Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Wystarczy przetrzeć powiekę brudnymi rękami lub zaniedbać codzienną pielęgnację okolic oczu, aby umożliwić bakteriom dotarcie do gruczołów w powiekach. W ten sposób pojawia się duże ryzyko rozwoju infekcji, a w efekcie do powstania jęczmienia. Zastanawiasz się jak sobie z tym radzić? Chcesz poznać przebieg diagnostyki i leczenia jęczmienia oraz w jaki sposób zadbać o profilaktykę? Te oraz inne kluczowe informacje przekazujemy w niniejszym artykule!
Jęczmień na powiece, czyli jęczmień powieki to ropne, miejscowe zapalenie gruczołów znajdujących się na powiekach (powiece górnej i powiece dolnej). Pojawia się najczęściej na ich brzegach i wywołuje charakterystyczne objawy. Jest wynikiem zakażenia bakteryjnego, które wywołane jest przez gronkowca złocistego.
Problem jęczmienia dotyczy osób w każdym wieku, choć ryzyko jego rozwoju wzrasta u niektórych pacjentów. Zakażenie bakteryjne może rozwinąć się na zewnętrznej stronie powieki lub w jej wnętrzu. W zależności od umiejscowienia wyróżnia się dwa rodzaje jęczmienia, które opisujemy poniżej.
Jęczmień zewnętrzny to stan zapalny zlokalizowany na zewnętrznych brzegach powiek (stąd też pochodzi stosowane określenie). W tym przypadku dochodzi do zakażenia gruczołów łojowych znajdujących się przy mieszkach włosowych rzęs. Są to przede wszystkim gruczoły łojowe Zeissa lub gruczoły Molla, które produkują wydzielinę natłuszczającą powiekę. Kanaliki gruczołów ulegają zablokowaniu, a konsekwencją tego jest stan zapalny.
Pojawia się zaczerwienienie i obrzęk powieki, które zazwyczaj są bolesne. Powstaje też guzek wypełniony treścią ropną. Często dochodzi do widocznego pęknięcia zmiany i odpływu wydzieliny. Chociaż w większości przypadków jęczmień może być dokuczliwy, rzadko prowadzi do poważnych powikłań.
Jęczmień wewnętrzny rozwija się na wewnętrznej stronie powieki. Stan zapalny obejmuje głębiej położone gruczoły tarczkowe Meiboma, które produkują wydzielinę niezbędną do utrzymania wilgotności powierzchni oka. Kiedy ujścia gruczołów ulegają zatkaniu (patofizjologia problemu jest taka sama jak w sytuacji zewnętrznych zmian — zakażenie bakteryjne gronkowcem), po wewnętrznej stronie powieki gromadzi się wydzielina.
Na powiece powstaje bolesny, zaczerwieniony guzek, który nie zawsze jest widoczny z zewnątrz. Jęczmień wewnętrzny często powoduje większy obrzęk. Może on być przyczyną dyskomfortu przy mruganiu i często bywa określany jako bardziej uciążliwy dla pacjenta.
Przyczyny powstawania jęczmienia są związane z zakażeniem bakteryjnym. Głównym patogenem wywołującym zakażenie jest gronkowiec, który naturalnie bytuje na skórze. Z tego względu może w łatwy sposób przenikać do gruczołów powiekowych. Do rozwoju jęczmienia przyczyniają się także inne czynniki sprzyjające infekcjom i zanieczyszczeniu okolic oczu.
W grupie ryzyka znajdują się osoby:
Do grupy o zwiększonym ryzyku pojawienia się jęczmienia powieki zalicza się także najmłodszych pacjentów — nie tylko z uwagi na często jeszcze nie do końca rozwinięte funkcje układu immunologicznego, ale także ze względu na nieświadomość związaną ze znaczeniem dbania o odpowiednią higienę. Diagnostyka i leczenie jęczmienia u dziecka przebiega tak samo, jak w przypadku osób dorosłych.
