobę wymienia się:
Czynniki wywołujące chorobę Hashimoto
Najczęstsze objawy choroby Hashimoto to przede wszystkim:
Co ważne, choroba Hashimoto nie wywołuje bólu w obrębie szyi, ale może powodować powstawanie woli – w pierwszej fazie albo zmniejszenie tarczycy i tworzenie się guzków – w dalszym przebiegu.
Choroba Hashimoto, oprócz wpływu na funkcjonowanie tarczycy, może również wywoływać pewne objawy psychiczne. Pacjenci cierpiący na to schorzenie najczęściej skarżą się na tego rodzaju symptomy choroby, takie jak:
Te objawy mogą wynikać zarówno z niedoczynności tarczycy, jak i z autoimmunologicznego procesu zapalnego wpływającego na układ nerwowy. Ważne jest, aby pacjenci z Hashimoto byli tego świadomi i skonsultowali się z lekarzem w celu oceny i zarządzania ich zdrowiem psychicznym.
W celu zdiagnozowania przewlekłego zapalenia tarczycy wykonuje się badania laboratoryjne – ocena poziomu tyroksyny (TSH) i wolnych hormonów tarczycowych (FT3 i FT4), a także dodatkowo badanie przeciwciał przeciwtarczycowych (głównie anty-TPO, czyli przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie, czasami dodatkowo anty-TG – czyli przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie). Ważny jest także obraz USG tarczycy. W chorobie Hashimoto obserwuje się zmniejszenie albo zwiększenie gruczołu wraz z jego zmniejszoną echogenicznością.
Jakie badania wykorzystuje się przy rozpoznaniu choroby Hashimoto?
Prawidłowe leczenie Hashimoto polega na przyjmowaniu syntetycznego hormonu tarczycy (lewotyroksyny) w odpowiednich dawkach. Preparaty z lewotyroksyną należy brać na czczo, najlepiej o tej samej porze, minimum 30 minut przed posiłkiem i z zachowaniem 2-godzinnego odstępu pomiędzy tabletkami a wypiciem pierwszej kawy. Dawkowanie jest dostosowywane do indywidualnych potrzeb pacjenta — regularne badania krwi pozwalają monitorować poziom hormonów i dostosować dawkę leków.
Ponadto ważne jest prowadzenie zdrowego stylu życia:
Pacjenci z chorobą Hashimoto mogą również korzystać z suplementów diety, takich jak witaminy D i B12, selen, czy omega-3, o ile zostaną one zalecone przez lekarza. W przypadku wystąpienia objawów autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy zmiany skórne, stosuje się odpowiednie leczenie objawowe.
Jak choroba Hashimoto wpływa na organizm? Hashimoto rozwija się powoli – czasami objawy pojawiają się dopiero po kilku latach – i może mieć różne nasilenie. W niektórych przypadkach prowadzi do:
Przeważnie jednak jej symptomy mają łagodny charakter i diagnozowana jest przy okazji rutynowych badań. Nie oznacza to jednak, że należy ją lekceważyć. Świadome bagatelizowanie zapalenia tarczycy może skutkować problemami zdrowotnymi związanymi m.in. z układem rozrodczym, wydalniczym i krwionośnym.
Powikłania nieleczonej choroby Hashimoto:
W przypadku choroby Hashimoto ważne jest stosowanie się do zasad prawidłowego odżywiania. Podstawowymi założeniami takiej diety są:
Ważne jest, aby przed rozpoczęciem jakiejkolwiek diety konsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby dostosować ją do indywidualnych potrzeb.
Nieleczona niedoczynność tarczycy w ciąży może mieć poważne konsekwencje zarówno dla matki, jak i dla rozwijającego się płodu. Niedoczynność tarczycy może prowadzić do:
U matki nieleczona niedoczynność tarczycy może powodować:
Bardzo ważne jest, aby w przypadku ciąży monitorować funkcjonowanie tarczycy, a w przypadku diagnozy niedoczynności tarczycy, leczyć ją odpowiednio pod nadzorem lekarza endokrynologa.
Choroba Hashimoto, podobnie jak choroba Gravesa i Basedova, jest uwarunkowana genetycznie. Oznacza to, że niestety nie można jej zapobiec. Osoby obciążone ryzykiem zachorowania na tego typu schorzenia powinny jednak poinformować lekarzy o tym fakcie, aby uniknąć przyjmowania leków lub substancji, które mogą wpływać na rozwój tych chorób. Ponadto, osoby te powinny regularnie monitorować poziom hormonu tyreotropowego (TSH) w celu wczesnego wykrycia ewentualnej niedoczynności tarczycy — pozwala to uniknąć nasilenia jej objawów.
Bibliografia:
Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.
Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji.
O kortyzolu mówi się, że jest „hormonem stresu” i to właśnie z takim określeniem jest często kojarzony.