Owoce to bogate źródło błonnika oraz wielu różnych składników odżywczych. Zawierają prawie wszystkie witaminy (poza B12 oraz D). Witaminy te wpływają korzystnie na stan włosów, paznokci i skóry. Oprócz tego, pozytywnie wpływają na ciśnienie tętnicze, wspomagają pracę serca, mają właściwości przeciwnowotworowe, opóźniają proces starzenia. Wykazują również działanie antyoksydacyjne. Najzdrowsze owoce to te sezonowe, uprawiane bez żadnych sztucznych nawozów i środków ochrony roślin. Które z sezonowych owoców i w jakiej postaci warto jadać najczęściej, żeby były najzdrowsze?
Wiele sezonowych owoców charakteryzuje się wysoką zawartością witaminy C. Ponadto, zawarty w nich błonnik wspomaga procesy trawienne. Z uwagi na niską kaloryczność wielu z nich, znaczna ich część jest rekomendowana przy dietach odchudzających. Które z nich można uznać za najbardziej wartościowe? Trudno wybrać jeden konkretny owoc – tak naprawdę każdy gatunek ma w swoim składzie coś wartościowego (zazwyczaj w różnych proporcjach). Z tego względu bardzo ważne jest to, żeby codzienna dieta była bogata w różne rodzaje sezonowych owoców. Jakie owoce wybrać?
Najważniejsze jest to, aby owoce odznaczały się wysoką jakością i pochodziły ze sprawdzonego źródła. W naszym klimacie bardzo dobre są jabłka, gruszki oraz np. owoce pigwy. Ich słodki smak przełamuje nuta kwaśności, a nawet goryczy, ale właśnie to dodaje im unikatowego charakteru. Wyróżnia je również to, że korzystnie wpływają na odporność organizmu. Zawierają bowiem wiele wartościowych witamin (m.in. witaminy z grupy B) oraz składników mineralnych (siarkę, fosfor oraz wapń). Oprócz tego, są bogate w antyoksydanty i w błonnik pokarmowy.
Latem i jesienią warto sięgnąć po sezonowe owoce, takie jak: jagoda leśna, jeżyna oraz malina. Na ich korzyść przemawia przede wszystkim to, że wspomagają układ odpornościowy (mają wysoką zawartość przeciwutleniaczy). Z uwagi na to, że pomagają regulować poziom cukru we krwi, mogą wchodzić w skład diety cukrzyków. Owoce leśne sprawdzają się także przy zatruciach pokarmowych i leczeniu biegunek. Oprócz witaminy C, mają one w swoim składzie również witaminę K (maliny posiadają jej najmniej) i witaminy z grupy B. Z kolei zawarte w nich antocyjany korzystnie wpływają na wzrok, wspomagają leczenie chorób zapalnych i wykazują protekcyjne działanie na układ krążenia.
W istocie, wszystkie rodzaje owoców, które rosną w naszym klimacie, mogą być dla nas cenne – nawet śliwki, brzoskwinie i morele. Z tego względu, warto korzystać z tego, że mamy je u siebie i nie trzeba ich sprowadzać z daleka. Co dzięki nim zyskujemy? Przede wszystkim tak bardzo potrzebny nam błonnik, pektyny, wiele cennych witamin (m.in.: A, E, B) oraz składniki mineralne (np. potas, sód, fosfor oraz wapń). Ponadto, substancje zawarte w tych owocach wykazują działanie antymutagenne, przeciwnowotworowe oraz przeciwcukrzycowe.
Czerwone owoce sezonowe to prawdziwa skarbnica składników odżywczych. Ich słodki smak (z delikatną nutką kwaśności), atrakcyjny wygląd i bogata paleta prozdrowotnych właściwości sprawiają, że interesują się nimi nie tylko konsumenci, lecz także badacze. Co wiemy na ich temat?
Owoc ten jest cennym źródłem składników mineralnych, flawonoidów oraz witaminy C. Porzeczki znalazły również zastosowanie w profilaktyce chorób reumatycznych, przy braku łaknienia, nadciśnieniu, miażdżycy naczyń, kamicy moczowej, chorobach serca, chorobach skórnych oraz obrzękach.
Jest niezastąpiona przy infekcjach dróg moczowych, ponieważ wykazuje silne działanie antybakteryjne, poprzez obniżenie pH moczu. Oprócz tego, jest ona skuteczna w zmniejszaniu ryzyka wrzodów żołądka oraz próchnicy. Poza tym, jej owoce efektywnie przeciwdziałają kamicy nerkowej. Warto także przypomnieć, że żurawina to cenne źródło witaminy C.
Wykazują działanie przeciwwirusowe i przeciwzapalne. Jest to również wartościowe źródło witaminy C, witamin z grupy B oraz E. Maliny stanowią również źródło fitamin, czyli cennych roślinnych związków, które posiadają zbliżone do witamin właściwości. Co istotne, związki te pochodzą jedynie z roślin, a organizm człowieka nie potrafi ich syntetyzować. Fitaminy określa się jako fenolowe antyoksydanty. Ich główne zadanie to wspieranie funkcjonowania całego organizmu.
Zgodnie z nowymi badaniami, zawarty w malinach keton malinowy prawdopodobnie przynosi pozytywne efekty w leczeniu otyłości oraz nadwagi. Może on bowiem hamować przyrost masy ciała.
