Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Gradówka to przewlekła zmiana zapalna zlokalizowana na powiece, która powstaje w wyniku zablokowania gruczołów łojowych. Występuje w formie twardego, nieruchomego guzka, który zazwyczaj nie powoduje bólu, jednak nieleczony może przyczyniać się do poważniejszych komplikacji.
Zastanawiasz się, jakie są przyczyny i pierwsze objawy gradówki? A może chcesz wiedzieć, jak przebiega diagnoza i dalsze postępowanie? Wszystkiego dowiesz się z niniejszego artykułu!
Z tego artykułu dowiesz się:
Gradówka (inaczej chalazon) to przewlekła zmiana zapalna zlokalizowana na górnej lub dolnej powiece. Najczęściej obserwuje się ją u osób dorosłych. Powstaje na skutek zaczopowania gruczołów łojowych produkujących substancję tłuszczową, która chroni oko przed nadmiernym wysychaniem. Zablokowany gruczoł zatrzymuje wydzielane substancje, a to prowadzi do jego powiększenia i rozwoju stanu zapalnego.
Gradówka to zmiana w postaci twardego, nieprzesuwalnego guzka, która może utrzymywać się na powiece przez dłuższy czas. Nie wiąże się z obrzękiem i zaczerwienieniem.
Możemy wyróżnić zewnętrzną gradówkę, która znajduje się na brzegu powieki, zwykle w pobliżu rzęs, jak i wewnętrzną. Ten drugi rodzaj jest trudniejszy do zauważenia, ponieważ, jak wskazuje nazwa, rozwija się na wewnętrznej stronie powieki.
Typowe objawy gradówki powieki obejmują:
Gradówka ma postać małego guzka i jest niewielka (o średnicy od kilku do kilkunastu milimetrów), twarda oraz nieruchoma. Występuje na powiece, górnej lub dolnej, w okolicach ujść gruczołów Meiboma.
W przypadku nieprawidłowego leczenia gradówka powieki może utrzymywać się tygodniami lub nawet dłużej. Mniejsze zmiany ustępują zwykle samoistnie w ciągu 2. lub 3. tygodni.
Jeżeli nie następuje poprawa, należy udać się do okulisty w celu rozważenia chirurgicznego wyłyżeczkowania zmiany lub iniekcji glikokortykosteroidów.
Gradówka powstaje na skutek zaczopowania (zablokowania lub zapalenia) gruczołów łojowych (inaczej gruczołów Meiboma), które produkują substancję tłuszczową chroniącą oko przed nadmiernym wysychaniem. Zablokowany gruczoł zaczyna zatrzymywać wewnątrz wydzielane substancje, co prowadzi do jego powiększenia i rozwoju stanu zapalnego.
Osoby z obniżoną odpornością mogą być bardziej podatne na wystąpienie gradówki. Co więcej, ryzyko jej powstania zwiększają choroby, takie jak trądzik różowaty lub łojotokowe zapalenie skóry.
Do rozwoju gradówki może się przyczynić także niedoleczony jęczmień, który przeszedł w formę przewlekłą. Choroba może być również spowodowana dotykaniem oka brudnymi rękami i w rezultacie zakażenie go bakteriami, np. gronkowcami z gatunku Staphylococcus aureus.
Diagnostyka gradówki opiera się na dokładnym wywiadzie lekarskim oraz ocenie różnych części oka w lampie szczelinowej w gabinecie okulisty. Warto udać się do odpowiedniego specjalisty na wczesnym etapie, aby nie doprowadzić do poważnych komplikacji. Jakie są metody rozpoznania gradówki?
Pierwszym etapem jest przeprowadzenie szczegółowego wywiadu lekarskiego. Specjalista powinien ustalić, kiedy pacjent zauważył pierwsze objawy czy gradówka zmienia swój rozmiar, a także czy towarzyszy jej ból. Mogą pojawić się pytania dotyczące chorób oczu, trądziku różowatego, łojotokowego zapalenia skóry, jak również nawyków higienicznych związanych z narządem wzroku.
Podczas wizyty w gabinecie okulistycznym lekarz przeprowadzi badanie oka w lampie szczelinowej – dzięki temu dokładnie oceni powiekę, gałkę oczną i tkanki wokół oczodołu. Jeśli gradówka jest niewielka, nie powoduje bólu i nie wpływa negatywnie na codzienne funkcjonowanie, lekarz może podjąć decyzję o obserwacji bez wdrożenia specjalistycznego leczenia.
W diagnostyce gradówki najważniejsze jest zróżnicowanie tej choroby od innych schorzeń oczu, które mogą dawać podobne objawy. Przede wszystkim kluczowe jest odróżnienie gradówki od jęczmienia i nowotworów powiek.
Diagnostyka może obejmować także następujące schorzenia:
Jeśli po przeprowadzeniu badania fizykalnego okulista ma wątpliwości, może zlecić dalsze badania, takie jak testy laboratoryjne w kierunku patogenów bakteryjnych lub grzybiczych albo biopsję (pobranie próbki tkanki do analizy histopatologicznej).