Jęczmień nie jest uważany za chorobę wysoce zakaźną, ale bakterie obecne w ropie mogą przenosić się na inne osoby — zwłaszcza przez zanieczyszczone powierzchnie lub kontakt z wydzieliną z oka. Pocieranie zmiany może także przenieść drobnoustroje na inne miejsca twarzy i prowadzić do kolejnych infekcji.
Osoby z jęczmieniem powinny unikać bezpośredniego dotykania okolic oczu oraz stosować osobne ręczniki i środki higieniczne.
Symptomy toczącego się zakażenia można podzielić na te wczesne (które często mogą być niejednoznaczne) oraz te w zaawansowanym przebiegu infekcji. Początkowe oznaki są związane z miejscowym stanem zapalnym, a w miarę postępowania problemu dolegliwości mogą się zaostrzać.
Pierwsze objawy jęczmienia to:
Objawy jęczmienia w zaawansowanym przebiegu:
Chociaż zarówno jęczmień, jak i gradówka pojawiają się na powiece, to należy je rozróżniać. Są to dwie różne zmiany, które często bywają mylone. Obie dotyczą okolic gruczołów łojowych i mogą powodować podobny dyskomfort. Mimo to, ich przyczyny i przebieg są zupełnie inne. Jęczmień to ostre, ropne zapalenie gruczołów znajdujących się na powiece (jej wewnętrznej lub zewnętrznej stronie), wywołane najczęściej przez bakterie. Proces ten ma charakter zapalny.
Z kolei gradówka jest wynikiem przewlekłego zapalenia gruczołów tarczkowych Meiboma, które spowodowane jest zatkaniem ich ujścia. W efekcie wydzielina nie może wydostać się na powierzchnię i prowadzi do powstania twardego guzka. Gradówka nie ma podłoża bakteryjnego, dlatego nie jest ropna ani nie powoduje tak dużego dyskomfortu. Objawia się bezbolesnym zgrubieniem, które rozwija się wolniej niż jęczmień i często utrzymuje się przez dłuższy czas.
Proces diagnostyczny jest zazwyczaj prosty i nie sprawia większej trudności. Warto jednak wiedzieć, kiedy zgłosić się do specjalisty z podejrzeniem jęczmienia i czego oczekiwać podczas wizyty.
Jęczmień często rozpoznaje lekarz pierwszego kontaktu lub okulista (chociaż sam jęczmień nie powoduje zaburzeń widzenia, to konsekwencje infekcji mogą przyczynić się do problemów ze wzrokiem). Warto udać się do specjalisty w przypadku utrzymujących się niepokojących objawów i przewlekłego dyskomfortu.
Stan diagnozuje się na podstawie charakterystycznych objawów. Lekarz przeprowadza badanie zewnętrzne powieki i okolic oka (analizuje wygląd zmian zapalnych). W typowych przypadkach nie są wymagane testy laboratoryjne, jednak, gdy jęczmień nawraca, specjalista może zlecić dodatkowe badania, aby sprawdzić, czy pacjent nie ma obniżonej odporności lub innych schorzeń, które mogą zwiększać ryzyko infekcji.
Jak wygląda leczenie jęczmienia? Opiera się ono głównie na terapii objawowej i dbałości o poprawną higienę okolic oczu. W większości przypadków nie są potrzebne antybiotyki. Lekarz może zalecić ich stosowanie, jeśli jęczmień nie ustępuje lub rozwija się zaawansowany stan zapalny.
Najczęściej przepisywane są maści na jęczmień lub krople z antybiotykiem, które działają miejscowo na zmieniony chorobowo obszar. Dobór leków (tych dostępnych bez recepty, jak i na receptę) zależy od stopnia nasilenia objawów i lokalizacji jęczmienia.
Oprócz leczenia farmakologicznego lekarz może zalecić ciepłe okłady na powiekę, które ułatwiają odpływ wydzieliny i łagodzą ból. W niektórych przypadkach stosuje się specjalne kompresy lub przemywanie powieki dedykowanymi płynami. Odpowiednie postępowanie przyspiesza proces gojenia, zmniejsza ryzyko powikłań i pozwala zapobiegać powstawaniu jęczmienia.
