Infekcja wirusowa u dziecka. Jak radzić sobie z katarem i przeziębieniem na urlopie?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym są infekcje wirusowe u dzieci?
• Jakie są objawy infekcji wirusowej?
• Jak odróżnić infekcję wirusową od bakteryjnej?
• Jak leczy się infekcje wirusowe u dzieci?
• Jak wzmacniać odporność dziecka?

Czym są infekcje wirusowe u dzieci?

Infekcje wirusowe u dzieci w większości przypadków wiążą się z zakażeniem górnych dróg oddechowych i trwają zazwyczaj od siedmiu do dziesięciu dni. Tego typu choroby są powszechne – u małych dzieci występują kilka razy do roku i nazywane są przeziębieniami. Wywołują je m.in. koronawirusy, rynowirusy, adenowirusy oraz wirusy paragrypy. Najczęściej infekcje wirusowe występują w okresie jesienno-zimowym, ale zdarzają się również latem. Wówczas, w połączeniu z wysokimi temperaturami panującymi na zewnątrz, objawy infekcji wirusowej są wyjątkowo uciążliwe dla chorego.

Symptomy infekcji wirusowej pojawiają się zazwyczaj w drugim lub trzecim dniu od momentu wniknięcia patogenu do organizmu. U dzieci na początku choroby można zaobserwować:

• osłabienie,
• gorsze samopoczucie,
• wzmożoną senność,
• brak apetytu.

Później pojawia się:

• uczucie zatkanego nosa i katar – pierwotnie wodnisty, później w przebiegu infekcji zmieniający gęstość i kolor na biały lub nawet żółty,
• ból gardła wynikający z przekrwienia błony śluzowej gardła,
• ból głowy albo ucha,
• kaszel – początkowo suchy i duszący, następnie mokry z odksztuszaniem wydzieliny,
• gorączka – w trakcie infekcji wirusowej temperatura ciała dochodzi do 38 stopni Celsjusza, rzadko zdarza się, że przekracza tę granicę.

Przeważnie stan podwyższonej temperatury utrzymuje się przez trzy lub cztery dni. Jeżeli się przedłuża, może to świadczyć o infekcji bakteryjnej, która wymaga zastosowania odpowiedniego antybiotyku, dlatego przy opisywaniu symptomów w trakcie ewentualnej wizyty lekarskiej należy zaznaczyć, jak długo dziecko gorączkowało.

Czasami tym wszystkim objawom towarzyszy również zapalenie spojówek.

Jak odróżnić infekcję wirusową od bakteryjnej?

Infekcja wirusowa i bakteryjna różnią się od siebie głównie pod względem nasilenia objawów. Jak odróżnić infekcję bakteryjną od zwykłego przeziębienia? Charakteryzuje ją dużo gwałtowniejszy przebieg i silniejsze nasilenie symptomów. W przeciwieństwie do infekcji wirusowej, w przypadku zakażenia bakteryjnego objawy pojawiają się nagle, a gorączka jest wyższa (powyżej 38 stopni Celsjusza). Dodatkowo u chorych na infekcję bakteryjną pojawia się powiększenie węzłów chłonnych, a katar jest gęsty, ropny, o zielonkawym zabarwieniu. Kaszel, o ile się pojawia, jest kaszlem mokrym. Ból gardła jest silny, a kolor jego śluzówki żywo czerwony, niejednokrotnie dodatkowo na migdałków podniebiennych widoczny jest ropny nalot.

Leczenie infekcji wirusowych u dziecka

Jak leczy się infekcje wirusowe u dzieci? Przede wszystkim objawowo. Jeśli ogólny stan dziecka jest dobry, w większości przypadków wystarczające jest leczenie domowe. Jedną z najważniejszych rzeczy jeśli chodzi o leczenie objawowe jest:

• odpowiednie nawodnienie dziecka,
• nawilżanie powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa dziecko,
• oczyszczanie dróg oddechowych z kataru i wydzieliny,
• odpoczynek i sen.

