Trądzik jednoznacznie kojarzy się z okresem dojrzewania i z tak zwaną burzą hormonów. Faktycznie, w wieku młodzieńczym zdarza się najczęściej, ale może występować również u małych dzieci oraz u dorosłych. Jakie są rodzaje trądziku i czym różnią się między sobą? Jak przebiega leczenie tej dolegliwości?

Rodzaje trądziku

Jakie są rodzaje trądziku? Najczęściej występującym jest trądzik pospolity (Acne vulgaris) nazywany również trądzikiem młodzieńczym ze względu na wiek osób, u których się go diagnozuje (11–17 lat). Szacuje się, że dotyka około 80% populacji. Ta odmiana trądziku powstaje w efekcie zmian hormonalnych – zwiększonej produkcji androgenów, czyli hormonów odpowiedzialnych za rozwój cech męskich – pobudzających pracę gruczołów łojowych. Podstawowe objawy trądziku to łojotok, powstawanie zaskórników, krostek i grudek oraz tworzenie się blizn.

W trądziku pospolitym występują dwa rodzaje zaskórników: otwarte z niewielkim otworem w centrum, miejscem ujścia masy łojowo-rogowej, w charakterystycznym ciemnym kolorze oraz zamknięte o białej lub żółtawej barwie tworzące się w głębokich warstwach skóry.

Trądzik pospolity ma różne odmiany.

Dzieli się go m.in. na: zaskórnikowy, krostkowy, grudkowo-krostkowy, guzkowo-cystowy, piorunujący, skupiony oraz bliznowaty. W zaskórnikowym pojawiają się wyłącznie zamknięte i otwarte zaskórniki, w krostkowym – krostki, tak zwane pryszcze z ropą w środku, w grudkowo-krostkowym – grudki w postaci twardych, zaczerwienionych zmian skórnych i krostki, w guzkowo-cystowym – duże guzy zapalne z treścią ropną, w piorunującym – wszelkiego rodzaju zmiany skórne oraz objawy ogólne takie jak podwyższona temperatura ciała, bóle mięśni i stawów, a także osłabienie, w skupionym – duże zaskórniki, torbiele ropne i nacieki zlewające się ze sobą pojawiające się nie tylko na twarzy, lecz także pod pachami, na pośladkach i w pachwinach, zaś w bliznowatym – włókniste guzy o nieregularnych kształtach.

Dużo rzadziej występuje trądzik u dorosłych i jest to zazwyczaj trądzik różowawy.

Szacuje się, że cierpi na niego około 10% populacji w wieku od 30 do 60 lat. Objawia się występowaniem grudkowych, krostkowych i rumieniowych wykwitów na twarzy. Czasami dodatkowym symptomem są obrzęki powiek oraz przekrwienie spojówek. Trądzik różowaty może przybierać postać rumieniową z teleangiektazjami (rumień na środku twarzy i poszerzone naczynia krwionośne), grudkowo-krostkową (rumień i wypryski), przerostowo-naciekową (rumień, wypryski i guzy) lub oczną (dotyczy wyłącznie narządu wzroku, objawia się pieczeniem, swędzeniem i nadwrażliwością na światło).

Czasami diagnozuje się również trądzik wywoływany przez konkretny czynnik, np. trądzik niemowlęcy – objawy są efektem reakcji na hormony zawarte w mleku matki lub substancje z pochodzące kosmetyków, trądzik polekowy – występujący zazwyczaj po leczeniu sterydowym, czy mascne (maskne) – będący skutkiem długotrwałego noszenia maseczki ochronnej.

Co na trądzik?

Leczenie trądziku przebiega zazwyczaj dwutorowo. Pierwszym elementem jest odpowiednia pielęgnacja. Według dermatologów najważniejsze będzie właściwe oczyszczanie, szczególnie w przypadku kobiet, które wykonują makijaż. Powinno się używać delikatnych mydeł i żeli, najlepiej bez zawartości środków antybakteryjnych. Po dokładnym umyciu warto zastosować tonik, który zwęża ujścia gruczołów łojowych, a następnie lekki krem nawilżający. Uwaga na mocno natłuszczające produkty mogące dodatkowo zapychać cerę. Trzeba także pamiętać o złuszczaniu martwych komórek skóry – w tym celu lepiej wykorzystywać peelingi enzymatyczne lub preparaty z kwasami owocowymi niż mocne peelingi mechaniczne.

Co na trądzik zalecają specjaliści?

Działanie punktowe – stosowanie kwasu salicylowego i olejku z drzewa herbacianego przyspieszających gojenie się wyprysków oraz unikanie słońca, które nadmiernie wysusza i tym samym powoduje wydzielanie jeszcze większej ilości łoju.

Leczenie trądziku

Drugi element leczenia trądziku to środki farmakologiczne stosowanych miejscowo lub doustnie. Wśród preparatów do smarowania wymienia się leki oparte na retinoidach, nadtlenku benzoilu oraz kwasie azelainowym. W formie tabletek podaje się antybiotyki oraz izotretynoinę.

Niektórzy mówią również o tak zwanej diecie na trądzik. Chodzi głównie o unikanie słodyczy, zwłaszcza czekolady i ostrych przypraw, które miałyby rzekomo nasilać objawy trądziku. Na razie jednak ta teza nie została potwierdzona w badaniach naukowych.