Układ nerwowy nazywany bywa centrum dowodzenia całego organizmu. To on odpowiada za odbieranie i wysyłanie informacji do każdej komórki ciała, to dzięki niemu możemy myśleć, formułować wypowiedzi czy ruszać kończynami. Reaguje nie tylko na bodźce zewnętrzne, lecz także wewnętrzne. Jeżeli przestaje działać prawidłowo, można odczuwać wiele różnych dolegliwości. Jak zadbać o układ nerwowy?
Układ nerwowy jest niezbędny nie tylko do przeprowadzania procesów myślowych, formułowania wypowiedzi, zapamiętywania i koordynacji ruchowej, lecz także do oddychania, mrugania oraz trawienia. Oprócz tego wpływa na wzorce bicia serca, reakcję na stres, odczuwanie pragnienia, zmiany ciśnienia krwi czy procesy dojrzewania. Niewłaściwa praca jego elementów wpływa zarówno na umysł, jak i na ciało.
Układ nerwowy jest najbardziej złożonym układem w ludzkim organizmie. Dzieli się na centralny układ nerwowy (OUN) i obwodowy układ nerwowy. Centralny nazywany inaczej ośrodkowym składa się z rdzenia kręgowego oraz mózgowia. Rdzeń przebiegający wzdłuż kręgosłupa zbudowany jest z substancji szarej i białej. Odpowiada za przewodzenie impulsów nerwowych pomiędzy mózgowiem a układem obwodowym i odwrotnie – odchodzi od niego 31 par nerwów rdzeniowych. Mózgowie, czyli inaczej mózg to część układu znajdująca się w czaszce. Zgodnie z podziałem klinicznym składa się z dwóch półkul, móżdżka i pnia mózgu.
Obwodowy układ nerwowy tworzą 12 par nerwów czaszkowych – rozpoczynających się w obrębie mózgu, rozchodzących się w do skóry twarzy, narządów wzroku, węchu i słuchu oraz 31 par nerwów rdzeniowych – rozpoczynających się z rdzenia kręgowego, odpowiadających za czucie w kończynach górnych i dolnych, przeponie, klatce piersiowej, brzuchu, a także narządach płciowych. Cały układ odpowiada za przekazywanie impulsów nerwowych pomiędzy mózgiem a wszystkimi narządami w organizmie.
Jakie są choroby układu nerwowego? Ze względu na stopień skomplikowania budowy tego układu, schorzenia mogą dotyczyć zarówno rdzenia kręgowego, mózgu, nerwów obwodowych, jak i wszystkich elementów jednocześnie. Wśród chorób układu nerwowego wymienia się m.in. padaczkę, otępienia (w tym zaburzenia poznawcze, otępienie czołowo-skroniowe, chorobę Alzheimera), choroby układu pozapiramidowego (choroba Parkinsona, choroba Tourette’a, zespół niespokojnych nóg, drżenia samoistne), stwardnienie rozsiane (SM), choroby naczyniowe (miażdżyca lub udar mózgu), choroby układu nerwowo-mięśniowego (stwardnienie zanikowe boczne, miopatie, neuropatie, rdzeniowy zanik mięśni), nowotwory oraz choroby infekcyjne (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu, grzybice i ropnie). Oprócz tego do specjalistów zgłaszają się pacjenci z uciążliwymi bólami głowy – migrenowymi, klasterowymi lub napięciowymi, a także po urazach, w wyniku których dochodzi do wstrząśnienia mózgu, złamania podstawy czaszki albo powstania krwiaków nadtwardówkowych lub podtwardówkowych.
Lista chorób dotyczących układu nerwowego jest naprawdę długa. Jeżeli chodzi o objawy, wśród dolegliwości mogących być przyczyną schorzeń neurologicznych są m.in. zaburzenia czucia, widzenia, snu, pamięci, świadomości, węchu, smaku, równowagi, ruchu, mowy, zawroty głowy, parestezje – niewłaściwe odczuwanie bodźców – oraz dolegliwości bólowe.
Co można zrobić, żeby zadbać o układ nerwowy? Przede wszystkim prowadzić szeroko pojęty zdrowy tryb życia – spać około 8 godzin na dobę, postawić na właściwie zbilansowaną zdrową dietę bogatą w wapń, potas, witaminy z grupy B, kwasy omega-3, magnez i cynk, unikać palenia i spożywania nadmiernych ilości alkoholu, ograniczyć stres, pamiętać o regularnych ćwiczeniach fizycznych, kontrolować poziom witaminy D i w razie potrzeby ją suplementować, a także stymulować mózg grając w gry logistyczne, czytając książki, układając puzzle, rozwiązując krzyżówki czy pisząc ręcznie.
W ciepłe wiosenne i letnie dni praktycznie nie da się całkowicie unikać owadów. Komary, meszki, pszczoły, osy czy szerszenie atakują nas nie tylko na zewnątrz np. w trakcie spaceru, lecz często także w pomieszczeniach. Dodatkowo nawet wtedy, gdy na co dzień nie chodzimy po lesie, jesteśmy narażeni na kleszcze. Co zrobić, kiedy dojdzie do ukąszenia lub użądlenia?
