Częstomocz, czyli zbyt częste oddawanie moczu, nie jest schorzeniem, które się leczy. To objaw mogący wskazywać m.in. na infekcje układu moczowego, cukrzycę, gruźlicę, reaktywne zapalenie stawów, a nawet niedoczynność przysadki mózgowej. Żadnej z tych chorób nie należy lekceważyć. Kiedy częste korzystanie z toalety powinno być powodem do niepokoju?
Mówi się, że przeciętny człowiek oddaje mocz 7 lub 8 razy na dobę. Zazwyczaj odczuwamy parcie na pęcherz wtedy, gdy w środku znajduje się od 200 do 350 ml moczu. To, kiedy pojawi się potrzeba pójścia do toalety, jest sprawą bardzo indywidualną – są osoby, które mogą utrzymać w pęcherzu nawet 500 ml moczu, a są takie, które przy niecałych 200 ml będą musiały go opróżnić. Kiedy podejrzewa się częstomocz? Gdy pacjent oddaje mocz więcej niż 8 razy w ciągu dnia i przynajmniej dwa razy w nocy albo gdy w porównaniu do typowej dla niego częstotliwości odczuwa konieczność częstszych wizyt w toalecie. Problemem jest także ciągłe odczuwanie parcia na pęcherz nawet bezpośrednio po mikcji.
Jakie są przyczyny częstego oddawania moczu? Najwięcej osób cierpi na częstomocz wynikający ze stanów zapalnych pęcherza moczowego i cewki moczowej. Wówczas mikcji towarzyszy silne uczucie pieczenia w cewce moczowej, ból w dole brzucha lub w okolicy lędźwiowej, nagłe parcie na pęcherz, problemy z utrzymaniem moczu, a nawet krwiomocz. Czasami w przebiegu infekcji pojawia się ogólne złe samopoczucie i podwyższona temperatura.
Częstomocz może towarzyszyć również chorobom przewlekłym, m.in.:
W wielu przypadkach częstomocz jest efektem nadmiernego spożycia płynów wynikającego np. z psychogennego zwiększonego pragnienia, zażywania leków powodujących uczucie suchości w ustach, chorób podwzgórza oraz przyjmowania diuretyków np. preparatów moczopędnych (furosemid, tiazydy), ziół (żurawina, pokrzywa, skrzyp), kawy, napojów typu cola i alkoholu.
W rzadkich przypadkach zbyt częste oddawanie moczu może być objawem uszkodzenia mózgu lub rdzenia kręgowego – stref odpowiedzialnych za przesyłanie informacji z mózgu do pęcherza i odwrotnie.
Oprócz tego częstomocz występuje u kobiet ciężarnych, u których rozwijający się płód naciska na ściany pęcherza moczowego oraz u mężczyzn z rozrostem stercza, czyli przerostem prostaty. W tym ostatnim przypadku oddawaniu moczu towarzyszą problemy z rozpoczęciem mikcji i osłabienie strumienia moczu.
Kiedy powinno się skonsultować z lekarzem? Wtedy, gdy zauważy się konieczność częstszych niż zawsze wizyt w toalecie, o ile nie jest to spowodowane wypiciem dużej ilości płynów lub wzięciem leków moczopędnych. Wskazaniem do konsultacji są również wszelkie objawy bólowe towarzyszące oddawaniu moczu, naglące parcie na mocz, problemy z utrzymaniem moczu oraz swędzenie i pieczenie. Lekarz po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu stwierdzi, jakie badania diagnostyczne będą konieczne. Najczęściej wykonuje się badanie ogólne moczu, a czasami także posiew. W razie podejrzenia cukrzycy należy przeprowadzić badania krwi, zaś w przypadku chorób narządu rodnego – USG dopochwowe. Jeżeli przypuszczalną przyczyną częstomoczu u mężczyzny jest przerost gruczołu krokowego, zleca się USG oraz poziom PSA. W wielu przypadkach pomocne będzie również USG jamy brzusznej, na podstawie którego można ocenić stan nie tylko pęcherza moczowego i nerek, lecz także innych narządów.