Komosa ryżowa – właściwości, rodzaje, z czym jeść? Quinoa a odchudzanie

Powrót

Komosa ryżowa, znana również jako quinoa, zdobyła w ostatnich latach ogromną popularność na całym świecie, w tym w Polsce. Jej wszechstronne zastosowanie w kuchni, bogactwo składników odżywczych, brak glutenu oraz liczne korzyści zdrowotne sprawiają, że jest nie tylko modnym dodatkiem do diety, ale również wartościowym elementem zdrowego stylu życia. W tym artykule przyjrzymy się bliżej komosie ryżowej, jej rodzajom, właściwościom zdrowotnym oraz roli, jaką może odegrać w procesie odchudzania. Znajdziesz tu również przepisy na smaczne dania z quinoa oraz dowiesz się, kto powinien jej unikać.

Spis treści:

Czym jest komosa ryżowa?

Komosa ryżowa, znana także pod nazwą quinoa (Chenopodium quinoa Willd.), to roślina pochodząca z Ameryki Południowej, gdzie była uprawiana przez Inków już ponad 5 tysięcy lat temu. Jest określana mianem pseudozboża, choć taksonomicznie nie jest ze zbożami spokrewniona. Rodzaj Quinoa należy do rodziny szarłatowatych (komosowatych). Jej nasiona, które są jadalne, stanowią bogate źródło białka, błonnika, witamin i składników mineralnych co sprawia, że quinoa zyskała miano „superfood”.

Quinoa – rodzaje

Na rynku dostępne są 4 rodzaje komosy ryżowej, które różnią się między sobą nie tylko kolorem, ale również smakiem i teksturą. Najpopularniejsze odmiany to:

  • Biała quinoa – najdelikatniejsza w smaku, najbardziej uniwersalna w kuchni. Jest miękka i puszysta po ugotowaniu, co czyni ją idealnym dodatkiem do sałatek, zup czy dań głównych.
  • Czerwona quinoa – ma bardziej wyrazisty smak i jest nieco twardsza od białej. Po ugotowaniu zachowuje swoją strukturę, dlatego świetnie nadaje się do dań, które wymagają bardziej wyrazistej tekstury, takich jak sałatki.
  • Czarna quinoa – najrzadsza i najbardziej wyrazista w smaku. Ma lekko ziemisty, orzechowy smak i jest jeszcze bardziej chrupiąca niż czerwona. Idealna do sałatek oraz jako dekoracyjny dodatek do potraw.
  • Trójkolorowa quinoa – mieszanka białej, czerwonej i czarnej quinoa, która łączy w sobie cechy wszystkich trzech odmian, oferując zróżnicowaną teksturę i bogaty smak.

Właściwości zdrowotne komosy ryżowej

Quinoa jest ceniona nie tylko za swoje walory smakowe, ale przede wszystkim za niezwykłe właściwości zdrowotne. Oto niektóre z nich:

  • Bogactwo białka – quinoa zawiera wszystkie dziewięć niezbędnych aminokwasów, co czyni ją pełnowartościowym źródłem białka. Jest to szczególnie ważne dla wegetarian i wegan, którzy mogą mieć trudności z dostarczeniem odpowiedniej ilości białka z diety.
  • Wysoka zawartość błonnika – komosa ryżowa jest bogata w błonnik, który wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, pomaga w regulacji poziomu cukru we krwi i obniża poziom cholesterolu. Dodatkowo niektóre frakcje błonnika rozpuszczalnego mają właściwości prebiotyczne, czyli stymulują wzrost prozdrowotnych bakterii w jelitach.
  • Niskie IG – quinoa ma niski indeks glikemiczny, co oznacza, że po jej spożyciu poziom glukozy we krwi rośnie powoli. Jest to korzystne dla osób z cukrzycą oraz tych, którzy dbają o kontrolę wagi lub mają insulinooporność.
  • Obfitość witamin i minerałów – quinoa dostarcza wielu cennych składników odżywczych, w tym magnezu, żelaza, cynku, wapnia, potasu oraz witamin z grupy B.
  • Przeciwutleniacze – quinoa zawiera duże ilości przeciwutleniaczy, takich jak flawonoidy, które pomagają w walce z wolnymi rodnikami i mogą zmniejszać ryzyko wielu chorób przewlekłych i nowotworów.

