Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Dieta low FODMAP stała się popularnym podejściem żywieniowym w leczeniu zespołu jelita nadwrażliwego (IBS) oraz innych problemów trawiennych, w tym SIBO (zespół przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim). Jej założenia bazują na ograniczeniu spożycia fermentujących węglowodanów, które mogą nasilać dolegliwości trawienne. Rozpoczynając taką dietę należy jednak dokładnie zapoznać się z jej założeniami, wskazaniami do stosowania, a także wskazówkami, które ułatwią zastosowanie diety w codziennym życiu.
FODMAP to skrót od angielskich słów oznaczających grupy fermentujących węglowodanów, które mogą powodować problemy trawienne:
FODMAP można znaleźć w wielu powszechnych i różnych produktach spożywczych, takich jak owoce, warzywa, rośliny strączkowe i zboża, miód, mleko i produkty mleczne oraz słodziki.
W diecie low FODMAP dąży się do ograniczenia spożycia tych fermentujących węglowodanów, ponieważ są one trudniej trawione, co może prowadzić do nadmiernego wytwarzania gazów, wzdęć, bólu brzucha oraz biegunek. Dieta ta została opracowana przez naukowców z Monash University, a jej celem jest złagodzenie objawów trawiennych i poprawa komfortu życia poprzez eliminację produktów, które zaostrzają objawy.
Dieta low FODMAP składa się z 3 etapów:
Wszystkie etapy diety wymagają zindywidualizowanego podejścia, aby dieta była odpowiednio zbilansowana pod kątem makroskładników, witamin i składników mineralnych. Dodatkowo dieta ta pomimo ograniczeń warzyw i owoców powinna dążyć do zapewnienia odpowiedniej podaży błonnika pokarmowego, który reguluje i wspomaga pracę jelit.
Dieta Low FODMAP jest polecana głównie dla osób z zaburzeniami jelit, w szczególności:
Dodatkowo, badania naukowe wskazują na potencjał diety low FODMAP w zmniejszeniu dolegliwości jelitowych również w chorobach zapalnych jelit czy celiakii.
Dieta low FODMAP przynosi korzyści w łagodzeniu dolegliwości jelitowych, jednak by była skuteczna, należy odpowiednio do niej podejść i właściwie ją przeprowadzić, dlatego przed rozpoczęciem diety warto skonsultować się z dietetykiem lub lekarzem.
Mimo, że dieta low FODMAP wykazuje skuteczne działanie, nie jest zalecana dla każdego. Na pewno nie poleca się stosowania jej przez osoby bez problemów trawiennych. Taka dieta nie przynosi korzyści osobom bez dolegliwości związanych z trawieniem i może ograniczać zróżnicowanie diety, a przy dłuższym niekontrolowanym stosowaniu może prowadzić do niedoborów żywieniowych.
Co ważne, w przypadku stosowania jej u dzieci należy być pod ścisłą kontrolą dietetyka, aby dieta była zbilansowana pod kątem wszystkich niezbędnych substancji odżywczych i nie wpływała negatywnie na rozwój dziecka. Takiej kontroli powinny również podlegać osoby z zaburzeniami odżywiania. W tym przypadku stosowanie diet eliminacyjnych może nasilać objawy i lęki związane z jedzeniem. Dodatkowo, ostrożnie do low FODMAP powinny podchodzić chorzy przewlekle, w ich przypadku wprowadzenie diety powinno się odbyć po konsultacji z lekarzem i dietetykiem.
W przypadku występowania dolegliwości jelitowych, przejście na dietę low FODMAP daje możliwość znacznego złagodzenia objawów, co wpływa na poprawę jakości życia i większego komfortu w codziennym funkcjonowaniu. Dodatkowo, pozwala na lepsze dopasowanie diety. Przeprowadzenie prowokacji i sprawdzenie tolerancji produktów wcześniej eliminowanych, prowadzi do spersonalizowania diety i stosowania wyłącznie tolerowanych produktów.
Co więcej, zastosowanie diety low FODMAP, wiąże się również ze wsparciem zdrowia jelit i ich funkcjonowaniem. Złagodzenie objawów pozwala na przywrócenie odpowiedniej perystaltyki jelit i wzrost prozdrowotnej mikrobioty jelit.
