Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Chrapiący przeszkadza nie tylko tym, którzy nie mogą przez niego zasnąć. Najbardziej szkodzi on samemu sobie. Jego nocny wypoczynek zostaje bowiem zakłócony i finalnie nie jest efektywny. Wbrew pozorom, chrapanie zawsze ma swoją przyczynę, która może być uzależniona od różnorodnych czynników. Warto pamiętać także o tym, że ryzyko chrapania rośnie wraz z wiekiem. W poniższym artykule przybliżymy owo zagadnienie i odpowiemy na pytanie: czy istnieją skuteczne sposoby na chrapanie?
W powszechnym mniemaniu, chrapanie to męcząca i zupełnie niegroźna przypadłość. Pogląd ten wynika z tego, że większość ludzi nic z tym nie robi. Zwykle wystarczą stopery albo odizolowanie chrapiącego od pozostałych domowników. Mało kto wie jednak, że tego rodzaju bierna postawa jest groźna, a nieleczone chrapanie wiąże się z różnego rodzaju konsekwencjami zdrowotnymi.
W skali światowej, z chrapaniem zmagają się około 2 miliardy ludzi. Chrapią wszyscy: mężczyźni, kobiety, a nawet dzieci. W skład tej grupy wchodzą jednak najczęściej panowie – głównie ci z nadwagą, palący oraz w średnim wieku.
Chrapanie bywa bardzo donośne – z dokonanych pomiarów wynika, że może ono osiągać głośność, która porównywalna jest z dźwiękami, wydawanymi przez pracującą kosiarkę do trawy (ok. 90 decybeli).
Chrapanie to sygnał, że w górnych drogach oddechowych śpiącej osoby obecna jest przeszkoda, która znajduje się na trasie przepływającego tam powietrza. Przeszkodą tą mogą być np. przerośnięte migdałki czy nasada języka lub krzywa przegroda nosowa. Powodem chrapania może być także nadmiernie wiotkie lub przerośnięte podniebienie miękkie. W najpoważniejszym przypadku, zapadające się ściany gardła prowadzą do bezdechu sennego (ang. obstructive sleep apnea syndrom, OSAS).
Zjawisko to polega na występowaniu trwającej powyżej 10 sekund przerwy w oddychaniu. Jeśli w ciągu godziny występuje maksymalnie pięć bezdechów, to jest to norma. Obturacyjny bezdech senny diagnozuje się, jeśli u pacjenta występuje więcej niż pięć bezdechów na godzinę snu, a dodatkowo występują także inne objawy lub jeśli pacjent nie zgłasza innych objawów, ale liczba bezdechów w ciągu godziny snu jest większa bądź równa piętnastu.
Jak wynika z zatwierdzonej w 2014 roku przez American Academy of Sleep Medicine (AASM) III międzynarodowej klasyfikacji zaburzeń snu, w zespole zaburzeń oddychania podczas snu wyodrębniono:
Bezdech to brak przepływu powietrza, który trwa przynajmniej 10 sekund. Spłycenie oddechu zachodzi natomiast w przypadku, gdy wystąpi jedna z trzech możliwości przedstawionych poniżej:
Zależnie od sposobu powstawania, bezdechy podlegają również podziałowi na:
U dorosłych przyczyny chrapania mogą być bardzo zróżnicowane. Do najbardziej powszechnych zaliczamy natomiast:
Do chrapania u dzieci prowadzi natomiast zwykle obecność trzeciego migdała albo przerost migdałków podniebiennych. Oprócz tego, jego przyczyną może być także alergia, wiotkość krtani oraz niedrożność nosa (powstała w efekcie różnego rodzaju infekcji – np. zapalenia zatok).
Obturacyjny bezdech senny to choroba, polegająca na tym, że podczas snu dochodzi do spłycenia (hipowentylacja) albo do zatrzymania oddychania (bezdechów). Co więcej, tego rodzaju zaburzenia oddychania powtarzają się bardzo często w ciągu każdej godziny snu.
Do bezdechu doprowadza zamykanie się światła dróg oddechowych na poziomie gardła, co wstrzymuje przepływ powietrza i w konsekwencji stanowi przyczynę przejściowego niedotlenienia.
Najczęściej występujące objawy bezdechu sennego to chrapanie, obecność bezdechów (stwierdzona np. przez domowników) oraz wzmożona senność w ciągu dnia. Równie charakterystyczne są w tym przypadku częste wybudzenia i towarzyszące im uczucie paniki. Poza tym, może pojawić się także wzmożona aktywność ruchowa podczas snu („wiercenie się”), większa niż zazwyczaj potliwość czy ucisk w klatce piersiowej.
