Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
We wszystkich obowiązujących definicjach zespołu metabolicznego podkreśla się rolę:
Zespół metaboliczny kryteria spełniają:
W polskiej populacji dorosłej częstość występowania zespołu metabolicznego wynosi 20% i zwiększa się z wiekiem. Częstość występowania zespołu metabolicznego w Polsce wynosi 5,7 mln osób.
Rozpoznanie zespołu metabolicznego powinno skłaniać do przeprowadzenia dodatkowych badań diagnostycznych pod kątem dokładnej oceny ryzyka sercowo-naczyniowego oraz innych czynników ryzyka, w tym subklinicznych uszkodzeń narządowych związanych na przykład z współistniejącym i wcześniej nieleczonym nadciśnieniem tętniczym.
Patogeneza nie jest dokładnie wyjaśniona, a za czynniki sprawcze uważa się otyłość brzuszną i oporność na insulinę. Składowe zespołu metabolicznego są istotnym czynnikiem ryzyka miażdżycy. Występuje zaburzenie czynności śródbłonka i zmniejszenie wytwarzania tlenku azotu, prowadzące do zwężenia naczyń, nasilenia agregacji płytek krwi i adhezji monocytów i do zakrzepicy. Wykazano silny związek składowych zespołu metabolicznego ze wskaźnikami zapalenia , takimi jak białko C-reaktywne .
Nieleczony zespół metaboliczny prowadzi do wystąpienia jawnej cukrzycy t.2 i przedwczesnego rozwoju miażdżycy oraz ich powikłań.
Rola tkanki tłuszczowej w patogenezie zespołu metabolicznego. Otyłość trzewna jest jednym z najważniejszych elementów zespołu metabolicznego. Coraz częściej zwraca się uwagę, że w patofizjologii zespołu kluczową rolę odgrywa nie nadmiar tkanki tłuszczowej, ale jej dysfunkcja jako narządu wydzielania wewnętrznego. Adipocyty aktywnie produkują wiele cytokin i adipokin – specyficzne dla tkanki tłuszczowej. Wpływają one m.in. na insulinowrażliwość całego organizmu. Wśród nich wymienia się leptynę,TNF a, omentynę, wisfatynę, rezystynę. Wydaje się, że omentyna i rezystyna zwiększa insulinooporność, co wskazuje na rolę przewlekłego stanu zapalnego w patofizjologii zespołu metabolicznego. Zauważono , że tkanka tłuszczowa wisceralna jest znacznie bardziej aktywna niż tkanka podskórna, której główną rolą jest magazynowanie lipidów. Rola tkanki wisceralnej polega na buforowaniu ładunku triglicerydów. Gdy tkanka podskórna nie jest w stanie magazynować więcej energii, jej rolę przejmuje tkanka wisceralna. Prowadzi to do wzrostu stężenia triglicerydów , rozwoju dyslipidemii oraz postępującego otłuszczenia narządów.
Współwystępowanie nieprawidłowości stężeń frakcji lipoprotein, charakterystyczne dla zespołu metabolicznego oraz cukrzycy nosi nazwę dyslipidemii aterogennej. Charakteryzuje się ona:
Stężenie LDL u pacjentów z dyslipidemią aterogenną może być prawidłowe, zwiększa się jednak pula utlenowanych cząsteczek LDL, które sprzyjają progresji zmian miażdżycowych. Uważa się, że HDL zapewnia homeostazę gospodarki lipidowej, uczestniczy w regulacji metabolizmu glukozy, wykazuje działanie przeciwzapalne i antyproliferacyjne, pozytywnie wpływa na śródbłonek. Zarówno niskie stężenie HDL i wysokie trójglicerydów zwiększa ryzyko sercowo-naczyniowe.
Zespół metaboliczny – diagnostyka polega na poszukiwaniu składowych tego zespołu. Złotym standardem do oceny insulinowrażliwości jest badanie metodą klamry metabolicznej.
O nadmiernej zawartości tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej świadczy zwiększony obwód talii i wskaźnik talia-biodra. Jeśli chodzi o zespół metaboliczny badania obrazowe są dokładniejsze: TK < MR, DXA , ale rzadko wykonywane. Wskazaniem mogą być przypadki bez otyłości czy nadwagi, kiedy się podejrzewa, że jedynie nadmiar między jelitowej tkanki tłuszczowej odpowiada za insulinooporność.
Leczenie zespołu metabolicznego stanowi równocześnie profilaktykę cukrzycy t.2 i chorób sercowo-naczyniowych. Obejmuje:
Dietę ubogokaloryczną, redukcję masy ciała.
Zwiększenie aktywności fizycznej.
Nadciśnienia tętniczego.
Dyslipidemii.
Otyłości.
a) Metformina
b) Akarboza
Leczenie niefarmakologiczne stanowi podstawy postępowania i jest najskuteczniejsze.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
