Grzybica paznokci – rodzaje, objawy, zapobieganie. Czym grozi nieleczona grzybica?

Spis treści:

1. Czym jest grzybica paznokci?
2. Jakie są czynniki ryzyka rozwoju grzybicy paznokci?
3. Grzybica paznokci – rodzaje
4. Jakie są objawy grzybicy paznokci?
5. Jak leczyć grzybicę paznokci?
6. Czym grozi nieleczona grzybica paznokci?
7. Jak ustrzec się przed grzybicą paznokci?

Czym jest grzybica paznokci?

Grzybica paznokci, nazywana inaczej onychomikozą, to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób płytki paznokcia o podłożu infekcyjnym. Zakłada się, że cierpi na nią nawet 13% ludzkości – jest powszechna, dlatego łatwo się nią zarazić. Grzybicę paznokci wywołują m.in. dermatofity, drożdżaki i pleśnie. Najczęściej pacjenci zgłaszają się do lekarza z grzybicą paznokci będącą efektem zakażenia dermatofitami Trichophyton rubrum.

Grzybica paznokci – czynniki ryzyka

Do czynników ryzyka rozwoju grzybicy paznokcia należą::

• otyłość;
• cukrzyca;
• anemia;
• choroby układu odpornościowego, hormonalnego;
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe;
• problemy związane z układem krążenia;
• przebyta chemioterapia;
• stosowanie sterydów i długotrwałe przyjmowanie antybiotyków;
• noszenie zakrytych ciasnych butów i skarpet z tworzyw sztucznych;
• zbyt krótkie obcinanie paznokci;
• zakładanie niezdezynfekowanego wypożyczanego obuwia;
• niezakładanie klapek na basenach;
• współdzielenie np. ręcznika z osobą zakażoną;
• zarówno w przypadku grzybicy paznokci rąk, jak i stóp korzystanie z usług kosmetyczek, które nie dbają o właściwą sterylizację sprzętu.

Rodzaje grzybicy paznokci

Jakie są rodzaje grzybicy paznokci? Grzybicę różnicuje się ze względu na miejsce występowania zmian. Stąd mówi się o różnych jej odmianach:

• grzybicy podpaznokciowej dalszej i bocznej (DLSO) – ten rodzaj grzybicy diagnozowany jest najczęściej. Zmiana zabarwienia paznokcia pojawia się w dalszym brzegu paznokcia i/lub po bokach, a następnie rozprzestrzenia się do środka. DLSO objawia się kremowożółtym zabarwieniem płytki oraz kruchością i łamliwością paznokcia.
• grzybicy podpaznokciowej bliższej (PSO) – PSO zazwyczaj dotyczy paznokci rąk. Rozwija się od bliższej części płytki, czyli wału okołopaznokciowego i obrębka naskórkowego. Najczęściej ten rodzaj grzybicy jest efektem urazu albo chorób przewlekłych takich jak cukrzyca, choroby autoimmunologiczne, zaburzenia wydzielania hormonów lub choroby Raynauda.
• grzybicy powierzchownej (SWO) – nazywanej inaczej powierzchowną białą onychomikozą. Charakteryzuje się występowaniem białego nalotu na płytkach paznokci (stąd nazwa), ale w niektórych przypadkach nalot ten może mieć również czarną barwę, przez co stosunkowo łatwo można rozpoznać grzybicę paznokci.
• grzybicy wewnątrzpłytkowej (EO) – dość rzadko występujący rodzaj grzybicy, który nie daje na początku widocznych objawów. Zakażenie rozwija się bezpośrednio w płytce. Dopiero po pewnym czasie pojawia się charakterystyczne blaszkowate złuszczanie paznokcia.
• grzybicy dystroficznej (TDO) – to najbardziej zaawansowane stadium grzybicy obejmujące całą płytkę paznokcia.

Grzybica paznokci – objawy

Wiele osób zastanawia się, jak wygląda grzybica paznokci i po czym poznać tą chorobę. Charakterystyczne objawy grzybicy paznokci to, m.in.:

• występowanie przebarwień na paznokciach (białych, żółtych, brązowych, czarnych),
• kruchość i łamliwość płytki;
• odkształcenia paznokci;
• zgrubienia paznokci;
• pofałdowania płytki paznokci;
• odklejanie się paznokcia od łożyska;
• nieprzyjemny zapach paznokci;
• zaczerwienienie;
• ból i ocielenie skóry wokół paznokcia.

