Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Prawidłowo funkcjonująca wątroba to podstawa dla zachowania zdrowia. Wątroba jest kluczowym narządem, w którym zachodzi wiele przemian ustrojowych. Niewłaściwa dieta, częste i nadmierne spożywanie alkoholu, przyjmowane leki i używki, przebyte zatrucia oraz infekcje to jedne z wielu przyczyn rozwoju chorób wątroby. Wśród nich wyróżnia się zapalenie wątroby, stłuszczenie wątroby, marskość wątroby, toksyczne uszkodzenie wątroby oraz nowotwór wątroby. W zależności od stopnia wydolności tego narządu, niezbędne może okazać się zastosowanie diety wątrobowej.
Dieta wątrobowa to sposób żywienia stosowany w chorobach wątroby, pozwalający na zahamowanie postępu choroby, odciążenie wątroby i wsparcie jej prawidłowego funkcjonowania. Do problemów z wątrobą mogą prowadzić różne czynniki, a jednym z najczęstszych jest niezdrowy sposób odżywiania – czyli dieta uboga w białko, warzywa, owoce oraz produkty pełnoziarniste, a jednocześnie obfitująca w żywność wysokoprzetworzoną, tłuszcze nasycone i cukry proste.
Uszkodzenia wątroby rozwijają się często bez wyraźnych objawów, dlatego bez regularnych badań profilaktycznych ich wykrycie może być trudne. Głównym celem diety wątrobowej jest regeneracja komórek wątroby i przywrócenie jej prawidłowych funkcji. Jednocześnie dieta ta musi dostarczać organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych, pomagając również uzupełnić ewentualnie występujące niedobory.
Dieta wątrobowa jest najczęściej stosowana w:
Dieta wątrobowa jest ważnym elementem terapii chorób wątroby. W celu zaplanowania postępowania dietetycznego kluczowa jest ocena stopnia uszkodzenia wątroby i ogólnego stanu zdrowia. Poza zmianą stylu odżywiania warto wdrążyć dodatkowe działania, jak zwiększenie aktywności fizycznej – przykładowo w NAFLD szczególnie zalecane są regularne ćwiczenia aerobowe w połączeniu z obniżeniem kaloryczności diety.
Główną zasadą diety wątrobowej jest to, że musi być ona indywidualnie dopasowana do stopnia wydolności wątroby i fazy choroby, współwystępujących zaburzeń metabolicznych (chorobom wątroby często towarzyszy otyłość, cukrzyca, insulinooporność) oraz stanu odżywienia organizmu. Pacjenci z przewlekłymi chorobami wątroby często są niedożywieni. W tej sytuacji szczególnie istotne jest właściwe zaplanowanie diety pod kątem energetycznym oraz uwzględnienie odpowiedniej ilości białka – jest ono niezbędne do procesów regeneracji komórek wątrobowych.
Białko w diecie wątrobowej powinno stanowić około 12-15% dziennego zapotrzebowania energetycznego – dokładniej około 1,0-1,2 g białka na 1 kg masy ciała (u osób niedożywionych nawet 1,5 g/kg m.c.). Dieta wątrobowa jest dietą lekkostrawną z ograniczeniem tłuszczu (maksymalnie do 40-60 g/dzień). Między innymi z tego powodu źródłem białka w diecie nie powinno być czerwone mięso i tłuste wędliny. W chorobach wątroby zaleca się spożywanie chudego mięsa, nabiału o obniżonej zawartości tłuszczu, jaj, ryb i roślinnych zamienników białka, a źródłem tłuszczu powinny być przede wszystkim oleje roślinne, oliwa z oliwek, awokado i orzechy. Resztę zapotrzebowania energetycznego (nawet 60-65%) powinny stanowić węglowodany w postaci warzyw, owoców i pełnoziarnistych produktów zbożowych. W zależności od stopnia uszkodzenia wątroby i potrzeb organizmu, zawartość powyższych makroskładników i dobór zalecanych produktów mogą się różnić, dlatego dieta wątrobowa powinna być opracowana indywidualnie przez specjalistę.
W diecie wątrobowej niewskazane jest spożywanie potraw ciężkostrawnych (smażone, grillowane) i wzdymających oraz nadmierne stosowanie soli kuchennej. Posiłki nie powinny być zbyt duże objętościowo, ale powinno spożywać się je częściej. Zakazane jest spożywanie alkoholu, palenie papierosów i stosowanie innych używek.
Dieta wątrobowa powinna składać się przede wszystkim z:
Na diecie wątrobowej szczególnie niewskazane jest spożywanie:
Śniadanie: Owsianka (ugotowana na mleku o obniżonej zawartości tłuszczu lub napoju roślinnym bez dodatku cukru) z siemieniem lnianym, niedużą ilością orzechów laskowych (ok. 1 łyżki) i świeżymi borówkami.
Obiad: Duszona potrawka z mięsa z indyka z warzywami (cukinia, papryka, marchew, fasolka szparagowa) z kaszą gryczaną i kalafiorem ugotowanym al dente na parze (można skropić niedużą ilością oliwy z oliwek).
Kolacja: Gotowane jajka (bez żółtek) faszerowane pastą warzywną (z ugotowanych i zblendowanych warzyw: biała fasola z natką pietruszki / marchew z cukinią i zielonym groszkiem) z pokrojoną w słupki papryką i grzankami z pieczywa graham.
