Nerki to niezwykle organy, bez których niemożliwe byłoby prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu. W uproszczeniu, odpowiedzialne są za oczyszczanie organizmu ze szkodliwych lub też po prostu zbędnych substancji. Nerki filtrują osocze i produkują mocz, z którym te substancje są wydalane. Muszą odfiltrować 20-150 litrów krwi, aby wyprodukować 1-2 litry moczu.
Upośledzenie funkcji nerek prowadzi do zatrucia organizmu i wiąże się z zagrożeniem życia człowieka. Choroby nerek mogą rozwijać się latami, niszcząc te narządy, a przy tym nie dając żadnych symptomów. Warto raz w roku wykonać badania kontrolne, zwłaszcza, jeśli pojawiają się m.in. następujące objawy:
Szkodliwe produkty przemiany materii wydalane z moczem, ich podwyższone stężenie we krwi zazwyczaj świadczy o niewydolności nerek. Stężenie kreatyniny jest wykorzystywane do obliczenia eGFR (p. niżej).
Badanie krwi bardzo dobrze określające wydolność nerek, tzn. ich zdolność do filtrowania osocza krwi.
Jedno z podstawowych badań laboratoryjnych, które umożliwia rozpoznanie wielu chorób. Nieprawidłowy ciężar właściwy moczu może świadczyć m.in. o odwodnieniu, upośledzonej funkcji nerek, niektórych zaburzeniach hormonalnych. Niewielkie ilości glukozy w moczu mogą występować jedynie u zdrowych kobiet w ciąży, u innych osób obecność glukozy w moczu jest następstwem cukrzycy. Zbyt duża ilość białych krwinek i białka w moczu może wskazywać na bakteryjne zakażenia układu moczowego (niekiedy bezobjawowe), zaś krwinek czerwonych – o różnych schorzeniach każdego odcinka dróg moczowych. Obecność białka lub wałeczków może świadczyć o uszkodzeniu nerek.
Polega na próbie hodowli ewentualnych bakterii znajdujących się w moczu; jeśli ich nie ma – wynik określa się jako ujemny, jeśli są – dokonuje się ich identyfikacji, określa ilość oraz na jakie antybiotyki są wrażliwe, a na jakie oporne, co pozwala dobrać odpowiedni antybiotyk.
Produkt przemiany materii, którego nadmierna ilość może się odkładać np. w nerkach lub stawach.
Tzw. „elektrolity” – podstawowe jony wpływające na funkcjonowanie wszystkich komórek; np. przy zatrzymaniu wody w organizmie dochodzi do spadku stężenia sodu, a przy niewydolności nerek – do wzrostu stężenia potasu.
Podwyższone stężenie wapnia może prowadzić do kamicy dróg moczowych.
