Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Białe zmiany na paznokciach to często występująca dolegliwość, która z jednej strony może okazać się tylko niegroźnym problemem estetycznym, a z drugiej – poważnym schorzeniem. Leukonychia może wskazywać na choroby wewnętrzne, zatrucie metalami ciężkimi lub też obniżony poziom składników mineralnych i witamin. Czy kiedykolwiek zauważyłeś białe plamki na swoich paznokciach? Zastanawiałeś się, co mogą oznaczać i jakie problemy zdrowotne mogą sygnalizować? Z tego artykułu dowiesz się więcej o białych plamkach na paznokciach – co oznaczają, jak przebiega diagnostyka i leczenie, a także czy można im zapobiegać, aby nie wpływały na jakość Twojego życia i zdrowia.
Główne elementy tworzące paznokieć to płytka, wał i łożysko paznokcia. Paznokcie są zbudowane z komórek podobnych do tych obecnych w skórze, dlatego nazywa się je przydatkami skóry. Rolą paznokci jest ochrona opuszek palców przed uszkodzeniami mechanicznymi i wnikaniem drobnoustrojów, a także wspomaganie zmysłu dotyku i zdolności chwytnych.
Płytka paznokcia jest twardą blaszką zbudowaną przede wszystkim z keratyny. Jest to białko włókienkowe wyróżniające się odpornością na działanie czynników zewnętrznych. Część położona bliżej brzegu wolnego jest nazywana trzonem. Z kolei korzeń to proksymalna część płytki paznokciowej, w obrębie której występuje charakterystyczna jasna półksiężycowata struktura, czyli obłączek.
Wał paznokcia jest fałdem skóry właściwej otaczającym płytkę z trzech stron – od boków i tyłu. Tylne brzegi paznokci są oddzielone od skóry palców za pomocą skórek.
Łożysko paznokcia to struktura oddzielająca płytkę od znajdującego się niżej paliczka. W jego obrębie występuje macierz, która zawiera komórki macierzyste niezbędne w procesach wzrastania i odbudowy. Po podziałach przemieszczają się one w stronę wolnego brzegu i rogowacieją.
Leukonychia należy do zaburzeń płytki paznokcia i manifestuje się obecnością białych przebarwień na jej powierzchni. Zazwyczaj jest to schorzenie o charakterze nabytym, przypadki warunkowane genetycznie są bardzo rzadkie. Przebieg choroby zależy od przyczyny, ogólnego stanu zdrowia, a także innych indywidualnych dla danego pacjenta czynników.
Wyróżniamy 3 główne typy morfologiczne leukonychii:
Z anatomicznego punktu widzenia leukonychię można podzielić na:
Pojawienie się białych plamek w obrębie paznokci może być zarówno wynikiem działania czynników zewnętrznych, jak i nieprawidłowości wewnątrzustrojowych – chorób wewnętrznych i niedoborów składników odżywczych w organizmie. Ten niepozorny objaw nigdy nie powinien być bagatelizowany, gdyż może oznaczać poważne problemy ze zdrowiem oraz negatywny wpływ stylu życia na wygląd paznokci.
Częstą przyczyną występowania plamek na paznokciach są urazy. Gdy są one obecne jedynie na paznokciach u stóp, przyczyną może być noszenie zbyt ciasnego obuwia. Wynika to z faktu, że aparat paznokciowy jest delikatną strukturą, która z łatwością ulega uszkodzeniu pod wpływem nacisku.
Z kolei za plamki na paznokciach u dzieci w dużej mierze odpowiada innym typ urazu, a mianowicie obgryzanie paznokci. W tym przypadku również dochodzi do osłabiania łożyska i płytki. Choroba bywa także powikłaniem po zabiegach manicure, o czym świadczą białe pasma na paznokciach po zdjęciu hybrydy występujące u wielu kobiet.
Wpływ stanu zdrowia oraz stylu życia na stan paznokci jest niedoceniany. Tymczasem przebarwienia mogą być jedną z pierwszych oznak, że w organizmie toczy się choroba. Nieprawidłowości paznokci pojawiają się często w przebiegu schorzeń dotyczących narządów takich jak wątroba, nerki, szpik kostny i skóra. Z tego powodu tego typu zmiany zawsze należy skonsultować z lekarzem.
