Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
W ostatnich latach coraz bardziej popularna w Polsce stała się suplementacja preparatów z ashwagandhą. Może się wydawać, że obecne czasy zmuszają społeczeństwo do szybkiego tempa życia, bycia na bieżąco z nowościami, do poświęcania się życiu zawodowemu i ciągłemu rozwojowi przy jednoczesnych staraniach wywiązywania się z obowiązków domowych i dbania o rodzinę. W tym nieustającym biegu znalezienie czasu dla siebie i na relaks jest utrudnione. Wpływa to na coraz częstsze odczuwanie silnego, przewlekłego stresu i problemy z odpoczynkiem oraz snem.
Dla wielu osób ashwagandha może być „wybawieniem” pomagającym odnaleźć spokój oraz odpoczynek i dlatego coraz więcej osób chętnie po nią sięga. Ale czym ona dokładnie jest, jakie ma potwierdzone działanie i czy każdy może ją stosować?
Ashwagandha (Withania somnifera L.) to roślina należąca do rodziny roślin psiankowatych, która naturalnie występuje w południowo-wschodniej Azji (głównie Indie), ale można również spotkać ją w wysoko położonej części Himalajów, Afryce, krajach śródziemnomorskich, Wyspach Kanaryjskich, Australii oraz Przylądku Dobrej Nadziei. Ashwagandhę wykorzystywaną w celach terapeutycznych hoduje się na przeznaczonych do tego obszarach, ale roślina ta rośnie również dziko na poboczach dróg. Jest ona znana nie tylko pod nazwą ashwagandha, ale również: żeń-szeń indyjski oraz witania ospała.
Ashwagandha jest małym lub średnim krzewem pokrytym małymi włoskami z pojedynczymi, jajowatymi liśćmi i owocami przypominającymi pomarańczowo-czerwone lub czerwone jagody. Jednakże ta niepozorna na pierwszy rzut oka roślina zawiera obszerną liczbę aktywnych biologicznie związków.
Ashwagandha zawiera związki aktywne głównie z grupy alkaloidów i witanolidy (które odpowiadają za większość jej działań leczniczych) oraz flawonoidów. Związki te występuję przede wszystkim w jej liściach. Za to korzeń obfituje m.in. w acylowane glikozydy sterolowe i glikowitanolidy.
Ashwagandha zawiera związki zaliczane do adaptogenów – oznacza to, że zwiększa odporność na stres. Jest ona stosowana w medycynie Ajurwedyjskiej od około 3000 lat. Mówi się o jej działaniu neuroprotekcyjnym i przeciwutleniającym, a także przeciwbakteryjnym, przeciwzapalnym oraz immunomodulującym. Ponadto może być pomocna w leczeniu cukrzycy, niepłodności, chorobach nowotworowych i nie tylko.
Ekstrakt ashwagandhy działa przeciwutleniająco (antyoksydacyjnie) i zmniejsza produkcję wolnych rodników, zapobiega uszkodzeniom DNA i obniża toksyczność o ołowiu w komórkach glejowatych należących do układu nerwowego. Ponadto witanon należący do witanolidów zawartych w żeń-szeniu indyjskim chroni przed toksycznymi zmianami w komórkach układu nerwowego wywoływanymi przyjmowaniem skopolaminy (używanej w celach rozkurczowych na przykład u osób z dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi).
Obecnie poświęca się dużo uwagi właściwościom ashwagandhy, które można byłoby wykorzystać we wsparciu leczenia chorób neurodegeneracyjnych. Wykazano w badaniach na zwierzętach, że roślina ta oddziałuje na regenerację i rekonstrukcję neuronów oraz połączeń między nimi, które zostały uszkodzone w wyniku tych chorób. Dzięki temu może prowadzić do poprawy samopoczucia chorych.
Możliwe korzyści z wykorzystania ashwagandhy w terapii chorób neurodegeneracyjnych to:
Ashwagandha zawiera adaptogeny, czyli substancje aktywne uodporniające organizm na stres. W badaniu na myszach jej podawanie odwracało zmiany wywołane stresem oraz wykazywało działanie przeciwlękowe, które można było porównać do działania leków przeciwdepresyjnych.
W innym badaniu, w którym testowano skuteczność i bezpieczeństwo związków znajdujących się w korzeniu ashwagandhy, stwierdzono spadek kortyzolu w surowicy, któremu nie towarzyszyły żadne skutki uboczne.
Ekstrakt z korzenia ashwagandhy może zmniejszać stan zapalny w organizmie dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym. Zostało to m.in. przebadane w kontekście nieswoistych chorób zapalnych jelit (IBD) i spowodowało zmniejszenie się objawów tych chorób. Ashwagandha może być również wsparciem leczenia dolegliwości bólowych przy zapaleniu stawów (przy przyjmowaniu przez okres 8-12 tygodni).
W badaniach naukowych stwierdzono aktywność przeciwbakteryjną ashwagandhy wobec bakterii Gram-dodatnich (lekooporny Staphylococcus aureus i Enterococcus spp.) oraz bakterii Gram-dodatnich (Escherichia coli i niektóre bakterie z rodzaju Salmonella, Citrobacter, Proteus, Pseudomonas i Klebsiella).
Stwierdzono ponadto, że witanolidy zawarte w tej roślinie hamują rozwój pasożytów Leishmania donovani. Ashwagandha może być wykorzystywana w przyszłości we wsparciu leczenia tego pasożyta oraz E. coli i Salmonelli typhimurium. Wykazuje również działanie przeciwgrzybicze, np. hamuje Candida albicans.
