Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Nadmierne wydzielanie potu nazywane powszechnie nadpotliwością może zarówno występować w formie uogólnionej, jak i dotyczyć wyłącznie wybranych obszarów ciała. Ta uznawana za uciążliwą dolegliwość dotyczy nie tylko mężczyzn, lecz także kobiet w różnym wieku. Jakie są przyczyny nadpotliwości? Kiedy z tego typu zaburzeniem należy się zgłosić do lekarza i w jaki sposób się je leczy? Odpowiadamy!
Spis treści:
Wydzielanie potu to ważny proces fizjologiczny, którego celem jest utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała. Pot wytwarzany przez gruczoły potowe skóry zawiera wodę, sole mineralne oraz niewielkie ilości substancji organicznych. Gdy temperatura otoczenia wzrasta, organizm reaguje poprzez zwiększone wydzielanie potu, który w kontakcie ze skórą odparowuje, odprowadzając ciepło z powierzchni ciała. W ten sposób następuje chłodzenie organizmu i zapobieganie przegrzaniu. Wydzielanie potu odgrywa także rolę w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej oraz eliminacji niektórych toksyn z organizmu. Dlatego też, mimo że pot może być czasem uciążliwy, pełni ważne funkcje dla utrzymania homeostazy i zdrowia naszego organizmu.
Nadpotliwość (łac. hyperhidrosis) to dolegliwość polegająca na nadmiernym wydzielaniu potu – w ilości znacznie większej niż ta wymagana do termoregulacji organizmu albo wyłącznie w wybranych obszarach – pachy, stopy lub dłonie, albo na całym ciele – dotyczy całej powierzchni skóry. W zależności od tego, czy zaburzenie jest efektem chorób endokrynologicznych takich jak nadczynność tarczycy, cukrzycy, schorzeń układu nerwowego lub chorób hematologicznych, czy wynika ze stresu, lęków albo innych silnych emocji, mówimy o wtórnej lub pierwotnej nadmiernej potliwości.
Problem nadmiernej potliwości najczęściej występuje u młodych pacjentów w okresie dojrzewania, ale może również dotyczyć w znacznym stopniu osób w innych grupach wiekowych, np. pocenie wyłącznie w obrębie nosa nazwane ziarnistością czerwoną nosa diagnozuje się przede wszystkim u dzieci. Nadmierna potliwość objawia się odczuwaniem wilgoci na dłoniach, podeszwach stóp i/lub przesiąkaniem potu przez ubranie.
Główne objawy nadmiernej potliwości obejmują wyraźne pocenie się nawet w sytuacjach niewymagających wysiłku fizycznego:
Jak wspomniano wcześniej, nadpotliwość może być pierwotna, czyli wynikająca ze skłonności osobniczych do odczuwania stresu i przeżywania silnych emocji albo wtórna.
W przypadku nadpotliwości wtórnej wśród potencjalnych przyczyn wymienia się przede wszystkim:
Nadmierna potliwość może wynikać również z wieku i zaburzeń hormonalnych. Np. kobiety w okresie menopauzalnym odczuwają problem ze zwiększonym poceniem się podczas tak zwanych uderzeń gorąca.
Nadmierne pocenie smakowe to rzadkie zaburzenie, które powoduje nieproporcjonalne wydzielanie potu w reakcji na jedzenie lub picie. Osoby dotknięte tym schorzeniem doświadczają nadmiernej potliwości głównie w okolicach twarzy, szyi i klatki piersiowej po spożyciu pokarmów o różnym smaku, a nawet przy samych myślach o jedzeniu.
Nadpotliwość warto skonsultować z dermatologiem, czyli specjalistą chorób skóry. Zazwyczaj tego rodzaju dolegliwość nie wymaga pilnej wizyty, chyba że u pacjenta zauważy u siebie jednostronne zaburzenia pocenia się — wówczas konieczna jest konsultacja z neurologiem lub uogólnionemu nadmiernemu poceniu się towarzyszy spadek masy ciała, powiększenie węzłów chłonnych i/lub świąd — wtedy należy jak najszybciej udać się do dermatologa.