Według doniesień naukowych, modyfikacja diety (np. dieta niskowęglowodanowa) wraz ze zwiększoną aktywnością fizyczną może być skutecznym podejściem w leczeniu niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD), właśnie w wyniku oddziaływania diety i ćwiczeń na mikrobiotę jelitową i produkowane przez nią metabolity. Dieta bogata w tłuszcze nasycone i cukry proste nie tylko sprzyja rozwojowi otyłości, insulinooporności i innych zaburzeń metabolicznych, ale również negatywnie oddziałuje na bakterie jelitowe i barierę jelitową. Rozwój niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD) może wiązać się z rozwojem dysbiozy jelitowej, czyli zaburzenia równowagi pomiędzy prozdrowotnymi a potencjalnie chorobotwórczymi bakteriami jelitowymi.
Niektóre potencjalnie chorobotwórcze bakterie jelitowe produkują metabolity obciążające pracę wątroby, przez co ich nadmiar w jelicie może być problematyczny dla zdrowia. Ponadto zaburzona mikrobiota jelitowa może prowadzić do uszkadzania integralności bariery jelitowej i zespołu nieszczelnego jelita (ang. leaky gut syndrome). Zwiększona przepuszczalność bariery jelitowej sprzyja translokacji bakterii (tzw. bakteriemia), a także produkowanych przez bakterie endotoksyn (dokładnie lipopolisacharydów) ze światła jelita do krwiobiegu. Proces ten potęguje dysfunkcję bariery jelitowej i może prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego w organizmie. Komunikacja ta pomiędzy jelitem z mikrobiotą jelitową a wątrobą określana jest mianem osi jelitowo-wątrobowej.
Zadbanie o mikrobiotę jelitową odpowiednio dobranymi probiotykami może mieć pozytywny wpływ na regenerację wątroby, a także na układ odpornościowy oraz gospodarkę węglowodanowo-tłuszczową. Przy chorobach wątroby korzystny jest mix probiotycznych szczepów składający się z: Lactobacillus acidophilus W37, L. brevis W63, L. casei W56, L. salivarius W24, Bifidobacterium bifidum W23, B. lactis W52 i W51 oraz Lactococcus lactis W19 i W58. Jednak w probiotykoterapii ważne jest całościowe podejście do poprawy ogólnego stanu zdrowia, dlatego też warto zastosować celowaną terapię probiotyczną.
Badanie Mikrobiota jelit sprawdza stan wskaźnikowych bakterii jelitowych, co pozwala ocenić występowanie dysbiozy jelitowej. Do wyniku załączana jest indywidualnie dopasowana probiotykoterapia, która uwzględnia zgłoszone dolegliwości i problemy zdrowotne. Badanie Mikrobiota jelit dostępne jest w kilku panelach (Basic/Pro/Complete), co umożliwia dopasowanie wariantu badania do indywidualnych potrzeb.
W chorobach wątroby niezbędnym postępowaniem jest modyfikacja dotychczasowej diety. W tym celu najczęściej stosuje się dietę wątrobową, jednakże powinna być ona dopasowana indywidualnie do stanu zdrowia, a zwłaszcza stopnia uszkodzenia wątroby i współtowarzyszących chorób. Z tego względu najlepiej jest skorzystać z pomocy dietetyka. Dodatkowym wsparciem dla regeneracji wątroby może być aktywność fizyczna i celowana probiotykoterapia.
Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.
Zaburzenia poziomu prolaktyny diagnozuje się dziś częściej niż jeszcze dekadę temu – szacuje się, że hiperprolaktynemia dotyczy 0,4% całej populacji, jednak odsetek ten wzrasta do nawet 17% w grupach pacjentów, którzy zgłaszają problemy z płodnością. Zbyt wysoka prolaktyna często kojarzy się wyłącznie z problemami hormonalnymi kobiet. To jednak błędne myślenie, ponieważ podobne zaburzenia mogą dotyczyć także mężczyzn i dzieci.
Kamienie żółciowe to złogi powstające w pęcherzyku oraz przewodach żółciowych. Prowadzą one do kamicy pęcherzyka żółciowego, jednej z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego w Europie, objawiającej się silnym, napadowym bólem określanym mianem kolki żółciowej. Kamienie które powstają w drogach żółciowych i nie przedostają się do pęcherzyka żółciowego mogą powodować rzadszą postać kamicy żółciowej – kamicę przewodową. Jak postępować w przypadku kamieni w pęcherzyku żółciowym? Czy można ich uniknąć i czy zawsze konieczna jest operacja?
Salmonelle to jedne z najbardziej znanych chorobotwórczych bakterii, głównie za sprawą wywoływanych przez nie dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Zwłaszcza w okresie letnim często słyszymy o zatruciach pokarmowych wywołanych przez te szczepy. W Polsce świadomość społeczna w tym zakresie z roku na rok jest coraz większa.
Skład flory bakteryjnej jelit ma bardzo duże znaczenie dla ogólnego stanu organizmu. Mikrobiota — ekosystem tworzony przez bakterie w przewodzie pokarmowym ma bardzo duże znaczenie dla zdrowia człowieka. M.in. wpływa na wchłanianie witamin i minerałów, usprawnia proces trawienia, wzmacnia układ immunologiczny i polepsza nastrój. Żeby poprawić stan mikrobioty, warto sięgać po probiotyki i prebiotyki w odpowiedniej ilości. Czym różni się probiotyk od prebiotyku? Jakie są najbardziej znane szczepy probiotyczne? Odpowiadamy!