Wyciąg z liści ashwagandhy może zostać również wykorzystany w uzupełnieniu terapii przeciwnowotworowej. Zawarte w niej związki (witaferyna A i witanon) wspomagają niszczenie komórek nowotworowych na skutek głównie inicjacji apoptozy – procesu służącego do eliminacji w organizmie komórek, które są uszkodzone lub aktualnie zbędne. W jednym z badań stwierdzono, że ashwagandha może być stosowana w połączeniu z cisplatyną w leczeniu raka piersi i zmniejsza toksyczne działanie cisplatyny w wątrobie i nerkach. Ponadto ze względu na jej działanie ochronne, przeciwutleniające i przeciwzapalne może chronić narządy przed uszkodzeniem podczas radioterapii.
Według badań ashwagandha może wpływać na funkcjonowanie serca i wykazywać działanie ochronne. Poprawia ona też proces wytwarzania komórek krwi (hematopoeza).
Badania na szczurach wykazały, że ekstrakty łączące korzeń i liście ashwagandhy normalizują m.in. poziom glukozy we krwi i w moczu oraz zawartość glikogenu w tkankach. U osób z cukrzycą dowiedziono stabilizację poziomu glukozy we krwi po stosowaniu przez 30 dni sproszkowanego korzenia ashwagandhy, przy czym silniejsze działanie wykazuje ekstrakt z liści.
Ekstrakt z korzenia żeń-szenia indyjskiego ma korzystne działanie na produkcję plemników oraz libido. Właściwości te zostały udowodnione w wielu badaniach. Stosowanie ashwagandhy przez 90 dni prowadzi do większej ruchliwości i stężenia plemników, objętości nasienia, podwyższenia poziomu testosteronu i hormonu luteinizującego.
Ashwagandha może:
Przypuszcza się także korzystne działanie ashwagandhy w leczeniu COVID-19.
Przede wszystkim ekstraktów ashwagandhy nie powinny przyjmować kobiety planujące ciążę, kobiety w ciąży i karmiące piersią. Wynika to z braku potwierdzenia ich bezpieczeństwa dla zdrowia matki i dziecka, więc zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności. Dodatkowo wysokie dawki korzenia ashwagandhy mogą prowadzić do poronienia.
Ponadto nie zaleca się stosowania ashwagandhy:
Osoby mające choroby autoimmunologiczne oraz przyjmujące leki na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze lub immunosupresyjne zawsze powinny najpierw skonsultować ewentualną terapię ashwagandhą z lekarzem.
Ashwagandha jest łatwo dostępna bez recepty w postaci kapsułek i tabletek (zawierających ekstrakt z liści lub z korzenia) i w postaci sproszkowanego korzenia. Żeń-szeń indyjski można też znaleźć w składzie wielu innych suplementów. Jednakże jak dotąd nie posiadamy żadnego odgórnie ustalonego schematu przyjmowania ashwagandhy pod kątem dawkowania i okresu przyjmowania, który zapewniałby pełne bezpieczeństwo. Z tego względu zalecane jest zachowanie ostrożności i skonsultowanie planu suplementacji żeń-szeniem indyjskim z lekarzem prowadzącym, zwłaszcza gdy zdiagnozowano u nas jakieś choroby lub przyjmujemy leki.
Pomimo, że do tej pory poznaliśmy wiele obiecujących wyników wskazujących na możliwe korzystne działanie ashwagandhy na zdrowie człowieka to należy podkreślić, że nadal nie posiadamy wystarczającej ilości danych na ten temat oraz nie poznaliśmy dokładnych mechanizmów jej działania. Właściwości żeń-szenia indyjskiego wymagają dalszych badań w celu potwierdzenia skuteczności i bezpieczeństwa stosowania, zanim będzie on wykorzystywany w medycynie w celach terapeutycznych.
Dalsze badania nad ashwagandhą są szczególnie istotne z tego względu, że znane są przypadki osób przyjmujących preparaty zawierające ashwagandhę (była to niekontrolowana suplementacja preparatami dostępnymi bez recepty), u których doszło do uszkodzenia wątroby oraz chorób wątroby. Jak dotąd hepatotoksyczne działanie żeń-szenia indyjskiego nie zostało potwierdzone, jednakże doniesienia w tym kontekście są dalej monitorowane. W przypadku rozważania przyjmowania ashwagandhy zaleca się, aby skonsultować to z lekarzem.
Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.
Świerzb jest problemem często kojarzonym z alergią, wysypką i problemami skórnymi. To dobry trop, ponieważ choroba faktycznie związana jest z problemami dermatologicznymi. Mimo tego wiele osób doświadcza swego rodzaju zdziwienia (czasami nawet uczucia odrazy i wstrętu), kiedy dowiaduje się, że świerzb to choroba skóry wywołana przez pasożyty — świerzbowce ludzkie.
Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji.
Kamienie żółciowe to złogi powstające w pęcherzyku oraz przewodach żółciowych. Prowadzą one do kamicy pęcherzyka żółciowego, jednej z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego w Europie, objawiającej się silnym, napadowym bólem określanym mianem kolki żółciowej. Kamienie które powstają w drogach żółciowych i nie przedostają się do pęcherzyka żółciowego mogą powodować rzadszą postać kamicy żółciowej – kamicę przewodową. Jak postępować w przypadku kamieni w pęcherzyku żółciowym? Czy można ich uniknąć i czy zawsze konieczna jest operacja?
Salmonelle to jedne z najbardziej znanych chorobotwórczych bakterii, głównie za sprawą wywoływanych przez nie dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Zwłaszcza w okresie letnim często słyszymy o zatruciach pokarmowych wywołanych przez te szczepy. W Polsce świadomość społeczna w tym zakresie z roku na rok jest coraz większa.