W przypadku kataru u małych dzieci, które nie potrafią samodzielnie oczyszczać nosa, wskazane jest oczyszczanie mechaniczne np. przy użyciu aspiratora. Na rynku dostępne są zarówno aspiratory podłączane do odkurzacza, jak i elektryczne, które dzięki niewielkim rozmiarom da się łatwo zapakować do walizki.

Podaje się również leki łagodzące symptomy choroby. Te preparaty warto mieć ze sobą w walizce na wszelki wypadek, zwłaszcza, gdy jedzie się poza granice kraju albo gdy nocuje się w miejscu oddalonym od najbliższej całodobowej apteki o kilkanaście kilometrów:

• w przypadku wystąpienia wysokiej gorączki lub nasilenia bólu np. głowy – zaleca się preparaty zawierające ibuprofen albo paracetamol,
• na katar przeważnie stosuje się krople z wodą morską oraz ksylometazoliną lub oxymetazoliną,
• na kaszel w zależności od jego charakteru syropy hamujące duszności (z butamiratem) lub rozrzedzające wydzielinę (np. z acetylocyteliną), a także wszelkiego rodzaju syropy prawoślazowe o działaniu powlekającym śluzówkę gardła,
• ból gardła można łagodzić pastylkami zmniejszającymi obrzęk i powlekającymi śluzówkę, zawierającymi m.in. wyciąg z prawoślazu czy sprayami do gardła o działaniu miejscowo znieczulającym,
• leki przeciwwirusowe wspierające układ odpornościowy w walce z wirusem, zawierające m.in. pranobeks inozyny.

Uwaga, na wyjazdy zawsze, bez względu na to jak daleko od domu znajduje się miejsce docelowe, należy zabrać ze sobą książeczkę zdrowia dziecka. W razie konieczności odbycia wizyty lekarskiej ten dokument będzie niezbędny.

Przy leczeniu infekcji wirusowych kluczowy jest również odpoczynek i dbanie o to, żeby nie doszło do nadkażenia bakteryjnego. Lepiej po prostu przez kilka dni – jeżeli nie występuje podwyższona gorączka – wychodzić na spacery unikając placów zabaw oraz centrów handlowych.

Kiedy skontaktować się z lekarzem?

Jeżeli objawy nie ustępują przez kilka dni, zaczynają się nasilać albo rodzic uznaje, że dziecko wyjątkowo ciężko znosi infekcję, warto skorzystać z teleporady. Po umówieniu tego rodzaju wizyty pediatra skontaktuje się z rodzicem lub opiekunem telefonicznie, przeprowadzi wywiad i przedstawi zalecenia. Jeżeli będzie to konieczne, wystawi również e-receptę.

Co ważne, teleporady udzielane są również osobom przebywającym poza granicami kraju.

W sytuacji, gdy u dziecka pojawia się wysoka gorączka, której nie da się zbić, podając tradycyjne leki przeciwgorączkowe, występują drgawki, problemy z oddychaniem lub nasilone duszności należy niezwłocznie udać się do najbliższego szpitala w celu dokładnej diagnostyki.

Jak wzmacniać odporność dziecka?

Choć zakażenia wirusowe w okresie dzieciństwa są nieuchronne, można dążyć do tego, by występowały one u dziecka jak najrzadziej. Istotną rolę odgrywa tu odpowiednia profilaktyka, wspierająca układ immunologiczny malucha w samodzielnym zwalczaniu patogenów. Jak więc dbać o odporność dziecka?

• Zapewniać maluchowi odpowiednio zróżnicowaną dietę (bogatą także w produkty o działaniu przeciwwirusowym jak np. miód, cebula czy czosnek),
• Często przebywać na świeżym powietrzu,
• Dbać o zdrowy i odpowiednio długi sen dziecka,
• Nie przegrzewać dziecka,
• Unikać, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym dużych skupisk ludzkich, szczególnie w zamkniętych pomieszczeniach,
• Suplementować witaminę D3,
• Realizować szczepienia ochronne.

Składniki diety wspierające układ odpornościowy:

• świeże warzywa, zwłaszcza zawierające dużo witaminy C,
• imbir,
• kurkuma,
• cebula,
• czosnek,
• miód,
• sok z malin,
• sok z czarnego bzu,
• ryby morskie (bogate w kwasy tłuszczowe omega-3).