Dieta low FODMAP opiera się na starannym wyborze produktów spożywczych, które mają niską zawartość fermentujących węglowodanów. Kluczowym elementem tej diety jest świadomość, które składniki można spożywać bez ryzyka nasilenia dolegliwości jelitowych, a które należy ograniczyć lub całkowicie wyeliminować. Wiele produktów, które są częścią codziennego menu, zawiera wysokie ilości FODMAP, jednak istnieje też szeroki wybór bezpiecznych alternatyw. Jakie to są produkty?
Poniżej znajduje się lista najczęściej zadawanych pytań dotyczących popularnych produktów oraz ich zgodności z dietą low FODMAP.
Pomidor jest uznawany za produkt low FODMAP, o ile jest spożywany w umiarkowanej ilości. Jednak niektóre osoby mogą reagować na przetwory pomidorowe, które zawierają dodatki lub są bardziej skoncentrowane.
Ziemniaki są naturalnie niskie w FODMAP i są dozwolone w diecie low FODMAP. Ziemniaki mogą być pieczone, gotowane lub duszone, ale warto unikać dodatków tłustych sosów lub dodatków o wysokiej zawartości FODMAP typu zasmażka z cebulą.
Dojrzały banan może mieć wyższą zawartość FODMAP, ale niedojrzały lub lekko zielony banan jest uznawany za produkt o niskiej zawartości FODMAP i może być bezpiecznie spożywany.
Jajka są naturalnie wolne od FODMAP, co czyni je bezpiecznym produktem. Dodatkowo jajka są doskonałym źródłem białka w diecie low FODMAP. Jajka można jeść w różnej postaci, np. na twardo, miękko, sadzone lub w omletach czy naleśnikach.
To zależy od użytych składników. Tradycyjny rosół może być niskofodmapowy, ale należy unikać dodatku cebuli, czosnku oraz dodatków zawierających duże ilości fermentujących węglowodanów, np. makaron pszenny.
Ogórki kiszone nie są polecane w diecie low FODMAP. Tak jak inne kiszonki stanowią produkt zakazany w etapie eliminacji ze względu na dużą zawartość FODMAP.
W diecie low FODMAP zaleca się przede wszystkim wodę oraz herbaty i napary ziołowe (mięta, melisa, szałwia, koper włoski, rumianek). Można pić kawę jednak poleca się bez dodatków mlecznych lub z mlekiem bez laktozy bądź z napojem roślinnym kokosowym, migdałowym, owsianym). Soki warzywne i owocowe należy ograniczyć, a najlepiej wyeliminować na czas I etapu diety.
W I etapie diety low FODMAP należy skoncentrować się na wyeliminowaniu konkretnych grup produktów, jak i ograniczeniu niektórych warzyw i owoców. Do produktów, które należy całkowicie unikać należą:
Pozostałe niewymienione warzywa i owoce można spożywać, jednak powinny podlegać ograniczeniom ilościowym. W kontroli nad spożywaniem odpowiedniej ilości produktów może pomóc wsparcie dietetyka i ułożenie dopasowanego jadłospisu. Można również skorzystać z pomocy dostępnych aplikacji, zawierających informacje o ilościach produktów dozwolonych i zakazanych w diecie low FODMAP.
Jesteś na diecie low FODMAP i nie masz pomysłu na posiłki? Poniżej znajdziesz 3 proste przepisy na pełnowartościowe posiłki.
Składniki:
Przygotowanie:
Pokrój warzywa w kostkę. Roztrzep jajka i wlej je na rozgrzaną patelnię z dodatkiem oleju. Dodaj pokrojone warzywa i smaż, aż omlet będzie gotowy. Dopraw do smaku. Zjedz z pieczywem.
Składniki:
Przygotowanie:
Ziemniaki pokrój w plastry 1cm. Łososia i ziemniaki skrop oliwą i przypraw, piecz w piekarniku w temperaturze 180°C przez około 30- 40 minut. Fasolkę ugotuj w lekko osolonej wodzie do miękkości i podawaj z łososiem.