Przyczyny białych plam na paznokciach należy upatrywać w następujących schorzeniach:
Poza urazami i chorobami białe plamki na paznokciach mogą świadczyć o niedoborach witamin i składnikówmineralnych. Warto zdawać sobie sprawę, że utrzymanie zdrowej kondycji przydatków skóry takich jak włosy czy paznokcie wymaga zbilansowania kilkudziesięciu różnych mikro- i makroelementów, a także odpowiedniego poziomu białka. Z tego względu przebarwienia pojawiają się szczególnie często u osób stosujących diety eliminacyjne.
Szczególnie ważny jest niedobór cynku. Ten pierwiastek jest kluczowy dla wzrostu i regeneracji tkanek, syntezy DNA i RNA oraz produkcji białek strukturalnych. Są to procesy warunkujące wzrost, regenerację i wytrzymałość paznokci. Zbyt niski poziom cynku sprawia, że paznokcie rosną wolniej i mają osłabioną strukturę. Na niedobory cynku narażeni są weganie i wegetarianie, a także osoby przyjmujące w dużych ilościach produkty bogate w fitany i oksalany (szpinak, soja, herbata) oraz żywność przetworzoną. Do rzadszych przyczyn należą zaburzenia wchłaniania i choroby wrodzone, na przykład choroba Wilsona. Produkty z wysoką zawartością tego minerału to owoce morza, wołowina, nerkowce, migdały i fasola.
Zbyt niskie poziomy żelazaw organizmie są powodem wystąpienia wielu nieprzyjemnych objawów, na przykład zmęczenia, trudności z oddychaniem i bladości. Jako składnik hemoglobiny żelazo bierze udział w dostarczaniu tlenu i substancji odżywczych do niemal każdej komórki ludzkiego ciała, w tym do paznokci. Paznokcie osób z niedoborem żelaza są blade, zniekształcone i często pokryte białymi plamkami. Niski poziom tego minerału to najczęściej wynik niedostatecznej podaży w diecie. Niedobór żelaza może być także sygnałem, że w organizmie dochodzi do nadmiernej utraty krwi. Tak dzieje się przy obfitych miesiączkach, a także wrzodach i nowotworach żołądka.
Spośród witamin, najważniejsza z punktu widzenia włosów i paznokci, jest biotyna. Odgrywa ona rolę w reakcjach enzymatycznych, a także komunikacji międzykomórkowej. Jej niski poziom może przyczyniać się do białych przebarwień na paznokciach i ich łamliwości, a także wypadania i łamliwości włosów. Produkty bogate w biotynę to banany, pomidory, jajka, orzechy, drożdże, awokado oraz wątróbka.
Białe plamki na paznokciach powstają również z niedoboru wapnia. Ten pierwiastek bierze udział w procesach mineralizacji kości i keratynizacji. Gdy go brakuje, różnicowanie komórek staje się praktycznie niemożliwie. Skóra osób z niedoborem wapnia staje się sucha i podrażniona, włosy szorstkie, a paznokcie kruche i łamliwe. Według najnowszych doniesień niski poziom wapnia nie stanowi bezpośredniej przyczyny powstawania białych plamek na paznokciach, ale raczej zwiększa podatność płytki i łożyska na uszkodzenia.
Białe plamki na paznokciach mogą sygnalizować braki mikroelementów, takich jak cynk, żelazo czy wapń. Niewłaściwa dieta, szczególnie eliminacyjna, często przyczynia się do tych niedoborów, które negatywnie wpływają na wzrost i kondycję paznokci. Zrównoważona dieta, bogata w wymienione składniki, jest kluczowa dla ich zdrowia.
Do najbardziej niebezpiecznych przyczyn przebarwień na płytce należą zatrucia metalami ciężkimi. Białe plamki pojawiają się w przypadku ekspozycji na groźne dla życia pierwiastki takie jak ołów, rtęć, kadm, arszenik lub tal. Zazwyczaj towarzyszą im objawy ze strony innych układów i narządów, na przykład zaburzenia funkcji poznawczych, przewlekłe zmęczenie, zaburzenia widzenia, osłabienie apetytu czy problemy ze snem.
