Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Dieta ketogeniczna, znana również jako dieta keto, zyskała ogromną popularność w ostatnich latach. Ten rodzaj diety skupia się na spożywaniu dużej ilości tłuszczu, umiarkowanej ilości białka i minimalnej ilości węglowodanów. Taka kombinacja makroskładników prowadzi organizm do stanu nazywanego ketozą, w którym głównym źródłem energii stają się tłuszcze. Czym dokładnie jest dieta keto, dla kogo jest przeznaczona, co można jeść, a czego unikać oraz jakie korzyści i zagrożenia się z nią wiążą? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.
Dieta ketogeniczna to plan żywieniowy, który drastycznie ogranicza spożycie węglowodanów, zastępując je tłuszczami. Standardowy rozkład makroskładników w diecie keto to około 60-75% tłuszczu, 20-35% białka i tylko 5-10% węglowodanów. Taka proporcja prowadzi do stanu metabolicznego nazywanego ketozą, w którym organizm zaczyna spalać tłuszcze zamiast węglowodanów jako główne źródło energii.
W normalnych warunkach organizm przekształca węglowodany w glukozę, która jest następnie wykorzystywana jako energia. Gdy spożycie węglowodanów jest ograniczone, poziom glukozy spada, a organizm zaczyna poszukiwać alternatywnego źródła energii. Wtedy wątroba zaczyna produkować ciała ketonowe z tłuszczów, które stają się nowym paliwem dla organizmu.
Dieta ketogeniczna jest specyficznym modelem żywienia, który może być korzystny dla wielu osób, ale na pewno nie jest odpowiednia dla wszystkich. Ten rodzaj diety polecany jest przede wszystkim dla osób z padaczką lekooporną, w związku z udowodnionym naukowo korzystnym działaniem diety na zmniejszenie częstotliwości napadów.
W ostatnich latach zauważono również pozytywne działanie tej diety w przypadku otyłości i cukrzycy typu II. W przypadku redukcji masy ciała dieta keto może przynieść pozytywne skutki, ponieważ ogranicza spożycie węglowodanów, co prowadzi do obniżenia poziomu insuliny i zwiększenia spalania tłuszczów. Natomiast u osób z cukrzycą typu II może pomóc w kontrolowaniu stężenia glukozy we krwi, ze względu na spożywanie małej ilości węglowodanów, a tym samym obniżenie zapotrzebowania na produkcję insuliny.
Niemniej jednak należy pamiętać, że dieta ta ma pewne ograniczenia. Ze względu na to, że jest wysokotłuszczowa i może stanowić w pewnym stopniu obciążenie dla organizmu człowieka, nie powinna być stosowana przez osoby z chorobami wątroby, trzustki, zaburzeniami metabolicznymi lub problemami z nerkami. W związku z tym zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem takiej restrykcyjnej diety.
Głównym celem diety jest znaczna redukcja węglowodanów, przy zwiększeniu ilości tłuszczu i umiarkowanej zawartości białka w diecie. W związku z tym należy zwracać szczególną uwagę na produkty, które trzeba unikać oraz te które są dozwolone do spożycia.
Na diecie ketogenicznej należy unikać produktów bogatych w węglowodany. Eliminacji powinny podlegać szczególnie te, które szybko podnoszą stężenie glukozy we krwi. Są to:
Co jeść na diecie keto? Produktami dozwolonymi są przede wszystkim produkty bogate w tłuszcze i białko oraz warzywa niskowęglowodanowe:
W praktyce dieta ketogeniczna jest bardzo wymagająca i oprócz stosowania się do listy produktów polecanych i niedozwolonych w diecie, trzeba kontrolować ogólną ilości spożytych węglowodanów, co może być trudne do utrzymania w dłuższym okresie czasu. Natomiast trzeba pamiętać, że nawet niewielkie przekroczenie dopuszczalnej ilości węglowodanów lub spożywanie zbyt dużej ilości białka, powoduje zahamowanie produkcji ciał ketonowych i tym samym wyjście organizmu ze stanu ketozy.
Uważa się, że stosowanie diety ketogenicznej może przynieść wiele korzyści zdrowotnych, w tym:
Dieta keto została pierwotnie opracowana do leczenia padaczki. Badania pokazują, że ketony mogą działać neuroprotekcyjnie, co może przynosić korzyści również osobom z chorobami neurologicznymi, takimi jak choroba Parkinsona i choroba Alzheimera.