W tym ostatnim przypadku grzybicy towarzyszy zapalenie wałów paznokciowych. Jeżeli grzybica jest zaawansowana, pojawiają się dolegliwości bólowe w zajętych palcach.

Co ważne, zmiany mogą występować wyłącznie na jednym paznokciu albo z czasem przenosić się na pozostałe. W przypadku paznokci stóp obserwuje się najczęstsze występowanie grzybicy na pierwszym i piątym palcu.

Leczenie grzybicy

Leczenie grzybicy paznokci jest procesem długotrwałym i stosunkowo trudnym. Jeżeli zmiany dotyczą kilku paznokci, najczęściej stosuje się preparaty farmakologiczne w ramach tak zwanej terapii pulsowej. Lek podaje się przez 7 dni, a następnie robi się trzytygodniową przerwę i ponownie przyjmuje przez 7 dni. Pełna kuracja trwa 3 miesiące. Oprócz tego w niektórych przypadkach zaleca się laseroterapię, aby wspomóc leczenie grzybicy paznokci.

Żeby grzybica nie powróciła, bardzo ważne jest zachowanie zasad higieny i pamiętanie o dezynfekcji butów oraz skarpet specjalistycznymi preparatami przed ponownym założeniem.

Do jakiego lekarza udać się z grzybicą paznokci?

By potwierdzić lub wykluczyć występowanie grzybicy paznokci zaleca się konsultację z lekarzem rodzinnym lub dermatologiem. Lekarz przeprowadza badanie poprzez dokładne obejrzenie dotkniętych grzybicą paznokci oraz pobieranie próbek do badań laboratoryjnych w celu potwierdzenia diagnozy choroby. Na podstawie wyników badań specjalista jest w stanie ocenić stopień zaawansowania infekcji, a także zaplanować odpowiednie leczenie.

Grzybica paznokci – powikłania

Nieleczona grzybica paznokci może prowadzić do różnych powikłań i problemów zdrowotnych, np.:

• Rozprzestrzeniania się infekcji — grzybica paznokci może się rozprzestrzeniać na inne paznokcie, skórę dłoni i stóp oraz na inne osoby w wyniku bezpośredniego kontaktu. Może to prowadzić do ogólnego zaostrzenia infekcji, co nie sprzyja leczeniu grzybicy paznokci.
• Uszkodzenia paznokci — grzybica paznokci może powodować deformację, rozwarstwienie i zgrubienie, a także łamliwość paznokci. Mogą one stać się kruche, co utrudnia ich obcinanie. W zaawansowanych przypadkach chory paznokieć może nawet odpaść lub oderwać się od łożyska paznokcia.
• Bólu i dyskomfortu — grzybica paznokcia może powodować ból, szczególnie gdy ulega on zniszczeniu lub gdy infekcja dociera do tkanek wokół niego. Wówczas chodzenie, noszenie obuwia i wykonywanie codziennych czynności może stać się bolesne i niekomfortowe.
• Infekcji wtórnej — zakażone paznokcie mogą być podatne na infekcje wtórne bakteryjne. Bakterie mogą łatwo dostać się do uszkodzonych tkanek wokół paznokci i spowodować stan zapalny, zaczerwienienie, opuchliznę i bolesność.
• Obniżenie jakości życia — zwłaszcza jeśli infekcja staje się przewlekła. Osoby cierpiące na grzybicę paznokci często odczuwają wstyd, przez co unikają chodzenia na basen, plażę czy publiczne miejsca, gdzie mogą obnażyć zakażone paznokcie.

Jak ustrzec się przed grzybicą paznokci?

Wiele osób zastanawia się, w jaki sposób może zapobiec rozwojowi grzybicy paznokci. Warto pamiętać, że podstawą są działania profilaktyczne. Jakie? Oto kilka z nich:

• Najlepiej unikać chodzenia boso w miejscach takich jak basen, sauna, szatnie, prysznice, siłownie itp.
• Korzystać wyłącznie z dobrych salonów kosmetycznych, gdzie dba się o używanie jednorazowych przyrządów do paznokci albo o właściwą sterylizację tych wielorazowych.
• Dokładnie myć ręce i stopy, pamiętając o osuszeniu skóry i prawidłowej pielęgnacji paznokci.
• Warto również właściwie dobierać obuwie – kupować to nieuciskające stopy – i skarpety z naturalnych materiałów.
• Jeżeli ktoś z domowników ma grzybicę, nie powinno się używać tych samych ręczników, cążek, nożyczek itp.