Składniki:
Przygotowanie:
Ryż ugotuj według wskazówek na opakowaniu. Mięso pokrój w kostkę, podsmaż na oleju, dopraw. Słonecznik podpraż na suchej patelni. Ogórka pokrój w kostkę. Wymieszaj ugotowany ryż z rukolą, pokrojonym ogórkiem, słonecznikiem. Dodaj jogurt z dodatkiem przypraw, wymieszaj wszystko razem.
Chociaż dieta low FODMAP pomaga w łagodzeniu objawów trawiennych, warto również zadbać o mikrobiotę jelit. Utrzymanie równowagi między bakteriami prozdrowotnymi a potencjalnie patogennymi wspomaga procesy trawienne i stanowi wsparcie dla ogólnego zdrowia organizmu. W związku z tym, aby zadbać o utrzymanie tej równowagi warto zastosować odpowiednie probiotyki (prozdrowotne mikroorganizmy) i prebiotyki (substancje odżywiające bakterie prozdrowotne).
Wybierając probiotyk należy dopasować go do potrzeb organizmu, dlatego najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie celowanej terapii mikorbiologicznej. Taką terapię można otrzymać poprzez wykonanie badań mikrobioty jelit. Na podstawie wyniku składu mikrobioty jelit, a także zgłoszonych dolegliwości i występujących chorób, rozpisywana jest propozycja celowanej probiotykoterapii, dopasowanej na miarę potrzeb organizmu.
Dodatkowo, w najszerszym badaniu mikrobioty jelit – Mikrobiota jelit complete, oprócz uzyskania informacji o składzie mikrobioty, jak i propozycji celowanej terapii probiotycznej, otrzymuje się również informację, czy zastosowanie diety low FODMAP będzie dawało efekty. Jest to możliwe ze względu na badanie składu mikrobioty rozkładającej węglowodany, które mogą wpływać na tolerancje przez organizm FODMAP.
Natomiast w przypadku wyboru prebiotyku, należy zwracać uwagę na to, aby był low FODMAP. Naturalnymi prebiotykami low FODMAP, są: banany niedojrzałe, płatki owsiane, ugotowane ziemniaki poddane schłodzeniu. Natomiast bezpiecznymi prebiotykami w postaci preparatów są arabinogalaktan, czy częściowo zhydrolizowana guma guar.
Dieta low FODMAP jest złożonym, ale skutecznym sposobem na redukcję objawów trawiennych. Dzięki odpowiedniemu podejściu oraz wiedzy o produktach spożywanych na tej diecie, a także stosowaniu dopasowanej suplementacji probiotykami i prebiotykami można znacząco poprawić jakość życia. W przypadku rekomendacji zastosowania takiej diety warto wcześniej skonsultować się z dietetykiem, aby dokładnie zapoznać się z wszystkimi założeniami diety. Dzięki temu efekty diety mogą być jeszcze lepsze.
Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.
HIV dotyczy obecnie około 40 milionów osób na całym świecie. Zarazić może się każda osoba, niezależnie od wieku czy płci. Warto więc dowiedzieć się, jak może dojść do zarażenia się HIV oraz poznać inne ważne wskazówki. Kiedy od momentu zakażenia należy zgłosić się do lekarza? W jakich przypadkach dochodzi do rozwoju AIDS?
Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji.
Kamienie żółciowe to złogi powstające w pęcherzyku oraz przewodach żółciowych. Prowadzą one do kamicy pęcherzyka żółciowego, jednej z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego w Europie, objawiającej się silnym, napadowym bólem określanym mianem kolki żółciowej. Kamienie które powstają w drogach żółciowych i nie przedostają się do pęcherzyka żółciowego mogą powodować rzadszą postać kamicy żółciowej – kamicę przewodową. Jak postępować w przypadku kamieni w pęcherzyku żółciowym? Czy można ich uniknąć i czy zawsze konieczna jest operacja?
Salmonelle to jedne z najbardziej znanych chorobotwórczych bakterii, głównie za sprawą wywoływanych przez nie dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Zwłaszcza w okresie letnim często słyszymy o zatruciach pokarmowych wywołanych przez te szczepy. W Polsce świadomość społeczna w tym zakresie z roku na rok jest coraz większa.
