SIBO – czym jest, objawy, dieta przy SIBO

Powrót

Zespół rozrostu bakteryjnego, nazywany w skrócie SIBO od angielskiego Small Intestinal Bacterial Overgrowth, to schorzenie powodujące zaburzenia trawienia oraz wchłaniania składników odżywczych w jelicie cienkim. Jak objawia się SIBO? Które badania trzeba wykonać, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę? W jaki sposób się ją leczy?

Z tego artykułu dowiesz się:

Czym jest mikroflora jelitowa?

Mikroflora w jelitach to ogół mikroorganizmów, głównie bakteryjnych, które bytują w jelicie cienkim oraz grubym. Ma ona bardzo duży wpływ na kondycję naszego organizmu. Zarówno niedobór bakterii potrzebnych do prawidłowego przebiegu procesów trawienia i wchłaniania, jak i ich nadmiar może powodować negatywne skutki. Zaburzenia mikrobioty jelitowej dają nie tylko objawy takie jak bóle brzucha, biegunki czy wzdęcia, lecz także powodują bóle głowy, uczucie zmęczenia, a nawet zaburzenia widzenia.

Mikrobiota jelitowa – ogół mikroorganizmów (bakterie, wirusy, grzyby, archeony) bytujących w jelicie cienkim oraz grubym.

Czym jest SIBO?

Jednym ze schorzeń związanych z nieprawidłowym stanem mikroflory jelitowej jest SIBO, czyli zespół rozrostu bakteryjnego. Dotyczy jelita cienkiego, w którym w naturalnych warunkach występuje niewielka liczba bakterii. Przy SIBO w tym odcinku pojawia się ich zbyt dużo (wówczas mówimy o ilościowej zmianie mikroflory) albo stwierdza się obecność mikroorganizmów normalnie bytujących w jelicie grubym lub w ogóle niewystępujących w organizmie człowieka (wówczas mówimy o nietypowej mikroflorze). W efekcie nadmiaru bakterii pacjent odczuwa nieprzyjemne objawy. Ich nasilenie zależy m.in. od tego, który fragment jelita objął rozrost.

SIBO – zespół objawów żołądkowo-jelitowych, w sytuacji, w której w jelicie cienkim występuje zwiększona ilość bakterii lub ich nieprawidłowe szczepy, fizjologicznie bytujące w jelicie grubym.

Przyczyny SIBO

SIBO to problem, który dotyczy nawet 20% osób zdrowych. Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia SIBO? To głównie:

  • zaburzenia perystaltyki jelit – wynikające z chorób takich jak:
  • nieprawidłowości anatomiczne, w tym zwężenia, uchyłki i zrosty jelita cienkiego,
  • zaburzenia trawienia – będące efektem zapalenia trzustki lub mukowiscydozy,
  • marskość wątroby,
  • śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego,
  • przewlekłe choroby nerek (m.in. niewydolność nerek),
  • przewlekłe zapalenie trzustki,
  • przyjmowanie leków – zwłaszcza przeciwbólowe opioidy i leki hamujące wydzielanie żołądkowe, w tym inhibitory pompy protonowej,
  • niedobór odporności:
  • podeszły wiek.

Najczęściej zespół towarzyszy innym schorzeniom, ale może być zdiagnozowany również u osób niemających chorób przewlekłych.

SIBO – objawy

Objawy SIBO często są mało charakterystyczne, przez co niejednokrotnie są przez pacjentów bagatelizowane lub kojarzone z innymi schorzeniami (część z nich występuje np. przy zespole jelita drażliwego).

Do najczęściej zgłaszanych przez pacjentów objawów SIBO należą:

  • wzdęcia,
  • nadmierne gazy,
  • przewlekłe biegunki wodniste lub tłuszczowe,
  • bóle brzucha,
  • zaparcia,
  • uczucie pełności w jamie brzusznej.

Oprócz tego wraz z rozwojem choroby można zauważyć:

W części przypadków SIBO powoduje występowanie zmian skórnych – rumienia guzowatego oraz wysypek plamisto-grudkowych. Czasami chorzy skarżą się również na zwiększenie obwodu brzucha, ale nie jest to reguła. U małych dzieci SIBO może objawiać się również zahamowaniem wzrostu.

Czy przerost flory bakteryjnej to rozdmuchany problem?

