Pakiet badań diagnostyka cukrzycy

Cukrzyca obejmuje coraz więcej ludzi na całym świecie. Na ten moment, na cukrzycę w Polsce chorują ponad 3 miliony osób, przy czym prawie milion to przypadki niezdiagnozowane. Trafna diagnostyka cukrzycy możliwa jest natomiast dzięki badaniom, oferowanym przez placówki POLMED. 

Cukrzyca typu 1 – objawy 

Pierwszy typ cukrzycy ma podłoże autoimmunologiczne. Oznacza to, że układ odpornościowy zaczyna walczyć z własnymi komórkami, ponieważ uważa je za obce. W efekcie dochodzi do tego, że niszczone są komórki beta trzustki, które odpowiadają za wydzielanie insuliny. To z kolei prowadzi do wzrostu poziomu cukru we krwi. Dzieje się tak, ponieważ prawidłowe działanie insuliny umożliwia utrzymanie stężenia glukozy we krwi na odpowiednim poziomie. Jakie objawy świadczą o cukrzycy typu 1? 

Wśród objawów cukrzycy typu 1 wyróżnić można m.in.: 

• wzmożone pragnienie, powodujące picie dużej płynów, a w efekcie – częste oddawanie moczu, 
• senność, 
• osłabienie organizmu, 
• spadek masy ciała, następujący pomimo wzrostu apetytu, 

Objawy cukrzycy typu 2 

Cukrzyca typu 2, podobnie jak pozostałe typy, jest chorobą metaboliczną. Przy cukrzycy typu 2 występuje oporność na insulinę lub jej niedobór. Cukrzyca typu 2 początkowo rozwija się bezobjawowo. Niepokojące symptomy pojawiają się w momencie, gdy organizm nie potrafi samodzielnie zadbać o prawidłowy poziom glukozy we krwi na czczo. Wówczas może pojawić się: 

• duże pragnienie i częste oddawanie moczu, 
• osłabienie, 
• infekcje układu moczowo-płciowego, 

• czasem – utrata masy ciała, wynikająca z braku insuliny – dzieje się tak, ponieważ zdrowy organizm czerpie energię z glukozy (transportowanej przez insulinę); organizm cukrzyka musi natomiast szukać innych źródeł energii i znajduje je w tkance tłuszczowej, która w związku z tym sukcesywnie się zmniejsza. 

Diagnostyka cukrzycy 

Podstawowym badaniem w diagnostyce cukrzycy jest oznaczenie stężenia glukozy we krwi i w moczu. Nieprawidłowa glikemia, a więc podwyższony poziom glukozy we krwi, wskazywać będzie na występowanie cukrzycy. Wartości referencyjne to 70-99 mg/dl/ (glikemia na czczo). Ponadto, sygnałem, świadczącym o rozwijającej się chorobie, jest obecność glukozy w moczu. 

Innym badaniem, pomocnym w diagnostyce cukrzycy jest również oznaczenie HbA1C, czyli hemoglobiny glikowanej. Cukrzycę rozpoznaje się wówczas, gdy jej wskaźnik wynosi powyżej 6,5%. Co więcej, badanie to pozwala także na wykrycie różnorodnych powikłań, związanych z rozwojem choroby. Nieprawidłowy poziom hemoglobiny glikowanej, utrzymujący się pomimo stosowanego leczenia, świadczyć będzie właśnie o powikłaniach choroby. 

Osoby, chorujące na cukrzycę, minimum raz w roku wykonać powinny lipidogram. W jego skład wchodzi pomiar stężenia cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL, cholesterolu HDL oraz triglicerydów. Regularna profilaktyka pozwoli zapobiec chorobom układu sercowo-naczyniowego. W tym celu diabetycy monitorować powinni także poziom homocysteiny. Pomiar jej stężenia jest pomocny m.in. w ocenie ryzyka wystąpienia chorób o podłożu miażdżycowym i zakrzepowym.  Oprócz wymienionych badań, istotne jest również stężenie mikroalbuminurii. Wskaźnik ten wskazywać może na powikłania, związane z rozwojem cukrzycy, takie jak choroby nerek lub ich niewydolność. 

