Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Nietolerancja lub alergia pokarmowa – taką diagnozę słyszy coraz więcej pacjentów. Prawie każdy zna kogoś, kto nie może jeść glutenu, jajek, orzechów czy przetworów mlecznych. Czym tak naprawdę różni się nietolerancja od alergii i w jaki sposób diagnozuje się pierwszą z nich? Które objawy mogą wskazywać na problem z trawieniem wybranych produktów spożywczych?
Nietolerancja pokarmowa to nadwrażliwość na konkretny składnik występujący w produktach spożywczych. Co ważne, nie jest ona warunkowana czynnikami immunologicznymi. Mechanizmy powstawania nietolerancji są tak naprawdę nieznane. Zakłada się, że mogą być związane z genetyką, wywoływane przez konkretne substancje chemiczne zawarte w żywności lub być efektem nieurozmaiconej diety, ale dokładnie nie wiadomo, dlaczego występują tylko u niektórych. Nietolerancje pojawiają się wtedy, gdy organizm nie wytwarza enzymu potrzebnego do trawienia np. laktazy koniecznej do rozkładu laktozy. Przykładami najczęściej diagnozowanych nietolerancji pokarmowych są: nieceliakalna nadwrażliwość na gluten, nietolerancja histaminy, laktozy lub fruktozy.
Alergie pokarmowe w przeciwieństwie do nietolerancji są warunkowane czynnikami immunologicznymi – wiążą się z układem odpornościowym. Alergia to dosłownie niewłaściwa reakcja organizmu na zjedzenie określonego składnika. Jeżeli reakcja jest natychmiastowa, mówimy o alergii IgE zależnej wynikającej z czynników genetycznych, jeśli zaś przykre dolegliwości pojawiają się kilka godzin albo kilka dni po spożyciu alergenu, mówimy o alergii IgG utajonej nabytej. Ta druga forma pozostaje niezależna od genetyki. Co ważne, alergie mogą przechodzić z wiekiem.
Do immunologicznych nadwrażliwości pokarmowych zalicza się również celiakię nazywaną inaczej chorobą trzewną.
W jaki sposób potwierdza się lub wyklucza nietolerancję albo alergię? Badanie nietolerancji pokarmowej (np. testy nietolerancji pokarmowej) jest w zasadzie niemożliwe. Dlaczego? Ponieważ organizm nie wytwarza odpowiedzi immunologicznej. Nietolerancje diagnozuje się wyłącznie na podstawie objawów. Wykonuje się za to testy z krwi żylnej albo testy skórne punktowe w kierunku alergii. W zależności od pakietu badanie obejmuje nawet do 270 składników pokarmowych, w tym najpopularniejsze alergeny takie jak mleko krowie, orzechy, orzeszki arachidowe, pszenicę, owoce morza, ryby, soję i jajka. Rzadziej występuje alergia na seler, pomidory, banany, kakao, pieprz, miód czy sezam. Testy przeprowadza się u dorosłych i dzieci powyżej 2. roku życia.
Objawy nietolerancji pokarmowej i alergii są podobne. W przypadku alergii pokarmowej utajonej inaczej nazywanej opóźnioną obserwuje się: zaburzenia ze strony układu pokarmowego – zaparcia, bóle brzucha, biegunki, wzdęcia, mdłości, zgagę, odbijanie, utratę apetytu, wymioty, kolki, uczucie pełności w nadbrzuszu; problemy skórne w tym łuszczycę, trądzik, wysypkę oraz atopowe zapalenie skóry; przewlekłe zmęczenie nieadekwatne do wykonanej pracy, a także nawracające migrenowe bóle głowy. Czasami pacjencji skarżą się na: kaszel, obrzęk gardła, nieżyt nosa, opuchnięte powieki, cienie pod oczami, bóle kostno-stawowe i trudności ze skupieniem uwagi.
Sposobem na redukcję objawów jest przede wszystkim dieta eliminacyjna – całkowite wykluczenie albo ograniczenie podaży danego składnika. W niektórych przypadkach zaleca się stosowanie leków antyhistaminowych i glikokortykosteroidów.
Jakie są skutki uboczne nieleczonych nietolerancji i alergii pokarmowych? Główny skutek to zaburzenie pracy układu odpornościowego. Czasami dochodzi do zaburzeń hormonalnych oraz koncentracji. U dzieci obserwuje się występowanie m.in. objawów ADHD.
Z nietolerancjami i alergiami pokarmowymi współistnieją bardzo często choroby przewlekłe, takie jak insulinooporność, depresja, choroba Leśniewskiego-Crohna, reumatoidalne zapalenie stawów, zespół jelita wrażliwego czy choroba Hashimoto.
Osteoporoza nazywana dawniej zrzeszotnieniem kości to stan chorobowy, w którym dochodzi do postępującego ubytku masy kostnej skutkującego zwiększoną podatnością na złamania. Najczęściej obserwuje się osteoporozę pomenopauzalną, ale przyczyny wystąpienia choroby mogą być również związane z zaawansowanym wiekiem i mukowiscydozą. Jakie są objawy oraz sposoby leczenia osteoporozy?
Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.
Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji.
O kortyzolu mówi się, że jest „hormonem stresu” i to właśnie z takim określeniem jest często kojarzony. Jednak biorąc pod uwagę, jak wiele ważnych funkcji spełnia, warto dowiedzieć się więcej na jego temat. Gdzie i jak powstaje, za co odpowiada i do czego prowadzi jego niedobór lub nadmiar w organizmie? Odpowiadamy na wszystkie ważne pytania, dotyczące tego hormonu.