Warto wiedzieć, że wapń z komosy jest łatwo przyswajalny, dlatego jest ona zalecana osobom eliminującym nabiał i produkty mleczne, dzieciom i pacjentom z osteoporozą. Kompozycja składników i białek sprawia, że komosa jest polecana weganom i wegetarianom. Zawarte w quinoa mangan i miedz, są kofaktorami enzymu dysmutazy ponadtlenkowej, enzymu o działaniu przeciwutleniającym. Chroni on mitochondria i czerwone krwinki przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Dzięki swoim cechom komosa może być doskonałym produktem urozmaicającym dietę dzieci i dorosłych. Stanowi doskonałe źródło składników odżywczych dla osób stosujących dietę bezglutenową i beznabiałową z przyczyn zdrowotnych.

e-recepta

Komosa ryżowa a odchudzanie

Quinoa jest doskonałym wyborem dla osób pragnących schudnąć lub utrzymać prawidłową masę ciała. Istnieje kilka powodów, dla których warto włączyć ją do codziennej diety, a szczególnie diety redukcyjnej. Jest niskokaloryczna, ale sycąca – dzięki wysokiej zawartości błonnika i białka, quinoa zapewnia długotrwałe uczucie sytości, co może pomóc w ograniczeniu podjadania między posiłkami.

Ponadto sprzyja stabilizacji poziomu glukozy we krwi, ponieważ ma niski indeks glikemiczny (IG=35) co sprawia, że quinoa nie powoduje gwałtownych skoków poziomu cukru we krwi, co może pomóc w kontrolowaniu apetytu i zmniejszeniu ochoty na słodycze. Ponadto zawarte w quinoa składniki odżywcze, takie jak magnez i witaminy z grupy B, wspierają metabolizm i organizm w stresie, co może być pomocne w procesie odchudzania.

Warto podkreślić, że w komosie znajdziemy głównie węglowodany złożone i dużo błonnika pomaga on oczyścić jelita z nadmiaru resztek, a jego duża zawartość w diecie reguluje poziom cholesterolu i glukozy we krwi. Spożywanie produktów bogatych w błonnik nierozpuszczalny zmniejsza ryzyko kamicy żółciowej i obniża stężenie trójglicerydów we krwi. To bardzo ważne dla osób z nadmierną masą ciała i podwyższonym ryzykiem cukrzycy typu 2, otyłości i chorób sercowo naczyniowych.

Komosa ryżowa a mikrobiota jelit

Jak już wspomniano, warto wprowadzić komosę do swojej diety. Dzięki kompozycji składników odżywczych i zawartości błonnika jest to produkt wspierający mikrobiotę jelitową i zdrowie jelit. Badania sugerują, że właśnie korzystny wpływ na mikrobiotę jelit powoduje, że komosa może wspomagać proces odchudzania i skutecznie zmniejszać otyłość oraz leczniczo wpływać na wątrobę. Inne badanie wykazało, że węglowodany, w tym prebiotyki, zawarte w komosie przez modyfikację mikrobioty obniżają cholesterol i zmniejszają stan zapalny wywołany dietą wysokotłuszczowa u szczurów.

Kto nie powinien jeść komosy ryżowej?

Mimo, że quinoa jest uważana za bardzo zdrową żywność, niektóre osoby mogą jej unikać z powodu specyficznych alergii lub schorzeń:

Osoby z alergią na saponiny – quinoa zawiera saponiny, które mogą powodować reakcje alergiczne u niektórych osób. Saponiny są naturalnymi substancjami obronnymi roślin, które nadają quinoa gorzki smak. Dlatego przed spożyciem quinoa zaleca się dokładne jej przepłukanie.

Osoby z problemami żołądkowymi i jelitowymi źle tolerujące błonnik – chociaż błonnik jest korzystny dla większości osób, niektóre osoby z problemami żołądkowymi lub z zespołem jelita nadwrażliwego (IBS), szczególnie z zaparciami mogą odczuwać dyskomfort po spożyciu quinoa.

Komosa ryżowa – przepisy

Sałatka z quinoa, awokado i granatem

Składniki:

  • 1 szklanka ugotowanej białej komosy;
  • 1 awokado;
  • 1 granat;
  • 1 ogórek;
  • Garść rukoli;
  • Sok z 1 limonki;
  • Oliwa z oliwek;
  • Sól i pieprz do smaku.

Przygotowanie:

Ugotowaną quinoa wystudź. Awokado pokrój w kostkę, granat obierz, a ogórek pokrój w plasterki. Wymieszaj wszystkie składniki w misce i dodaj rukolę, skrop sokiem z limonki i oliwą z oliwek. Dopraw solą i pieprzem według uznania.