W ostatnich latach SIBO stało się tematem coraz częściej poruszanym w gabinecie lekarskim, w publikacjach naukowych w efekcie zwiększając świadomość społeczną. Jest to istotna kwestia bezpośrednio związana z naszym zdrowiem, więc powinna być coraz częściej i dokładniej omawiana.  

Dlatego w dzisiejszym webinarium, mgr Anna Szcześniak – doświadczony dietetyk z Instytutu Mikroekologii, udowodni, że przerost bakteryjny to nie tylko nadmuchany temat. 

W trakcie tego spotkania, mgr Anna Szcześniak omówiła szeroko zagadnienie SIBO, zapewniając nam wgląd w przebieg choroby, jej objawy oraz dostępne metody leczenia. Była to doskonała okazja dla osób zainteresowanych tematyką zdrowia jelit, aby zdobyć wiedzę na temat SIBO od profesjonalisty w tej dziedzinie. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o SIBO, jak przebiega, jakie są objawy i jak go leczyć, koniecznie obejrzyj spotkanie z cyklu eksperckich webinarów o temacie „Zdrowie Twoich jelit”.  

Diagnostyka SIBO – jakie badania wykonać?

Ze względu na to, że objawy SIBO są nieswoiste i mogą wskazywać także na inne zaburzenia pracy układu pokarmowego np. IBS, czyli zespół jelita drażliwego, nie da się na ich podstawie postawić ostatecznej diagnozy. Lekarze po przeprowadzeniu wywiadu zlecają badania dodatkowe.

Jakie badania wykonuje się przy SIBO? Są to przede wszystkim:

  • badania laboratoryjne:
  • testy oddechowe (wodorowo-metanowe),
  • obecność tłuszczu w kale,
  • endoskopia jelita,
  • RTG przewodu pokarmowego nazywane inaczej wlewem kontrastowym.

Test wodorowo-metanowy – skuteczna diagnostyka SIBO

Ze wszystkich wymienionych badań najprostszą, bo nieinwazyjną, a co za tym idzie najpopularniejszą metodą diagnostyczną są testy wodorowo-metanowe inaczej nazywane testami oddechowymi. Wodór wytwarzany jest w organizmie człowieka wyłącznie w wyniku aktywności baterii jelitowych odpowiadających za fermentowanie cukrów. Z jelit wchłaniany zostaje do krwi, z krwi trafia do płuc, a na koniec wydala się go w procesie oddychania. Jeżeli flory bakteryjnej jelita cienkiego jest zbyt dużo, zwiększa się ilość wydychanego wodoru. Metan z kolei produkowany jest przez zasiedlające nasze jelita archeony.

Jak wygląda wodorowy test oddechowy? Pacjent zgłasza się na czczo i przyjmuje wodny roztwór cukru (np.laktulozy) po czym w równych odstępach czasu w wydychanym powietrzu mierzy się stężenie wodoru i metanu. Jeżeli wyniki pomiarów przekroczą wartości referencyjne, stwierdza się zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego.

Żeby wynik testów był wiarygodny, bardzo ważne jest właściwe przygotowanie się do badania. Wynik badania należy skonsultować z lekarzem i dietetykiem.

Jak przygotować się do testu wodorowo-metanowego? Pacjent powinien:

  • być na czczo,
  • unikać palenia tytoniu,
  • ograniczyć wysiłek fizyczny,
  • nie przyjmować antybiotyków na 4 tygodnie przed badaniem,
  • nie przyjmować leków przeczyszczających i prokinetycznych na 7 dni przed badaniem,
  • dzień przed badaniem unikać pokarmów podlegających fermentacji (np. węglowodanów złożonych).

Leczenie SIBO

Co stosuje się w leczeniu SIBO? W związku z tym, że podstawowym celem leczenia SIBO jest zmniejszenie liczebności flory bakteryjnej jelita cienkiego, zaleca się antybiotykoterapię preparatami o szerokim spektrum działania, takimi jak:

  • ryfaksymina,
  • tetracyklina,
  • metronidazol,
  • amoksycylina z kwasem klawulanowym.

Jeżeli zespół rozrostu bakteryjnego wynika z nieprawidłowości anatomicznych w jamie brzusznej, wskazana będzie interwencja chirurgiczna, a jeśli to efekt przyjmowanych leków – w miarę możliwości zmiana preparatów. Podobnie jest w przypadku gdy do rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego dochodzi w ramach powikłań innej choroby. Wyleczenie choroby podstawowej z dużym prawdopodobieństwem umożliwi pacjentowi pełny powrót do zdrowia.