W zależności od przyczyny w przebiegu tej choroby zajęta może być całość lub część płytki na jednym, kilku lub wszystkich palcach. Białe ślady występują zarówno na paznokciach dłoni, jak i stóp. Mogą przybierać różne kształty takie jak kropki, linie czy plamy. Jednocześnie paznokcie często stają się łamliwe i pozbawione połysku.
Podstawą do rozpoznania choroby będzie dla lekarza wywiad oraz badanie przedmiotowe. Specjalista jest w stanie ocenić stan dłoni i paznokci i wysunąć pierwsze hipotezy. Bardzo istotne będą przekazane przez pacjenta informacje na temat okoliczności, w których pojawił się problem, takich jak zmiana diety czy ekspozycja na alergeny i substancje toksyczne.
Przy podejrzeniu infekcji bakteryjnej lub grzybicy dermatolog może zdecydować się na pobranie próbki do badań mikrobiologicznych, lub wykonać szybki test z wodorotlenkiem potasu.
Duże znaczenie mogą mieć również badania laboratoryjne krwi (morfologia, jonogram, hormony tarczycy, parametry pracy nerek, poziom witamin z grupy B, Fe, Ca i Zn), zwłaszcza gdy pacjent zgłasza inne niepokojące objawy.
Lekarz, oceniając stan paznokci i zbierając informacje od pacjenta, może wstępnie ocenić przyczynę problemów. Podejrzenie infekcji może zostać zweryfikowane przez wywiad medyczny lub bardziej szczegółowe badania krwi.
Białe plamki na paznokciach nie muszą oznaczać leukonychii. Należy różnicować je z innymi chorobami paznokci, takimi jak:
Leczenie białych plamek na paznokciach polega przede wszystkim na leczeniu choroby podstawowej. Nie ma uniwersalnego leku na leukonychię, dlatego niezbędne jest zdiagnozowanie czynnika wywołującego zmiany i wdrożenie celowanej terapii.
Przy niedoborach witamin i minerałów kluczowa będzie skuteczna suplementacja. Efekt preparatów zawierających cynk, żelazo, wapń czy witaminy z grupy B nie będzie widoczny natychmiast, dlatego ważna jest systematyczność. Oprócz tego należy zadbać o zbilansowaną dietę.
Leukonychia spowodowana białą grzybicą paznokci jest leczona za pomocą preparatów przeciwgrzybiczych w formie roztworu na skórę lub lakieru do paznokci. W cięższych przypadkach może być konieczne zastosowanie leków w formie doustnej.
Jeśli zmiany są wynikiem urazu, będą one znikać stopniowo bez leczenia wraz ze wzrastaniem paznokcia. W przypadku zmian na paznokciach stóp może to zająć ponad rok.
Nie można w pełni uchronić się przed przebarwieniami na paznokciach, jednak jest kilka sposobów pozwalających ograniczyć ryzyko ich wystąpienia:
Choć nie da się całkowicie wyeliminować ryzyka pojawienia się przebarwień na paznokciach, przestrzeganie podstawowych zasad ochrony i pielęgnacji może pomóc tego uniknąć. Dbałość o ochronę skóry i paznokci, zdrowe nawyki żywieniowe oraz regularne wizyty kontrolne nie gwarantują pełnej ochrony przed wszelkimi zmianami w wyglądzie paznokci, natomiast są kluczowe i warto o nich pamiętać.
Konsultacja merytoryczna lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.
Cukrzycę ciążową rozpoznaje się u 3-12% kobiet. W ostatnich latach zaburzenia gospodarki węglowodanowej u kobiet ciężarnych stają się coraz częściej doskwierającym problemem. Najprawdopodobniej wynika to z faktu powszechnego problemu nadwagi i otyłości, niskiego poziomu aktywności fizycznej oraz coraz późniejszego wieku, w którym to pary zaczynają starać się o dziecko. Czy można zapobiegać cukrzycy ciążowej i jak należy postępować, kiedy już się rozwinie?
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
Krztusiec to ostra, bakteryjna choroba zakaźna układu oddechowego, która charakteryzuje się między innymi napadami silnego kaszlu. Choć chorobie można zapobiegać dzięki szczepieniom, w ostatnich latach dochodzi do wyraźnego wzrostu zachorowalności, zwłaszcza wśród osób dorosłych. Wyjaśniamy. jak można zarazić się krztuścem i kto powinien poddać się szczepieniom ochronnym.