Specjalista przed postawieniem diagnozy przeprowadza dokładny wywiad i badanie pacjenta. Na tej podstawie proponuje leczenie lub kieruje na kolejne konsultacje. W przypadku podejrzenia nadpotliwości najczęściej stosuje się Test Minora — zarówno w procesie diagnostycznym, jak i terapeutycznym, aby określić dokładny obszar nadpotliwości. Polega on na aplikacji jodyny lub roztworu betadyny na skórę, a następnie po wyschnięciu — pokryciu jej skrobią, np. mąką ziemniaczaną. Wówczas obszary dotknięte problemem nadpotliwości, wyraźnie ciemnieją i przybierają kolor brunatno-fioletowy, często niemal czarny.
W jaki sposób leczy się nadmierne wydzielanie potu? Istnieje kilka skutecznych metod leczenia tej dolegliwości:
Część pacjentów decyduje się na wstrzyknięcie toksyny botulinowej – popularnie mówiąc botoksu – odpowiadającej za hamowanie wydzielania acetylocholiny. Zabieg przynosi bardzo dobre efekty, ale wymaga regularnego powtarzania najlepiej co 6 do 12 miesięcy. Najczęściej iniekcje wykonuje się w dołach pachowych. Toksyna botulinowa może zostać wstrzyknięta również w okolicy dłoni i stóp, ale wówczas iniekcje są bolesne.
W leczeniu nadpotliwości wykorzystuje się również metodę chirurgiczną zwaną sympatektomią. Procedura ta, obecnie przeprowadzana głównie za pomocą techniki endoskopowej, polega na przerwaniu pni nerwów współczulnych, co prowadzi do odnerwienia gruczołów potowych. Działanie sympatektomii powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych w obszarze, gdzie odbyła się interwencja, oraz zmniejszenie wydzielania potu. Ta chirurgiczna metoda jest bardzo skuteczna, ale niektóre osoby mogą doświadczać tzw. nadpotliwości kompensacyjnej w innych częściach ciała lub inne powikłania związane z zabiegiem sympatektomii.
Aby zmniejszyć pocenie się i zapewnić uczucie świeżości, często wystarcza regularne stosowanie antyperspirantów zawierających związki glinu. Ważne jest, aby aplikować tego typu preparaty tylko na określone obszary skóry, np. pod pachami i unikać nakładania ich na całe ciało. Blokują one ujścia gruczołów potowych — są to tzw. blokery potu — zawierają wyższe stężenia soli glinu, dostępne w postaci kremów, płynów lub zasypek. Mechanizm ich działania polega na tworzeniu się wodorotlenku glinu — blokuje on gruczoły potowe, a następnie jest stopniowo usuwany wraz z odchodzącym naskórkiem.
Istnieje kilka domowych sposobów, które mogą pomóc w łagodzeniu nadpotliwości:
Warto pamiętać, że problem wzmożonej potliwości może prowadzić do różnych problemów. Jakich? Przede wszystkim na skórze mogą pojawić się tzw. potówki charakteryzujące się nieestetycznym wyglądem i przypominające małe pęcherzyki wokół ujść gruczołów potowych. Ponadto wzmożona aktywność gruczołów potowych — a tym samym kontakt wydzielanego potu z bakteriami obecnymi na skórze może powodować przykry zapach oraz wywoływać stany zapalne, szczególnie w:
Warto również pamiętać, że zwiększona potliwość stóp może również prowadzić do infekcji grzybiczych.
Nadmierna potliwość może prowadzić do:
Bibliografia:
Anemia nazywana inaczej niedokrwistością to stan, w którym liczba erytrocytów albo ilość zawartej w nich hemoglobiny nie jest wystarczająca do odpowiedniego natlenienia tkanek. Na niedokrwistość narażone są szczególnie małe dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze oraz mające niektóre choroby przewlekłe. Co zalicza się do przyczyn anemii? W jaki sposób objawia się ta choroba?
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
Zasłabnięcie to zaburzenie funkcji życiowych – krótkotrwałe osłabienie organizmu, które samo w sobie zazwyczaj nie jest groźne, ale może być efektem poważnych problemów zdrowotnych. Jakie są przyczyny zasłabnięć? Czym różni się zasłabnięcie od omdlenia? Jak postępować w obu przypadkach?