Dieta keto może pomóc w utracie wagi, ponieważ ogranicza spożycie węglowodanów, co prowadzi do zmniejszenia apetytu i zwiększenia spalania tłuszczów. Wiele badań pokazuje, że osoby na diecie ketogenicznej mają większy ubytek masy ciała niż na diecie niskotłuszczowej.
Ograniczenie węglowodanów pomaga stabilizować stężenia glukozy we krwi, zmniejszać zapotrzebowanie na insulinę, co jest korzystne dla osób z cukrzycą typu II.
Stosowanie zdrowych tłuszczów, takich jak oliwa z oliwek i awokado, może poprawić profil lipidowy krwi. Niektóre badania sugerują, że dieta keto może zwiększać poziom „dobrego” cholesterolu (HDL) i obniżać stężenie trójglicerydów.
Ketony są efektywnym źródłem energii dla mózgu, co może prowadzić do poprawy funkcji poznawczych, zwiększenia koncentracji i poprawy nastroju.
Z drugiej strony należy zwrócić uwagę, że dieta ketogeniczna to również szereg niekorzystnych skutków, które mogą pojawić się w następstwie jej stosowania. Są to:
W początkowym etapie diety mogą pojawić się problemy związane z zaburzoną pracą układu pokarmowego, która wynika ze sporą ilością przyjmowanych tłuszczów. Zatem mogą pojawić się nudności, wymioty, zaparcia. Dodatkowo ze względu na przystosowywanie się organizmu do wykorzystywania energii ze spalania ketonów zamiast glukozy może dochodzić do pojawienia się bólu i zawrotów głowy, uczucia zmęczenia i drażliwości.
Niska ilość błonnika w diecie keto może prowadzić do zaparć i innych problemów trawiennych. Warto spożywać warzywa niskowęglowodanowe bogate w błonnik oraz pić dużo wody.
Dieta bogata w tłuszcze może zwiększać obciążenie wątroby i nerek. Osoby z istniejącymi problemami zdrowotnymi tych narządów powinny unikać diety keto lub skonsultować się z lekarzem przed jej rozpoczęciem.
Ze względu na ograniczenia warzyw i owoców, dieta keto może prowadzić do niedoborów niektórych witamin i minerałów. Z tego względu w trakcie stosowania diety keto polecana jest suplementacja witamin z grupy B, a dodatkowo często stosowana jest suplementacja składnikami mineralnymi takimi jak: cynk, selen i wapń oraz karnityną i kwasami omega-3.
Efekt anoreksygeniczny, czyli redukcja apetytu w przypadku otyłości jest postrzegany jako istotny mechanizm warunkujący skuteczność diety keto. Jednak jest niepożądany i niebezpieczny u pacjentów narażonych na niedożywienie, w szczególności osoby z chorobami neurodegeneracyjnymi lub z nowotworami.
Mikrobiota jelitowa odgrywa kluczową rolę w naszym zdrowiu. Składa się z bilionów mikroorganizmów, w tym bakterii, które zamieszkują nasze jelita. Te mikroorganizmy biorą udział w trawieniu, produkcji witamin, ochronie przed patogenami i regulacji układu odpornościowego. Zmiany w diecie mogą znacząco wpływać na skład i funkcjonowanie mikrobioty jelitowej. Już wiele lat temu zaobserwowano, że dieta zachodnia, bogata w wysokoprzetworzoną żywność oraz o obniżonej ilości węglowodanów złożonych wpływa obniża różnorodność mikrobioty. Z tego też względu można się domyślać, że dieta ketogeniczna, ze względu na swoje unikalne proporcje makroskładników, ma również swój specyficzny wpływ na mikrobiotę jelitową.
Badania pokazują, że dieta ketogeniczna może zmniejszać różnorodność mikrobioty jelitowej. Różnorodność ta jest zazwyczaj uważana za wskaźnik zdrowia jelit, ponieważ im jest większa tym lepsze funkcjonowanie układu immunologicznego i lepsze zdrowie metaboliczne. Ograniczenie węglowodanów w diecie keto prowadzi do zmniejszenia spożycia błonnika, który jest głównym źródłem pożywienia dla wielu korzystnych bakterii jelitowych. Mniejsza ilość błonnika w diecie może prowadzić do spadku liczby tych bakterii i ogólnej różnorodności mikrobioty. Z drugiej strony, pomimo, że dieta ketogeniczna może zmniejszać różnorodność mikrobioty jelitowej, poprzez spożywanie dobrych źródeł tłuszczy i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, może promować wzrost specyficznych grup bakterii. Są one w stanie przetrwać i rozwijać się w warunkach niskiej dostępności węglowodanów. Na przykład, niektóre badania wskazują, że dieta keto może zwiększać liczebność bakterii z rodziny Akkermansia, które są związane z poprawą zdrowia metabolicznego i redukcją stanu zapalnego.
Warto zauważyć, że doniesienia naukowe pod kątem wpływu stosowania diety keto na mikrobiotę jelit są odmienne i wymagają dokładniejszych badań. Chociażby, dlatego że na różnorodność mikrobioty oprócz diety wpływ mają inne czynniki, w tym genetyka, styl życia, stres czy stosowanie leków. W związku z czym, dla utrzymania zdrowej mikrobioty jelitowej podczas diety ketogenicznej sugeruje się stosowanie pre- i probiotyków. Prebiotyki stanowią odżywienie dla mikrobioty prozdrowotnej, natomiast probiotyki to żywe bakterie (zwłaszcza z rodzajów Bifidobacterium i Lactobacillus) i drożdże, które podawane w odpowiedniej ilości wykazują pozytywny wpływ na zdrowie człowieka. Jednak należy pamiętać, że nie każdy probiotyk jest odpowiedni dla każdego. Najlepszym podejściem do suplementacji probiotykami jest indywidualizacja terapii. W tym celu warto wykonać badanie Mikrobioty jelit, który analizuje skład mikrobioty. Następnie na podstawie składu mikrobioty jelit, a także wywiadu zdrowotnego przygotowywana jest propozycja celowanej terapii mikrobiologicznej, której celem jest przywrócenie równowagi mikrobiologicznej wpływającej na prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
Dieta ketogeniczna może się okazać skutecznym planem żywieniowym dla wielu osób, szczególnie tych, które chcą schudnąć, kontrolować stężenia glukozy we krwi lub wspomagać leczenie pewnych schorzeń neurologicznych. Klucz do sukcesu tkwi w odpowiednim doborze produktów bogatych w zdrowe tłuszcze, umiarkowanej ilości białka i niskiej ilości węglowodanów. Niemniej jednak, dieta keto nie jest dla każdego. Może wiązać się z pewnymi negatywnymi skutkami, takimi jak problemy jelitowe i potencjalne niedobory składników odżywczych, obniżeniem różnorodności mikrobioty jelitowej która wspiera działanie całego organizmu, a nawet w niektórych przypadkach niedożywieniem. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem przed rozpoczęciem diety ketogenicznej, aby upewnić się, że jest ona bezpieczna i odpowiednia dla Twojego stylu życia i stanu zdrowia.
Ostatecznie, jak każda dieta, dieta keto wymaga indywidualnego podejścia i odpowiedniego dostosowania do potrzeb i celów każdej osoby. Właściwe zrozumienie zasad diety ketogenicznej i świadome podejście do jej stosowania, wdrożenie odpowiedniej suplementacji oraz celowanej probiotykoterapii może przynieść liczne korzyści zdrowotne.
Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.
W dzisiejszych czasach coraz więcej osób sięga po diety eliminacyjne, aby radzić sobie z nadwrażliwościami pokarmowymi i alergiami natychmiastowymi. W obliczu tych trudności, dieta eliminacyjna staje się skutecznym narzędziem diagnostycznym i terapeutycznym, pomagającym zidentyfikować i wyeliminować problematyczne składniki z codziennej diety.
Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji.
Kamienie żółciowe to złogi powstające w pęcherzyku oraz przewodach żółciowych. Prowadzą one do kamicy pęcherzyka żółciowego, jednej z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego w Europie, objawiającej się silnym, napadowym bólem określanym mianem kolki żółciowej. Kamienie które powstają w drogach żółciowych i nie przedostają się do pęcherzyka żółciowego mogą powodować rzadszą postać kamicy żółciowej – kamicę przewodową. Jak postępować w przypadku kamieni w pęcherzyku żółciowym? Czy można ich uniknąć i czy zawsze konieczna jest operacja?
Salmonelle to jedne z najbardziej znanych chorobotwórczych bakterii, głównie za sprawą wywoływanych przez nie dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Zwłaszcza w okresie letnim często słyszymy o zatruciach pokarmowych wywołanych przez te szczepy. W Polsce świadomość społeczna w tym zakresie z roku na rok jest coraz większa.