Czynniki, zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia bezdechu to:
W przypadku chrapiących osób, najpierw zlecane są badania, które powinny potwierdzić bądź wykluczyć bezdech senny. Zazwyczaj wykonuje się wtedy badanie poligraficzne snu. Poza nim, zlecona może zostać również: rynomanometria (badanie drożności nosa) albo trójwymiarowa tomografia komputerowa dróg oddechowych. Wszystkie badania mają na celu wykrycie miejsca, w którym dochodzi do zwężenia dróg oddechowych. W ten sposób rozpoznawana jest konkretna przyczyna chrapania.
Dodatkowe badania niezbędne są w przypadku, gdy u pacjenta podejrzewany jest bezdech senny. Wówczas, podczas jego pobytu w szpitalu, wykonywane jest badanie polisomnograficzne, czyli rozbudowane badanie poligraficzne, które ma na celu monitorowanie zachowania organizmu w trakcie snu. W skład badania wchodzi natomiast:
Ponadto, przez mikrofon rejestrowane są wszystkie odgłosy, które pacjent wydobywa z siebie podczas snu. Sen jest monitorowany nie tylko podczas pobytu w szpitalu, lecz także po powrocie do domu. Do tego celu wykorzystywany jest m.in. wspomniany wyżej pulsoksymetr.
Przy leczeniu chrapania, kluczową rolę odgrywa właściwe rozpoznanie. Niekiedy wystarczające może okazać się właściwe wyleczenie infekcji. Nieco inaczej sytuacja wygląda w momencie, gdy chrapaniu towarzyszy bezdech senny lub gdy konieczne są np. zabiegi podniebienia lub języka. Wówczas podejmowane będą bowiem działania, których celem będzie udrożnienie dróg oddechowych.
Chrapanie leczone jest na wiele różnych sposobów. Ostateczną decyzję podejmuje laryngolog – oczywiście dopiero wtedy, gdy zapozna się z wynikami badań i uzyska od pacjenta wszystkie niezbędne informacje.
Metody chirurgiczne brane są pod uwagę w sytuacji, gdy do chrapania prowadzą wady anatomiczne. Znaczna część zabiegów nie wiąże się z koniecznością długiego pobytu w szpitalu – są one bowiem wykonywane w ramach tzw. chirurgii jednego dnia.
Ich nadrzędny cel to przywrócenie właściwej drożności w całym górnym odcinku dróg oddechowych. Rodzaj zabiegu wynika z kolei z lokalizacji problemu Decyzję o jego przeprowadzeniu podejmuje natomiast lekarz chirurg. Najbardziej powszechne zabiegi, wykonywane są w ramach chirurgii nosa, gardła i języka.
Do zabiegów z zakresu chirurgii nosa należą:
Chirurgia gardła, czyli np.:
Chirurgia języka to m.in.:
Istnieją różne sposoby na chrapanie. Pomóc może m.in. zrzucenie zbędnych kilogramów i rzucenie palenia. Dlaczego tak się dzieje?
Każdy zdrowy i silny organizm dysponuje lepszą kondycją tkanek oraz mięśni – także tych, umiejscowionych w okolicy górnych dróg oddechowych. Poza papierosami, warto zatem ograniczyć również pozostałe używki. Ponadto, w niektórych przypadkach, leczenie chrapania można wspomóc poprzez prawidłowe podparcie głowy (bardzo dobrze sprawdzi się tu dopasowana do kształtu głowy poduszka anatomiczna). Równie efektywne może okazać się spanie na brzuchu albo na boku (zamiast na wznak).
Nieleczone chrapanie może stanowić przyczynę wielu różnych schorzeń ogólnoustrojowych. Badania z ostatnich lat dowodzą, że zaburzenia oddychania podczas snu mogą stanowić przyczynę lub spotęgować objawy następujących chorób i dolegliwości:
Oprócz tego osoby, które z powodu chrapania cierpią na zaburzony sen, mogą również doświadczyć: problemów z koncentracją oraz z pamięcią, nycturii (potrzeby częstego udawania się nocą do łazienki), depresji, a nawet impotencji.
Konsultacja merytoryczna lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.
Wysypka, pęcherzykowe wykwity czy inne zmiany skórne często budzą ogromny niepokój, zwłaszcza jeśli towarzyszy im wysoka gorączka.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krztusiec to ostra, bakteryjna choroba zakaźna układu oddechowego, która charakteryzuje się między innymi napadami silnego kaszlu. Choć chorobie można zapobiegać dzięki szczepieniom, w ostatnich latach dochodzi do wyraźnego wzrostu zachorowalności, zwłaszcza wśród osób dorosłych. Wyjaśniamy. jak można zarazić się krztuścem i kto powinien poddać się szczepieniom ochronnym.
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