Jęczmień powieki – ile trwa powrót do zdrowia? To zależy od jego rodzaju oraz indywidualnych cech pacjenta. W większości przypadków leczenie trwa od kilku dni do tygodnia.
Zwykle proces gojenia się jęczmienia zewnętrznego jest szybszy, ponieważ ujście ropy następuje na zewnątrz powieki i umożliwia efektywniejsze oczyszczanie się zmiany. W przypadku jęczmienia wewnętrznego (ze względu na głębsze umiejscowienie) proces leczenia może być dłuższy i bardziej uciążliwy.
Czy jęczmień może nawracać? Tak, jęczmień na powiece czasami powraca, zwłaszcza u osób z grup większego ryzyka. Nawrotom sprzyja również dotykanie oczu brudnymi rękami i stosowanie niewłaściwych kosmetyków, które mogą zatykać ujścia gruczołów łojowych. Profilaktyka, która obejmuje dbanie o higienę, może zmniejszyć ryzyko ponownego rozwinięcia się infekcji.
Jęczmień zazwyczaj ustępuje samoistnie. Najczęściej objawy stopniowo łagodnieją, a zawartość ropna może wydostać się na zewnątrz bez specjalnych interwencji. Ważne jest jednak, aby obserwować stan jęczmienia i zgłosić się do lekarza, jeśli objawy utrzymują się dłużej niż tydzień.
Przede wszystkim nie należy stosować żadnego masażu, pocierać złotem ani wyciskać guzka. Istnieją domowe sposoby na jęczmień, które faktycznie mogą pomóc złagodzić dyskomfort i przyspieszyć proces gojenia. Nie mają one jednak nic wspólnego z praktykami, które nie są medycznie potwierdzone.
Jak szybko pozbyć się jęczmienia? Jeśli chcesz przyspieszyć proces leczenia domowymi metodami, wybieraj tylko te w pełni bezpieczne i sprawdzone. Które z nich zaliczają się do takich?
Jak już wiadomo — przyczyną jęczmienia jest zakażenie wywołane obecnością bakterii. Najbardziej skuteczną metodą zapobiegania jest wyeliminowanie ryzyka ich rozprzestrzeniania się.
Po ustąpieniu objawów jęczmienia ważne jest dokładne umycie i zdezynfekowanie przyborów kosmetycznych (pędzli do makijażu, masażerów do twarzy, urządzeń myjących czy różnego rodzaju aplikatorów). Stare kosmetyki do oczu (zwłaszcza tusze do rzęs i eyelinery) najlepiej wyrzucić, ponieważ mogą zawierać patogeny odpowiedzialne za zakażenie. Upewnij się, że stosujesz czyste ręczniki i często wymieniaj pościel, aby uniknąć ponownego kontaktu z bakteriami.
Oprócz tego unikaj dotykania okolic oczu brudnymi dłońmi. Dokładnie myj ręce wodą i mydłem przed każdą czynnością związaną z pielęgnacją oczu, (np. przed założeniem lub zdjęciem soczewek kontaktowych). Dzięki tym wskazówkom zapobiegniesz ponownemu zakażeniu.
Konsultacja merytoryczna: lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.
Czarnuszka, znana również jako Nigella sativa, od wieków jest ceniona za swoje zdrowotne właściwości. Jest stosowana w kuchni, ziołolecznictwie oraz w kosmetyce, a jej nasiona mają szerokie zastosowanie w profilaktyce i leczeniu wielu schorzeń. W tym artykule omówimy, czym jest czarnuszka, jakie ma właściwości zdrowotne, jak należy ją dawkować, a także jej wpływ na jelita i ogólną pracę układu trawiennego. Zwrócimy również uwagę na to, kto powinien unikać jej spożycia.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krztusiec to ostra, bakteryjna choroba zakaźna układu oddechowego, która charakteryzuje się między innymi napadami silnego kaszlu. Choć chorobie można zapobiegać dzięki szczepieniom, w ostatnich latach dochodzi do wyraźnego wzrostu zachorowalności, zwłaszcza wśród osób dorosłych. Wyjaśniamy. jak można zarazić się krztuścem i kto powinien poddać się szczepieniom ochronnym.
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