Cukrzyca ciążowa 

O cukrzycy ciążowej mówić możemy wówczas, gdy podwyższony poziom glukozy we krwi pojawia się u kobiety tylko wtedy, gdy jest ona w ciąży. Urodzenie dziecka sprawia zazwyczaj, że choroba ustępuje. W tym przypadku schorzenie ma podłoże hormonalne. Podczas ciąży organizm kobiety wydziela bowiem hormony, które zaburzają działanie insuliny, co w efekcie prowadzi do podwyższonego poziomu glukozy we krwi. Cukrzyca ciążowa może rozwijać się bezobjawowo, w związku z czym bardzo istotne jest, aby ciężarne kobiety wykonywały systematyczne badania kontrolne. W celu wykluczenia lub potwierdzenia cukrzycy ciążowej wykonuje się doustny test obciążenia glukozą. O występowaniu choroby świadczyć będzie stężenie glukozy, wynoszące co najmniej 11,1 mmol/l. 

Przyczyny cukrzycy 

Czynniki, wpływające na rozwój cukrzycy, uzależnione są od konkretnego rodzaju choroby. W przypadku cukrzycy typu 1, ciężko określić jej bezpośrednie przyczyny. Wiadomo jednak, że istnieją pewne dziedziczone predyspozycje do występowania choroby. Co więcej, jej źródłem są również nabyte mechanizmy immunologiczne, które prowadzą do niszczenia komórek beta trzustki, odpowiedzialnych za produkcję insuliny. 

Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku cukrzycy typu 2. W tym wypadku, wyróżnić możemy dwie bezpośrednie przyczyny, wywołujące chorobę. Są to insulinooporność lub zbyt małe wytwarzanie insuliny przez trzustkę. Co więcej, ten rodzaj cukrzycy związany jest z dziedziczeniem. Ponadto, istnieją czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia choroby. Należą do nich m.in.: 

• otyłość i nadwaga, 
• wiek – z biegiem lat ryzyko jest większe, 
• płeć – częściej chorują kobiety, 
• nadciśnienie tętnicze, 
• za mała ilość snu, 

• nadczynność tarczycy, 
• choroby nowotworowe trzustki, 
• przemęczenie i stres, 
• niewłaściwa dieta. 

Kiedy wykonać badanie na cukrzycę? 

Badania na cukrzycę wykonać powinny osoby, które zauważyły u siebie symptomy, mogące świadczyć o obecności i rozwoju choroby. Szczególne zaniepokojenie wzbudzić powinny przewlekłe zmęczenie i ciągłe osłabienie organizmu, gwałtowna utrata masy ciała oraz bardzo częste oddawanie moczu. Wówczas warto wykonać badanie poziomu glukozy we krwi, aby potwierdzić lub wykluczyć występowanie cukrzycy. Trafna i szybka diagnostyka umożliwi wdrożenie odpowiedniego leczenia, dzięki któremu unikniemy groźnych dla zdrowia powikłań. 

Badanie na cukrzycę – jak się przygotować? 

Podstawowe badanie diagnostyczne w kierunku cukrzycy, polegające na sprawdzeniu poziomu glukozy we krwi, wykonywane jest na czczo. W związku z tym, od ostatniego posiłku przed rozpoczęciem badania upłynąć powinno od 8 do 12 godzin. Co więcej, w tym czasie pacjent powinien pić jedynie wodę – należy z rezygnować z innych, w tym słodzonych napojów, które mogłyby wpłynąć na poziom glukozy we krwi. Ponadto, przed badaniem wskazane jest ograniczenie do niezbędnego minimum wysiłku fizycznego oraz odpoczynek na 10-15 minut przed pobraniem krwi.