Superfoods to wykorzystywana w marketingu nazwa dla wszystkich owoców, warzyw, przypraw, czy też ryb, które mają w swoim składzie dużo korzystnych dla ludzkiego zdrowia witamin oraz różnych innych składników odżywczych. Obecnie jest to również nazwa, która jest stosowana do określania wszystkich nieprzetworzonych produktów (takich, które wykazują korzystne działanie na organizm człowieka). Można również powiedzieć, że to zdrowa alternatywa dla suplementacji (o udowodnionym działaniu leczniczym oraz prewencyjnym przy różnych schorzeniach). Które z sezonowych owoców można określić mianem superfoods? Z pewnością będzie to:
To duży krzew, który wchodzi w skład rodziny piżmaczkowatych i pospolicie występuje na polskich polach. Działanie przeciwnowotworowe owoców czarnego bzu to konsekwencja jego wysokiej antyoksydacyjnej aktywności. Oprócz tego, wchodzące w skład owoców czarnego bzu antocyjany posiadają udowodnione działanie przeciwzapalne, co może być bardzo ważne np. w odniesieniu do nowotworu jelita grubego - zachodzi bowiem związek między mechanizmem nowotworzenia, a stanem zapalnym. Owoce czarnego bzu wykazują także działanie, obniżające poziom cukru we krwi. Zgodnie z najnowszymi badaniami, mają także właściwości przeciwbólowe oraz wspomagają pracę nerek i wątroby.
Aronia melanocarpa to następna z roślin, którą cechuje warty uwagi potencjał leczniczy. Zaliczana jest do rodziny różowatych. Aronia jest doskonałym źródłem różnych witamin – m.in. A, witamin z grupy B, E oraz C. Poza tym, ma ona w swoim składzie różnego rodzaju biologicznie czynne substancje, a zalicza się do nich związki polifenoli, w tym: flawonoidy, antocyjany i fenokwasy, które wykazują działanie przeciwutleniające. Z kolei za przyczyną zawartych w owocach aronii składnikach, posiadających właściwości chelatujące, możliwe jest wspomaganie usuwania z organizmu szkodliwych metali ciężkich. Co więcej, związki, zawarte w aronii, wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, stymulują właściwe działanie układu krążenia i normują ciśnienie krwi.
Rokitnik cechuje najwyższa zawartość kwasu L-askorbinowego (witaminy C), zawiera bowiem aż do 1005 mg/100 g owoców. Jego owoce bardzo dobrze sprawdzą się jako dodatek, uzupełniający dzienną dawkę zapotrzebowania na witaminy, takie jak: C, E, K, B (tiamina (B1), ryboflawina (B2), kwas foliowy (B9), pirydoksyna (B6). Oprócz witamin, w owocach rokitnika występują także liczne makro- i mikroelementy (Mg, Mn, K, Fe, Ca, Na, Ni, Zn), lipidy (w tym kwasy tłuszczowe nienasycone) oraz związki fenolowe. Ponadto, posiada on także wiele różnych wartościowych właściwości – do tych najważniejszych zaliczamy: przeciwkancerogenne, antyoksydacyjne, przeciwbakteryjne, hepatochronne, przeciwwirusowe, przeciwmiażdżycowe, kardiochronne, przeciwzapalne i przeciwcukrzycowe.
Owoce to bogate źródło cukrów prostych, szczególnie w postaci suszonej. Niektóre z nich
są jednak bardzo kaloryczne (np. suszone śliwki, żurawina oraz winogrona). Czy należy zatem ich unikać?
Przede wszystkim, powinniśmy kontrolować ilość owoców, którą zjadamy w ciągu dnia. W tym celu należy sprawdzić, ile kalorii ma przykładowo 100 gramów danego owocu i na tej podstawie dostosować jego dzienną ilość do naszych indywidualnych potrzeb.
Owoce warto zjadać na surowo i w sezonie, gdy są one powszechnie dostępne. Co z innymi formami ich podania? Owoce można przecież mrozić, gotować, przesmażać (robić konfitury) albo np. suszyć. Okazuje się, że w formie przetworzonej także są zdrowe i mają nam wiele do zaoferowania. Co konkretnie?
W odniesieniu do możliwości zachowania w owocach wszystkich wartościowych substancji (przede wszystkim witamin), najbardziej optymalne jest mrożenie.
Odrębną kategorię stanowią natomiast suszone owoce. Okazuje się, że przy tej metodzie ich przetwarzania straty składników mineralnych i bioaktywnych podlegają bardzo dużym wahaniom – mogą one wynosić od 5 do nawet 95%. Wówczas jednak składniki, które nie są wrażliwe na niskie temperatury, podlegają naturalnemu skoncentrowaniu i tym samym mogą stanowić bardzo wartościowy składnik codziennej diety. Co z tego wynika?
Przede wszystkim to, że owoce mogą być zdrowe w każdej postaci. W poszczególnych formach podania „uwypuklone” będą inne ich cechy. Z najnowszych ustaleń WHO w zakresie żywienia wynika, że po owoce oraz warzywa należy sięgać 5 razy w ciągu dnia (minimum 400 g). Przy tym trzeba pamiętać także o tym, że owoce w proporcji do warzyw należy zjadać w stosunku 1/4 do 3/4. Spożycie owoców warto kontrolować – nie robiąc tego, można dostarczyć organizmowi zbyt wiele cukrów prostych, a co za tym idzie – nadprogramowych kalorii.
Bibliografia: