Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Choroby autoimmunologiczne nazywane również chorobami autoimmunizacyjnymi czy z autoagresji to grupa schorzeń o nieznanej dotychczas etiologii. Mimo wielu lat badań naukowcy nie wiedzą, co dokładnie powoduje, że układ odpornościowy zaczyna niszczyć zdrowe komórki organizmu. Niewątpliwie duży wpływ na występowanie chorób autoimmunologicznych mają czynniki genetyczne, stres, przyjmowane leki i niektóre niedobory, ale nie tylko. Coraz częściej mówi się również o znaczeniu mikrobioty jelitowej, czyli zbiorze drobnoustrojów zasiedlających jelita człowieka.
Choroby autoimmunologiczne to grupa chorób, do której zalicza się ponad 80 różnych schorzeń dotyczących układu pokarmowego, hormonalnego, kostnego oraz tkanki łącznej. Są to m.in. cukrzyca typu 1, choroba Hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty, twardzina, stwardnienie rozsiane, bielactwo czy łysienie plackowate. W ich przebiegu układ odpornościowy w wyniku nieprawidłowego pobudzenia atakuje i niszczy zdrowe komórki np. tarczycy lub trzustki, co prowadzi do powstawania przewlekłego stanu zapalnego.
Szacuje się, że na tego typu schorzenia cierpi od 3 do 8 procent światowej populacji. Mogą one dawać objawy dotyczące każdego narządu i każdej tkanki. Nie da się ich całkowicie wyleczyć, dlatego stosuje się wyłącznie leczenie łagodzące symptomy.
Przyczyny powstawania chorób z autoagresji nie są dokładnie znane. Podejrzewa się, że znaczenie mają jednocześnie predyspozycje genetyczne oraz czynniki środowiskowe, w tym zaburzenia hormonalne, długotrwały silny stres, stosowane leki, a także przebyte infekcje wirusowe i bakteryjne.
Coraz częściej zauważa się również wpływ mikrobioty jelitowej, czyli bakterii, grzybów, drożdży, pierwotniaków, wirusów i arechonów bytujących w jelitach na występowanie chorób autoimmunologicznych.
Mikrobiotę jelitową tworzą mikroorganizmy, których ilość i skład są różne u każdego człowieka. Mówi się, że mikrobiota to odcisk palca – zależy od warunków fizjologicznych, płci, stylu życia, wieku, klimatu, rodzaju wykonywanej pracy itp. Stąd inną, chociaż częściowo podobną, będą miały osoby aktywne żyjące w krajach tropikalnych, inną ci, którzy spędzają dużo czasu w pozycji siedzącej i mieszkają w klimacie umiarkowanym, a jeszcze inną podróżujący przez większość dni w roku. Co ciekawe, nawet bliźnięta jednojajowe w dorosłym życiu mają odrębny skład mikrobioty.
Mikrobiota z całego organizmu ludzkiego może ważyć nawet 2 kg, a genom wszystkich drobnoustrojów mieć do 100 razy większą liczbę genów niż genom człowieka.
Zaburzenia w składzie mikrobioty, np. niedobór bakterii prozdrowotnych, czyli tak zwana dysbioza, wpływają na rozwój różnych jednostek chorobowych i występowanie nieprzyjemnych objawów. Przede wszystkim powodują zespół jelita nadwrażliwego, przewlekłe biegunki, wzdęcia lub zaparcia, ale także wywoływać alergie, nietolerancje pokarmowe i problemy skórne. Zaburzenia mikrobioty mogą być związane również z chorobą Parkinsona, chorobami neurorozwojowymi, metabolicznymi, w tym cukrzycą typu 2 oraz autoimmunologicznymi.
Jak to możliwe? Mikrobiota ściśle łączy się z układem odpornościowym. Tkanka limfatyczna związana ze śluzówkami przewodu pokarmowego, czyli GALT zawiera około 75 procent wszystkich limfocytów (komórek odpornościowych) z organizmu człowieka. Mikroorganizmy z mikrobioty przez cały czas współpracują z GALT, wpływając na odpowiedź odpornościową. Dlatego mówiąc wprost, jeżeli system immunologiczny jelit nie działa prawidłowo, w całym organizmie dochodzi do zaburzenia odporności.
Oprócz tego należy pamiętać, że jelita odpowiadają za filtrowanie cząstek – umożliwiają wchłanianie substancji odżywczych, wody, witamin, mikroelementów itp., a hamują przenikanie np. toksyn. Gdy tak zwana bariera jelitowa jest uszkodzona, do organizmu przedostają się niepożądane elementy, co wpływa na ciągłe pobudzanie układu immunologicznego. Mówi się, że jego nadmierna aktywacja może ostatecznie skutkować odpowiedzią odpornościową wobec zdrowych komórek organizmu i tym samym powodować choroby autoimmunologiczne.
Jak zatem brzmi odpowiedź na tytułowe pytanie? Choroby z autoagresji mogą wynikać z problemów z jelitami, a dokładnie z zaburzeń mikrobioty.
W 2020 roku średnia długość życia mężczyzny w Polsce wynosiła 72,6 roku, zaś kobiety 80,7 roku. To mniej w porównaniu do 2019 o 1,5 oraz 1,1 roku. W dużej mierze do skrócenia średniej przyczyniła się pandemia COVID-19, ale to nie na koronawirusa Polacy umierali najczęściej. Z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Instytutu Badawczego (NIZP-PIB) wynika, że inne choroby w 2021 roku były najczęstszym powodem śmierci w Polsce. Na co chorują i umierają Polacy?
Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.
Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji.
O kortyzolu mówi się, że jest „hormonem stresu” i to właśnie z takim określeniem jest często kojarzony. Jednak biorąc pod uwagę, jak wiele ważnych funkcji spełnia, warto dowiedzieć się więcej na jego temat. Gdzie i jak powstaje, za co odpowiada i do czego prowadzi jego niedobór lub nadmiar w organizmie? Odpowiadamy na wszystkie ważne pytania, dotyczące tego hormonu.