W przypadku niedoborów witamin dodatkowo powinno się zastosować odpowiednio dobraną suplementację i właściwie zbilansowaną dietę. Żywieniowe leczenie SIBO ma na celu zwiększenie wchłaniania kluczowych dla naszego organizmu substancji odżywczych. Warto również rozważyć wdrożenie diety FODMAP wykluczającej laktozę i fruktozę (cukry fermentujące) co może złagodzić objawy choroby.

Dieta FODMAP – sposób żywienia opierający się na ograniczeniu ilości spożywanych cukrów fermentujących (głównie laktozy i fruktozy) w celu zmniejszenia objawów SIBO.

Czego nie wolno jeść przy SIBO?

Leczeni SIBO opiera się między innymi na odpowiednio skomponowanej diecie, z której powinno wyeliminować się składniki, które mogą wywoływać problemy trawienne, m.in. ze względu na silne procesy fermentacyjne. Na liście produktów zakazanych przy SIBO są między innymi:

  • suszone owoce,
  • kapusta,
  • jabłka,
  • gruszki,
  • nasiona roślin strączkowych,
  • kalafior,
  • brokuły,
  • cebula,
  • jasne, pszenne pieczywo,
  • mleko krowie i przetwory mleczne.

Produkty zalecane przy SIBO:

Składnik dietyZalecane produkt
Warzywapomidory, marchew, ogórki, papryka o wydłużonych strąkach, seler, kapusta chińska, kukurydza, bakłażan, botwina, jarmuż, szpinak, sałata, dynia, kabaczek, słodkie ziemniaki, szczypiorek, rzodkiewka, cukinia
Owocekiwi, banany, winogrona, mandarynki, pomarańcze, ananasy, grejpfruty, cytryny, jagody, truskawki, borówki, maliny, rabarbar, żurawina
Nabiałsery żółte, ser brie, ser camembert, produkty bezlaktozowe
Roślinne zamienniki mlekaMleko migdałowe, mleko ryżowe, masło orzechowe, masło
Mięso:Ryby, drób
Produkty zbożoweMąka orkiszowa, chleb orkiszowy, mąka i płatki owsiane, płatki ryżowe, pieczywo i makaron bezglutenowy, ryż, proso, gryka, komosa, orzechy i nasiona (za wyjątkiem nerkowców i pistacji)
InneOrzechy i nasiona (poza nerkowcami i pistacjami)

Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.


Dodano: 25/04/2022
Autor
POLMED Zdrowie
POLMED Zdrowie
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Choroby
15/02/2021
Choroby
Mroczki przed oczami – czym są i o czym świadczą?

Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?


19/03/2024
Choroby
Krztusiec – objawy, diagnostyka oraz leczenie; szczepienie na krztusiec 

Krztusiec to ostra, bakteryjna choroba zakaźna układu oddechowego, która charakteryzuje się między innymi napadami silnego kaszlu. Choć chorobie można zapobiegać dzięki szczepieniom, w ostatnich latach dochodzi do wyraźnego wzrostu zachorowalności, zwłaszcza wśród osób dorosłych. Wyjaśniamy. jak można zarazić się krztuścem i kto powinien poddać się szczepieniom ochronnym. 


16/05/2022
Choroby, Profilaktyka
Krwotok z nosa – przyczyny, co może oznaczać? Jak zatamować krwawienie?

Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?


Zapoznaj się z nasza ofertą:
badania na choroby weneryczne polmed
Kup online!
Pakiet badań
Pakiet intymny – diagnostyka chorób wenerycznych
Zadbaj o swoje zdrowie intymne! Kup nasz pakiet diagnostyki chorób wenerycznych.

od 470 zł
diagnostyka prostaty polmed
Kup online!
Pakiet badań
Diagnostyka chorób prostaty
Wykonując badania zawarte w tym pakiecie sprawdzisz funkcjonowanie swoich nerek, wchodzących w skład układu moczowo-płciowego oraz prostaty. Umów wizytę w POLMED!

od 145 zł
test na endometriozę polmed
Kup online!
Badania
Test EndoRNA na endometriozę
Test umożliwiający szybką diagnostykę endometriozy. Umów badanie w POLMED!

2400 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się