Quinoa z warzywami i kurczakiem

Składniki:

  • 1 szklanka czerwonej quinoa;
  • 200 g piersi z kurczaka;
  • 1 czerwona papryka;
  • 1 żółta papryka;
  • 1 cebula;
  • 2 ząbki czosnku;
  • 1 cukinia;
  • 2 łyżki oliwy z oliwek;
  • Przyprawy: kurkuma, papryka wędzona, sól, pieprz.

Przygotowanie:

Ugotuj quinoa według instrukcji na opakowaniu. Kurczaka pokrój w kostkę, dopraw kurkumą, papryką, solą i pieprzem, a następnie usmaż na oliwie z oliwek. Warzywa pokrój w kostkę i dorzuć do kurczaka. Duś razem około 15 minut dodając niewielką ilość wody.


Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.


Dodano: 21/10/2024
Autor
dr n. biol. Anna Basińska
Specjalista ds. naukowych Instytutu Mikroekologii w Poznaniu
Stopień doktora nauk biologicznych uzyskała na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; swoje staże podoktorskie odbywała na uczelniach w Polsce i we Francji, uczestnicząc w międzynarodowych projektach: polsko-szwajcarskim i polsko-norweskim; obecnie jej głównymi zainteresowaniem naukowym jest złożony wpływ mikrobioty jelitowej na zdrowie człowieka; jest współautorką publikacji naukowych w polskich i zagranicznych czasopismach, np. „Forum Zakażeń”, „Nowa Medycyna”, „Forum Medycyny Rodzinnej”, „Biologia”, „Protist”, oraz doświadczoną prelegentką. Obecnie związana jest z Instytutem Mikroekologii w Poznaniu, który jako jednostka medyczna i badawcza z własnym laboratorium realizuje wiele projektów naukowych i edukacyjnych oraz świadczy pacjentom usługi z zakresu nowoczesnej diagnostyki laboratoryjnej
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Dieta
10/02/2023
Choroby, Dieta
Kamienie w pęcherzyku żółciowym – jak powstają i czy są groźne?

Kamienie żółciowe to złogi powstające w pęcherzyku oraz przewodach żółciowych. Prowadzą one do kamicy pęcherzyka żółciowego, jednej z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego w Europie, objawiającej się silnym, napadowym bólem określanym mianem kolki żółciowej. Kamienie które powstają w drogach żółciowych i nie przedostają się do pęcherzyka żółciowego mogą powodować rzadszą postać kamicy żółciowej – kamicę przewodową. Jak postępować w przypadku kamieni w pęcherzyku żółciowym? Czy można ich uniknąć i czy zawsze konieczna jest operacja? 


28/12/2022
Choroby, Dieta
Salmonella – drogi zakażenia, objawy, leczenie

Salmonelle to jedne z najbardziej znanych chorobotwórczych bakterii, głównie za sprawą wywoływanych przez nie dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Zwłaszcza w okresie letnim często słyszymy o zatruciach pokarmowych wywołanych przez te szczepy. W Polsce świadomość społeczna w tym zakresie z roku na rok jest coraz większa.


04/05/2021
Dieta
Probiotyk, prebiotyk i postbiotyk – jakie są różnice?

Skład flory bakteryjnej jelit ma bardzo duże znaczenie dla ogólnego stanu organizmu. Mikrobiota — ekosystem tworzony przez bakterie w przewodzie pokarmowym ma bardzo duże znaczenie dla zdrowia człowieka. M.in. wpływa na wchłanianie witamin i minerałów, usprawnia proces trawienia, wzmacnia układ immunologiczny i polepsza nastrój. Żeby poprawić stan mikrobioty, warto sięgać po probiotyki i prebiotyki w odpowiedniej ilości. Czym różni się probiotyk od prebiotyku? Jakie są najbardziej znane szczepy probiotyczne? Odpowiadamy!


Zapoznaj się z nasza ofertą:
badania ukladu pokarmowego polmed
Kup online!
Pakiet badań
Diagnostyka celiakii
Sprawdź czy cierpisz na nietolerancję glutenu. Wykonaj pakiet badań laboratoryjnych w POLMED!

od 210 zł
diagnostyka wątroby polmed
Kup online!
Pakiet badań
Diagnostyka wątroby
Choroby wątroby dają różne objawy, jednak najczęściej pojawiającym się jest ból wątroby, czyli ból brzucha z prawej strony, pod żebrami. Zbadaj swoją wątrobę w POLMED!

od 67 zł
Nowość! Kup online!
Pakiet badań
Witaminy i minerały
Zbadaj poziom ważnych składników odżywczych w organizmie - umów pakiet badań w kierunku niedoborów witamin i minerałów w POLMED.

od 229 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się