Gradówki na oku nie należy mylić z jęczmieniem. Podczas gdy gradówka jest bezbolesna, jęczmień to ostra forma miejscowego zakażenia powieki, która może być bardzo bolesna. Różnica dotyczy również obecności ropnego wycieku, ponieważ w przypadku gradówki nie dochodzi do wydzielania ropy – wyjątek stanowi sytuacja, gdy doszło do rozwoju wtórnej infekcji bakteryjnej.
W większości przypadków gradówka ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni lub tygodni, bez konieczności interwencji medycznej. Jeśli tak się nie dzieje, lekarz może zalecić leczenie zachowawcze lub w cięższych przypadkach leczenie farmakologiczne (np. stosowanie miejscowo antybiotyku lub podanie zastrzyków zawierających kortykosteroidy).
Z gradówką można prowadzić normalny tryb życia. W przypadku gdy zmiana jest mała, niebolesna i nie powoduje poważnych dolegliwości, wystarczające może okazać się leczenie zachowawcze, które polega na:
Celem leczenia zachowawczego jest udrożnienie gruczołów i poprawa przepływu substancji tłuszczowej. Jeśli takie sposoby leczenia nie działają, konieczne jest wdrożenie bardziej zaawansowanych metod.
Zabieg chirurgiczny może być konieczny, gdy gradówka nie ustępuje, pomimo wdrożenia leczenia zachowawczego. Wskazaniem do interwencji chirurgicznej jest również ból oraz powiększenie się zmiany do tego stopnia, że skutkuje to problemami ze wzrokiem. Lekarz okulista może zadecydować o chirurgicznym usunięciu gradówki w znieczuleniu miejscowym — zabieg polega na przecięciu zmiany, otwarciu jej i wyłyżeczkowaniu zawartości. Podczas zabiegu usuwana jest także włóknista torebka, w której znajdowała się wydzielina.
Domowe metody leczenia gradówki to przede wszystkim regularne oczyszczanie powiek oraz unikanie pocierania chorego oka. W przypadku większych zmian warto zastosować ciepłe okłady. Przeciwwskazane jest noszenie soczewek kontaktowych oraz stosowanie kosmetyków do makijażu oczu.
Gradówka sama w sobie nie jest zaraźliwa, jednak przy braku odpowiedniej higieny może dojść do rozwoju wtórnej infekcji bakteryjnej – to wtedy powstaje ryzyko przenoszenia jej między ludźmi.
Warto mieć również świadomość, że ta choroba, jeśli nie jest leczona, może prowadzić do pewnych komplikacji, takich jak np. zmiany struktury rogówki, niezborność rogówkowa (astygmatyzm), zaburzenia widzenia czy też nieestetyczne zniekształcenia powieki. U pacjentów z nawracającą gradówką zauważono również zwiększone ryzyko depresji i stanów lękowych. Wczesne rozpoznanie i leczenie mogą zapobiec tego typu powikłaniom.
Gradówka wykazuje tendencję do nawracania i po wyleczeniu zmiany, w jej miejscu, może się pojawić kolejna. W takiej sytuacji wskazana jest konsultacja z lekarzem okulistą. Jeśli problem stale powraca i dotyczy ciągle tego samego miejsca, a dodatkowo w okolicy zmiany chorobowej doszło do utraty rzęs, należy wykluczyć przyczynę nowotworową.
Badania naukowe sugerują, że doustna suplementacja probiotykami może ograniczyć nawroty choroby w przypadku małych zmian. Jeśli jednak wystąpiły duże zmiany o nawracającym charakterze, mogą one wymagać interwencji chirurgicznej.
Nawrotom gradówki można zapobiec metodami domowymi — poprzez dbanie o higienę oczu i powiek oraz stosowanie odpowiednich nawyków zdrowotnych. Jakie praktyki warto wprowadzić?
W profilaktyce gradówki ważne jest:
W profilaktyce gradówki istotne jest utrzymanie ogólnego zdrowia oczu, między innymi poprzez stosowanie zrównoważonej diety, bogatej w witaminy A, C, E oraz kwasy tłuszczowe Omega-3.
Wskazane jest również:
Konsultacja merytoryczna: lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.
W składzie wielu produktów spożywczych, odżywek, suplementów diety i leków możemy zauważyć maltodekstryny. Czym jest maltodekstryna i dlaczego są w tak wielu produktach? Maltodekstryna powstaje na drodze enzymatycznego rozkładu (hydrolizy) skrobi różnego pochodzenia, np. ziemniaków, kukurydzy, owsa, ryżu lub pszenicy. Według klasyfikacji chemicznej maltodekstryny to węglowodany złożone, zbudowane głównie z glukozy. Są to substancje mające szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym. Z tego artykułu dowiesz się, jakie jest zastosowanie i właściwości maltodekstryny, a także jaki jest wpływ maltodekstryny na zdrowie.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krztusiec to ostra, bakteryjna choroba zakaźna układu oddechowego, która charakteryzuje się między innymi napadami silnego kaszlu. Choć chorobie można zapobiegać dzięki szczepieniom, w ostatnich latach dochodzi do wyraźnego wzrostu zachorowalności, zwłaszcza wśród osób dorosłych. Wyjaśniamy. jak można zarazić się krztuścem i kto powinien poddać się szczepieniom ochronnym.
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
