Sposób odżywiania się kobiety w okresie ciąży jest bardzo ważny, ponieważ wpływa na zdrowie matki, jak i jej dziecka. Dlatego szczególnie w tym okresie należy troszczyć się o właściwą, pełnowartościową dietę. Jedzenie w ciąży stanowi jeden z kluczowych czynników prawidłowego rozwoju dziecka i utrzymania zdrowia matki.
Żywienie kobiet w ciąży powinno być różnorodne. Do produktów, które powinny być spożywane codziennie należą: produkty zbożowe (najlepiej z pełnego ziarna), mleczne, wysokobiałkowe (mięso, ryby albo rośliny strączkowe), warzywa i owoce. Ważna jest również regularność posiłków, zaleca się od 4 do 5 na dzień.
Zarówno niedowaga, jak i nadwaga nie wpływają korzystnie na rozwój płodu. Wyniki badań wskazują, iż kobiety, które mają niedowagę częściej rodzą dzieci poniżej 2500 gram, a dzieci tych matek umierają częściej w okresie okołoporodowym niż dzieci matek z prawidłową wagą. Nadwaga lub otyłość często jest związana z przekarmieniem, która z kolei prowadzi do nieprawidłowego rozwoju łożyska i płodu.
Zapotrzebowanie kaloryczne podczas ciąży w I trymestrze nie zmienia się, natomiast w II i III wzrasta o 300 kcal. Kobieta z masą ciała mieszczącą się w normie powinna przytyć w ciąży od 11,5 do 16 kg. Gdy ma niedowagę, potrzebuje od 12,5 do 18 kg, aby dziecko prawidłowo się rozwijało. Przyrost masy ciała u kobiety z nadwagą nie powinien przekroczyć 11,5 kg.
Podczas całego czasu trwania ciąży powinno się spożywać około 8 porcji produktów zbożowych. Są one dobrym źródłem błonnika, który przeciwdziała zaparciom. Dostarczają również węglowodanów złożonych, które stopniowo uwalniają energię i dzięki temu długo czujemy się syci.
Zapotrzebowanie kobiety ciężarnej na wapń wzrasta w czasie ciąży i wynosi 1200 mg/dobę. Mleko powinno być chude, gdyż tłuszcz sprzyja rozwojowi miażdżycy. Mleko częściowo można zastąpić jego przetworami na przykład jogurtem, maślanką czy serem żółtym (sery twarogowe nie są dobrym źródłem wapnia). Mleko jest źródłem witamin B2 i B12 jak również wysokowartościowego białka.
Mięso jest źródłem przede wszystkim łatwo przyswajalnego żelaza. Zaleca się spożywanie chudego mięsa, drobiu lub wędliny około 200 gram na dzień. Dwa dni w tygodniu można, a nawet trzeba wymienić mięso na tłustą odmianę ryby, która zapewni właściwy poziom kwasów tłuszczowych omega – 3. Ryby zawierają również duże ilości witaminy D, która ułatwia przyswajanie wapnia.
Warzywa i owoce to bardzo dobre źródło witamin, składników mineralnych i błonnika. W drugim i trzecim trymestrze ciąży należy spożywać około 400 gram owoców i 500 gram warzyw na dobę. Warzywa i owoce można częściowo zastąpić sokami. Szczególnie polecane to: pomidorowe, marchwiowe, wielowarzywne, pomarańczowe czy grejpfrutowe.
W czasie ciąży zapotrzebowanie na nienasycone kwasy tłuszczowe wzrasta. Ich głównym źródłem są produkty roślinne, dlatego zachęca się do ograniczenia spożycia tłuszczów zwierzęcych. Twarde margaryny oraz tłuszcze cukiernicze zawierają izomery trans, które mogą zaburzyć prawidłowy rozwój płodu. Zamiast smażenia, zaleca się, gotowanie na parze czy pieczenie w piekarniku. Czego nie powinno się jeść w ciąży? Ze względu na znaczną zawartość witaminy A i cholesterolu nie powinno się spożywać wątróbki w okresie ciąży.
Słodycze powodują nadmierny przyrost wagi. Bardzo dobrą alternatywą dla tych produktów są bakalie. Zawierają cenne mikro i makro elementy i są pożywne. Jeżeli któryś z rodziców dziecka jest alergikiem, należy uważać na orzechy arachidowe. Zdrowymi przekąskami są: budyń, kisiel, owoce, sałatki, galaretki czy wymienione wyżej bakalie.
Nadmierne spożywanie soli może powodować obrzęki i nadciśnienie tętnicze. Zaleca się nie dosalanie potraw. Sól jest dodawana do większości produktów zjadanych przez nas na co dzień, na przykład: chleby, sery, wędlina, pasty do smarowania pieczywa czy ryby wędzone.
Podczas ciąży nie wolno pić żadnych ilości alkoholu. Nie ma dawki dozwolonej, każda ilość jest szkodliwa dla płodu.
Jeżeli kobieta ciężarna nie wyobraża sobie dnia bez kawy, jedna filiżanka nie zaszkodzi. Herbatę powinno się pić słabą i nie osłodzoną. Należy unikać napojów typu cola czy oranżada. Dobrym napojem gaszącym pragnienie będzie woda, herbata owocowa, kawa zbożowa, chude mleko i różne soki (w tym świeżo wyciskane).
Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji.
Kamienie żółciowe to złogi powstające w pęcherzyku oraz przewodach żółciowych. Prowadzą one do kamicy pęcherzyka żółciowego, jednej z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego w Europie, objawiającej się silnym, napadowym bólem określanym mianem kolki żółciowej. Kamienie które powstają w drogach żółciowych i nie przedostają się do pęcherzyka żółciowego mogą powodować rzadszą postać kamicy żółciowej – kamicę przewodową. Jak postępować w przypadku kamieni w pęcherzyku żółciowym? Czy można ich uniknąć i czy zawsze konieczna jest operacja?
Salmonelle to jedne z najbardziej znanych chorobotwórczych bakterii, głównie za sprawą wywoływanych przez nie dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Zwłaszcza w okresie letnim często słyszymy o zatruciach pokarmowych wywołanych przez te szczepy. W Polsce świadomość społeczna w tym zakresie z roku na rok jest coraz większa.