Kamica nerkowa to schorzenie układu moczowego charakteryzujące się odkładaniem w drogach moczowych twardych nierozpuszczalnych złogów, które – jeżeli są na tyle małe – mogą zostać usunięte z moczem. Jeśli do tego usunięcia nie dojdzie, na złogach pojawią się kolejne warstwy powodujące ich powiększanie. Ostatecznie powstaną tak zwane kamienie nerkowe wymagające leczenia farmakologicznego a nawet operacyjnego. Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia kamicy nerkowej?
Z tego artykułu dowiesz się:
O kamicy nerkowej lub inaczej kamicy moczowej mówi się wtedy, gdy w nerkach lub innych częściach dróg moczowych powstają złogi – kamienie nerkowe – w wyniku wytrącania się związków chemicznych, których stężenie jest na tyle wysokie, że nie ulegają one rozpuszczeniu i wydaleniu z moczem.
Początkowo mamy do czynienia z tzw. piaskiem w nerkach, czyli drobnymi, pojedynczymi kryształkami wspomnianych substancji, które z czasem łączą się w większe masy. W większości przypadków lokalizują się one w obrębie kielichów lub miedniczek nerkowych. Na kamicę nerkową najczęściej chorują mężczyźni w wieku od 30 do 50 lat, ale tak naprawdę może się ona objawić u osób w każdym wieku. Warto zaznaczyć, że w niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy występują predyspozycje rodzinne, kamica nerkowa ma charakter przewlekły. Zwykle pierwszy napad kolki nerkowej pojawia się między 20. a 40. rokiem życia i u około 50% chorych kolejne napady mają miejsce w ciągu 5–10 lat.
Istnieją cztery rodzaje kamicy nerkowej:
Co powoduje kamicę nerkową? Część przyczyn tego schorzenia już wymieniliśmy. Są to:
Oprócz tego powstawaniu kamicy nerkowej mogą sprzyjać:
Warto pamiętać, że kamica nerkowa bardzo długo – nawet przez kilka lat – może nie dawać żadnych objawów. Czasem może powodować ona ból pleców, błędnie kojarzony ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa.
Pierwszym wyraźnym, charakterystycznym objawem kamicy nerkowej jest kolka nerkowa, czyli silny ból pojawiający się po jednej stronie w okolicy lędźwiowej promieniujący do brzucha, pachwiny oraz zewnętrznych narządów płciowych. Może on mieć charakter skurczowy, a jego nasilenie często porównywane jest do tego, jakie wywołują bóle porodowe.
Kolka nerkowa to silny ból pojawiający się po jednej stronie w okolicy lędźwiowej promieniujący do pachwiny, brzucha i zewnętrznych narządów płciowych, któremu towarzyszą inne objawy kamicy nerkowej.
Do ataku kolki nerkowej dochodzi wówczas, gdy kamień zamyka światło przewodu moczowego. Taki stan prowadzi do obrzęku jednej lub dwóch nerek, stąd ból, który jest nie do zniesienia dla chorego.
Towarzyszą mu zazwyczaj:
Kolka nerkowa daje dodatni objaw Goldflama – po uderzeniu w okolicy lędźwi ból jeszcze bardziej się nasila. Taki stan wymaga nagłej interwencji lekarskiej.
Jeżeli chodzi o schorzenie jakim jest kamica nerkowa, objawy często pojawiają się dość późno, dlatego czasami diagnozuje się ją niejako przy okazji w trakcie wykonywania RTG lub USG jamy brzusznej. Wskazaniami do rozpoczęcia diagnostyki w kierunku kamicy nerkowej z pewnością są:
Zazwyczaj w pierwszej kolejności wykonuje się badania obrazowe (USG, tomografia komputerowa), pozwalające uzyskać informacje o ilości, wielkości i lokalizacji kamieni moczowych. By określić ich charakter i przyczyny kamicy nerkowej lekarz może zlecić wykonanie badań laboratoryjnych, do których zalicza się:
Jeżeli doszło już do urodzenia przez pacjenta kamieni nerkowych, mogą one zostać poddane analizie składu chemicznego, co również jest pomocne w ustaleniu przyczyny kamicy nerkowej.
Leczenie kamicy nerkowej w dużej mierze zależy od przyczyny źródłowej jej wystąpienia, a także wielkości złogów i nasilenia odczuwanych przez pacjenta objawów. Jeżeli atak kolki nerkowej spowodowany jest niewielkimi kamieniami, możliwe jest leczenie zachowawcze, w przypadku wyjątkowo dużych złogów lub powikłań z kolei może być konieczność inwazyjnej interwencji urologicznej.
Czy każdy atak kolki nerkowej wymaga interwencji lekarza? Nie. Osoby, u których w przeszłości rozpoznano kamicę nerkową i rodziły już kamienie nerkowe, nie posiadające chorób współistniejących, mogą samodzielnie próbować łagodzić objawy kamicy nerkowej. W tym celu powinny one pić duże ilości płynów (nawet do 4 litrów), a także przyjmować dostępne bez recepty leki rozkurczowe oraz przeciwbólowe. Interwencja lekarska jest konieczna:
Kamienie nerkowe wywołujące atak kolki nerkowej mogą mieć różną średnicę. Jeżeli jest ona mniejsza niż 5 mm, zwykle dość szybko przesuwają się one w stronę pęcherza moczowego. W tej sytuacji ból uśmierza się, stosując leki rozkurczowe i przeciwbólowe, które jednocześnie ułatwiają wydalenie złogów wraz z moczem. Większe kamienie nerkowe trudniej przemieszczają się przez moczowody, podrażniając je i nasilając dolegliwości bólowe. W zależności od sytuacji poród kamienia może trwać nawet do czterech tygodni, co znacznie utrudnia pacjentom codzienne funkcjonowanie.
Jeżeli ze względu na lokalizację złogu i jego wielkość, wydalenie samoistne będzie niemożliwe, stosuje się metody inwazyjne. Wskazaniami do ich zastosowania są również:
Obecnie rzadko kiedy usuwanie kamieni nerkowych ma miejsce za pomocą operacji chirurgicznej. Najczęściej stosuje się małoinwazyjne metody alternatywne, takie jak:
W niektórych przypadkach do wytrącenia się kamienia nerkowego u pacjenta dochodzi tylko raz. Szacuje się jednak, że u około 50% pacjentów napady kolki nerkowej mają charakter nawracający, mniej więcej co 5-10 lat. By ograniczyć ryzyko ich występowania zaleca się zmianę stylu życia, a także odpowiednią farmakoterapię, minimalizującą ryzyko tworzenia nowych kamieni nerkowych.
Jakie są zasady zapobiegania kamicy nerkowej? To między innymi:
Zalecenia te jednak mogą się nieznacznie różnić, w zależności od tego co u pacjenta jest przyczyną kamicy nerkowej.
Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji.
Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.
O kortyzolu mówi się, że jest „hormonem stresu” i to właśnie z takim określeniem jest często kojarzony. Jednak biorąc pod uwagę, jak wiele ważnych funkcji spełnia, warto dowiedzieć się więcej na jego temat. Gdzie i jak powstaje, za co odpowiada i do czego prowadzi jego niedobór lub nadmiar w organizmie? Odpowiadamy na wszystkie ważne pytania, dotyczące tego hormonu.